Ülkemizde kahve denilince pek çok kişinin aklına ilk olarak Türk kahvesi gelmesine rağmen aslında bu leziz çekirdeklerden yapılan sayısız kahve türü var. Seven olur sevmeyen olur o ayrı mesela ama tüm kahve türlerini incelediğimiz zaman her birinin benzersiz özelliklere sahip olduğunu görüyoruz. Türk kahvesi ise kendine has pişirme ve sunum tarzı ile dünya çapında kendine özel hayranları bulunan bir tür.
Türk kahvesi nasıl yapılır diye sorduğumuzda herkesin eminiz kendine özgü bir cevabı olacaktır. Çünkü bazı temel standartları olsa bile herkesin kahve pişirmek için yıllar içinde geliştirdiği özel taktikleri olabilir. Gelin önce bir kahvenin tarihine, sonra Türk kahvesinin özelliklerine ve son olarak da popüler kahve türleri ile arasındaki bazı temel farklara yakından bakalım. Okumaya başlamadan önce bir kahve yapmak isteyebilirsiniz.
Önce kısaca kahvenin tarihine bakalım:
Daha önce buradaki yazımızda detaylarıyla anlattığımız gibi kahve ilk olarak 8. yüzyılda bir keçi çobanı tarafından bitki olarak keşfedildi. Bildiğimiz anlamda ise ilk kez 14. yüzyılda gece boyu ibadet yapmak isteyen dervişler tarafından dinç kalmak için içildi. Başka bir hikayede ise 16. yüzyılda ilaç niyetine içildiğinden bahsedilir.
16. yüzyılda Kanuni Sultan Süleyman döneminde Osmanlı, kahve ile tanıştı. İstanbul’a gelen Venedikli tüccarlar tarafından Avrupa’ya götürülen kahve çok sevildi ve hızla popüler oldu. 17. yüzyılda İtalya başta olmak üzere Avrupa’nın pek çok farklı ülkesinde kahve dükkanları açılmaya başladı. Bugün neler olduğunu da hepimiz biliyoruz.
Benzersiz pişirme şekli ile Türk kahvesi nasıl yapılır?
En doğru ve lezzetli Türk kahvesini pişirmek için iki farklı yöntem öneriliyor. İlk yönteme göre bir fincan Türk kahvesi için cezveye bir fincan su, bir çay kaşığı kahve ve isterseniz bir çay kaşığı da şeker ekleyerek karıştırın. Kısık ateş üstüne koyun ve bir daha hiç karıştırmayın. Oluşan köpüğü fincana koyun, biraz daha kaynatın ve kalanı fincana boşaltın.
Diğer bir Türk kahvesi yapma yönteminde ise soğuk su kullanılması öneriliyor. Hatta bu suyun buzdolabın çıkmış soğuklukta olması gerekiyor. Bu yöntemde çok daha fazla köpük oluşması hedeflendiği için fincan başına iki çay kaşığı kahve eklenmeli. Kısık ateşte yavaş pişirilmesi de son derece önemli.
Türk kahvesini çok sevmemizi sağlayan özellikleri:
- Köpüklü olması nedeniyle ağızda tadı en uzun kalan kahve türüdür.
- Filtreleme olmadan servis edilen tek kahve türüdür.
- Öğütülmüş çekirdeklerin direkt olarak kaynatılması ile yapılan tek kahve türüdür.
- Telvesi ile birlikte servis edilen tek kahve türüdür.
- Özel fincan yapısı sayesinde uzun süre sıcak kalır.
- Diğer kahve türlerine göre porsiyon başına en az kafeini içerir.
- Diğer kahve türlerinde şeker piştikten sonra eklenirken Türk kahvesinde pişmeden önce eklenir.
- Miktarı ve kafein oranı az olduğu için gün içinde birden çok kez içilmesi zararlı değildir.
Peki diğer popüler kahve türlerinin Türk kahvesi ile farkları nelerdir?
- Espresso
- Cappuccino
- Americano
- Cafe latte
- Caffee macchiato
- Mocha
- Filtre kahve
Espresso
İtalya’ya özgü en popüler kahve türlerinden espresso için ince öğütülmüş ve çok kavrulmuş kahve kullanılır. Kaynamış çok sıcak suyun yüksek basınç ile bu kahvenin üzerinden geçmesi ile espresso elde edilir. Özel bir makinede yapılan espressoda filtreleme bir süzgeç ile yapıldığı için sert ve yoğun bir içecek elde edilir. İsmi ise basınçla yapım yönteminden gelmektedir.
Cappuccino
Adını Viyana’daki keşişlerin cüppelerinden alan cappuccino, süt köpüğü ile espressonun karışımıdır. Yüksek derecelerde ısıtılan süt hızla karıştırılarak bir tür köpük elde edilir ve bunun üzerine de bir fincan espresso eklenir. Çoğunluğu süt kremasından oluşan bir içecek olduğu için son derece yumuşak içimlidir.
Americano
İkinci Dünya Savaşı sırasında İtalyanlardan espressoyu öğrenen Amerikalı askerler bu kahveyi çok sert bulunca üzerine sıcak su eklemişler ve bu içecek İtalyanlar tarafından americano olarak adlandırılmıştır. Hikayedeki gibi bugün de americano kahve türü, espresso üzerine sıcak su eklenmesi ile yapılır. Daha sert olmasa da filtre kahveye göre daha yoğun bir tadı vardır.
Cafe latte
Kısaca latte olarak da andığımız cafe latte, İtalyanca süt anlamına gelen latte sözcüğünün kullanımıdır. Kahve, süt ve süt köpüğü bir arada kullanılarak yapılır. Kaynayan süt karıştırılır ve köpük elde edilir. Köpük cappuccinoya göre daha sütlü kalır ve üstüne bir fincan espresso eklenir. Cafe lattede kahvenin tadı çok az gelir, daha çok kahve aromalı süt gibidir.
Caffee macchiato
Macchiato İtalyan benek, leke, nokta gibi anlamlara gelir. Caffee macchiato aslında bildiğimiz espressodur, tek farkı; üzerine bir kaşık süt köpüğü eklenir. Espressonun sert geldiği kişiler bu şekilde kahvenin tadını biraz yumuşatırlar. Elbette bu orijinal caffee macchiato tarifidir. Bugün macchiato caldo, macchiato freddo, latte macchiato, caramel macchiato gibi sayısız alt türü var.
Mocha
Adı Yemen’de kahve ticaretinin en yoğun olduğu liman olan Mocha’dan alınan bu kahve türü en tatlı olanlardan bir tanesidir. Mocha için öncelikle bir latte hazırlanır ve içine çikolata tozu, çikolata şurubu, çikolata sosu ya da damla çikolata eklenir. Yani mocha; kahve, süt ve çikolata karışımıdır.
Filtre kahve
Filtre kahve belki de en popüler kahve türlerinden bir tanesidir. Adını, telvenin bir kağıt ya da metal filtreden geçirilmesinden alır. Pek çok farklı yapım tekniği ve makinesi olmasına rağmen genel olarak filtre üzerindeki toz kahveden sıcak suyun geçirilmesiyle elde edilir.
Keyif yapayım derken kahvenin zararlarını unutup sağlığınızdan olmayın:
Kahve içmek keyifli olmasının yanı sıra enerji verir, yağ yakımını hızlandırır ve hatta bazı hastalıklara karşı koruma sağlar. Fakat unutmayın tansiyonu yükseltir, kalp ritmini hızlandırır ve hatta gün içinde üç fincandan fazla tüketilirse üremeyi etkilediği gibi kemik erimesine de neden olabilir. Yaptığı sinir stres zaten tartışılmaz. Bu nedenle her şeyde olduğu gibi kahve tüketiminde de ölçülü olmaya dikkat edin.
Türk kahvesi nasıl yapılır sorusu üzerinden benzersiz özelliklerini gördük ve diğer kahvelerle aralarındaki farklardan bahsettik. Elbette zevkler ve renkler tartışılmaz ama bazen şöyle bol köpüklü bir Türk kahvesinin verdiği keyfi de başkası veremiyor.