Arabalarda Geri Viteste Giderken Duyulan "Vızıltı" Benzeri Ses Neden Çıkar?

Arabanızı geri vitese taktığınızda çıkan o garip vızıltı sesini hiç fark ettiniz mi? İster manuel isterse de otomatik olsun hemen hemen tüm içten yanmalı motora sahip araçlarda yer alan bu sesin sebebi ne olabilir?

Hem bu sesin hem de geri vitese takarken bazen çıkan o sert sesin bir sebebi var. Aslında bu noktada her şey şanzıman dişlilerinden kaynaklanıyor.

İleri vites dişlilerin farklı bir yapıda olması sayesinde sessiz ve daha rahat geçişli çalıştığını görsek de geri vites dişlisinin aynı özelliklere sahip olmadığını görüyoruz. 

Bu sesin ne olduğunu hatırlamak için kısa bir video paylaşalım:

Arabada geriye doğru giderken neden garip bir ses çıkar?

[GIPHY:u6TQ2ce3AC5EnRXw87][/GIPHY]

Bir aracın şanzıman sistemine baktığımızda ileri viteste yer alan dişlilerle geri viteste yer alan dişlinin farklı şekillere sahip olduğunu görüyoruz. İleri vitesteki dişliler "helisel dişli" adı verilen eğimli bir yapıya sahiptirler.

Bu eğim, vites geçişlerinde daha fazla dişlinin birbirine geçmesini sağlıyor. Ayrıca eğim sayesinde daha yumuşak bir geçiş oluşuyor ve çok daha sessiz çalışmasını sağlıyor. 

[GIPHY:Y4ucCLrPVLOgt1hwrM][/GIPHY]

Geri viteslerde ise helisel dişli yerine düz dişliler yer alır. Düz dişliler, kavrama sırasında helisel dişliler gibi kaymak yerine doğrudan çarpışırlar. Bu da vites geçişi sırasında oluşan o sesin sebebidir.

Ayrıca helisel gibi spiral bir yapıda olmadığı için düz dişlilerde daha fazla boşluk bulunur. Bu boşluk da araç hızlandıkça artan vızıltı sesinin sebebi olarak gösterilebilir.

Helisel dişli neden geri viteste kullanılmıyor?

Madem helisel dişliler daha az ses çıkarıyor ve eğimli yapıları nedeniyle çok daha iyi kavrıyor, neden geri viteste de bu dişliler kullanılmıyor diyebilirsiniz. Helisel dişlilerin en büyük dezavantajı birbirleri arasında geçiş yapmasının zor olmasında yatar.

Bu sebeple ileri vitesler her zaman birbirleriyle bağlantılı kalır ve vites geçişi senkromeç adı verilen bir parça sayesinde mümkün olur. Bu sebeple geri viteslerde helisel dişliler yerine düz dişliler kullanılıyor.