İnsanlar, hayvanlardan farklı olarak sadece doymak için değil keyif için yemek yerler. Ancak bazen yemek sonrası bütün keyfimiz bozulur. Şişkinlik, yorgunluk, yanma, hızlı kalp çarpıntısı gibi pek çok can sıkıcı belirti, farklı rahatsızlıklar nedeniyle yemekten sonra ortaya çıkabilir. İşte bu belirtilere neden olan rahatsızlıklardan bir tanesi de uzmanlar tarafından dumping sendromu olarak adlandırılır.
Dumping sendromu yemek yedikten sonra ortaya çıkan bir rahatsız hissetme durumudur. Temel nedeni, ağzımızdan midemize inen yemeğin oradan normalden çok daha hızlı bir şekilde bağırsaklara iniyor olmasıdır. Genel olarak mide ameliyatı geçiren kişilerde ve sağlıksız beslenen kişilerde ortaya çıktığı görülür. Gelin dumping sendromu nedir yakından bakalım ve belirtileri ile tedavi yöntemlerini görelim.
Kısaca açıklayarak başlayalım; Dumping sendromu nedir?
Dumping sendromu bir tür mide rahatsızlığıdır. Genel olarak yemek yedikten 10 - 30 dakika sonra ya da 1 - 3 saat sonra belirtileri ortaya çıkar. Gastrik boşalma olarak da adlandırılan dumping sendromu çoğu zaman mide ameliyatı ya da yemek borusu ameliyatı olan kişilerde oluşan bir rahatsızlık olarak kabul edilir. Sakaroz adı verilen sofra şekeri ya da fruktoz adı verilen meyve şekeri tüketilen bir yemek sonrası dumping sendromunun ortaya çıkma riski çok daha yüksektir.
[GIPHY:nfH23iXoED93q][/GIPHY]
İyi ama dumping sendromu neden olur, kimlerde görülür?
Yemeği ağzınıza attınız, çiğneyip midenize gönderdiniz, mide onları asitle parçaladı ve bağırsağa yolladı, bağırsak emilimi gerçekleştirdi ve en sonunda posaları dışarı attı. Bu doğal süreç gerçekleşirken belirli bir süre geçer. Ancak dumping sendromunda yemeğin ve asidin mideden bağırsağa inmesi normal dışı bir hızda gerçekleşerek kişiye rahatsızlık verir.
Genel olarak dumping sendromuna sahip kişiler daha önce gastrektomi adı verilen mide ameliyatı, gastrik bypass adı verilen obezite ameliyatı ya da özofajektomi adı verilen yemek borusu ameliyatı geçirmiş kişilerdir. Bu tür bir ameliyat olmayan kişilerde de çok yaygın olmasa bile dumping sendromu belirtileri görülebilir.
Kendini açıkça belli eden dumping sendromu belirtileri nelerdir?
- Yemekten sonra oluşan şişkinlik
- Anormal doygunluk hissi
- Kusma
- Mide bulantısı
- İshal
- Karında kramp
- Vücut kızarıklıkları
- Baş dönmesi
- Halsizlik
- Terleme
- Yorgunluk hissi
- Zihin bulanıklığı
- Konsantrasyon kaybı
- Bayılma
- Titreme
Genel olarak dumping sendromu yaşayan kişilerde ortaya çıkan en yaygın belirtiler bu şekilde. Bu belirtilerden bazıları yemek yedikten 10 - 30 dakika sonra ortaya çıkarken bazıları 1 - 3 saat sonra da ortaya çıkabilir. Söz konusu belirtiler özellikle skaroz adı verilen sofra şekeri ya da fruktoz adı verilen meyve şekeri tüketilen bir yemek sonrası kendini iyiden iyiye belli edecektir.
[GIPHY:d3LGnEmdtaNDMqUU][/GIPHY]
Dumping sendromu nasıl teşhis edilir?
Yukarıda bahsettiğimiz belirtileri sık sık yaşadığınız şikayeti ile doktora gittiğiniz zaman öncelikle ameliyat geçmişinize bakılır. Kan şekeri düşüklüğü de bu rahatsızlıkla ilişkili olabileceği için kan şekeri testi istenebilir. Endoskopi de dumping sendromunu teşhis etmek için kullanılan testlerden bir tanesidir. Hastaya radyoaktif bir madde yedirip onu özel görüntüleme araçları ile izlemek de dumping sendromu teşhis yöntemleri arasındadır.
Peki dumping sendromu nasıl tedavi edilir?
Eğer geçirdiğiniz bir ameliyat sonrası dumping sendromu yaşıyorsanız normal şartlar altında bu rahatsızlık 7 ile 12 hafta arasında kendi kendine geçecektir. Hastanın bu süreci en kolay şekilde atlatması için diyet önerileri ya da ilaç verilebilir. Sorun devam ediyorsa ve hasta kilo kaybetmeye başladıysa cerrahi yöntemler uygulanabilir. Uygulanan özel cerrahi yöntemler ile midenin daha yavaş boşalması sağlanır.
[GIPHY:fuQZkiLrW9Rh939LnL][/GIPHY]
Kendi kendinize alabileceğiniz hafifletici önlemler var:
- Yemekleri yutmadan önce iyice çiğnediğinizden emin olun.
- Yemekten sonraki yarım saat boyunca uzanmayın.
- Öğün sırasında değil, öğün aralarında günde en az 8 bardak su için.
- Üç büyük öğün değil, altı küçük öğün yiyin.
Dumping sendromu yaşayan kişilerin yaşadığı rahatsızlığı azaltmak için kendi kendilerine alabilecekleri önlemlerden bazıları bu şekilde. Bu önlemlere baktığımız zaman aslında dumping sendromunun yanı sıra pek çok farklı mide rahatsızlığına da iyi gelecek önlemler olduğunu görüyoruz.
Dumping sendromu yaşayanların uzak durması gereken besinler:
- Makarna
- Pirinç
- Beyaz ekmek
- Süt
- Süt ürünleri
- Sofra şekeri
- Şuruplu içecekler
- Gazlı içecekler
- Meyve suyu
- Hazır gıda
- Alkollü içkiler
Dumping sendromu yaşayanların uzak durması gereken besinleri bu şekilde çoğaltmak mümkün. Bu rahatsızlığın temelinde şeker olduğu için aslında şeker oranı yüksek olan her türlü gıdayı bu listeye eklemeniz mümkün.
[GIPHY:eeYtwiYHARla8][/GIPHY]
Dumping sendromu yaşayanların tüketmesi önerilen besinler:
- Yüksek lif içeren besinler
- Proteinli besinler
- Yumurta
- Balık
- Yulaf
- Brokoli
- Ispanak
- Beyaz et
- Kırmızı et
- Fıstık ezmesi
- Kompleks karbonhidratlar
- Sebze
Dumping sendromu yaşayanların tüketmesi önerilen besinleri bu şekilde çoğaltmak mümkün. Bu rahatsızlıkta amaç, mideden bağırsağa daha yavaş geçecek besinleri tercih etmektir. Lif oranı yüksek besinler ve protein ağırlıklı besinler mideden bağırsağa çok daha yavaş geçeceklerdir. Fazla ağır olmayan egzersizler de dumping sendromuna iyi gelecektir.
Ne zaman doktora gitmek gerekir?
Eğer bir mide ya da yemek borusu ameliyatı geçirdiyseniz ve bu tür belirtiler görüyorsanız mutlaka rutin kontrolleriniz sırasında bu durumu anlatın. Eğer kendi kendinize aldığınız önlemler işe yaramıyorsa ve dumping sendromu belirtilerinin yoğunluğu artarak devam ediyorsa mutlaka en yakın sağlık kuruluşuna gitmelisiniz.
Genel olarak mide ameliyatı olanlarda ortaya çıkan yemek sonrası rahatsızlık hissi dumping sendromu nedir, belirtileri nelerdir gibi merak edilen soruları yanıtladık. Anlattıklarımız yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Tüm sağlık konularında olduğu gibi dumping sendromu hakkında da en doğru ve size özel bilgiyi uzman bir hekimden almanız gerektiğini unutmayın.