Türk Dil Kurumu (TDK), 20 Temmuz 2023 tarihinde Türkçe sözlüğünü güncelleyerek bazı kelimelerin yazımında değişikliğe gitti. Ayrıca sözlüğe “Türkiyeli” kelimesini ekledi, sosyal medyadaki tartışmaların ardından bu kelimeyi ve tanımını sözlükten kaldırdı.
Öte yandan sözlükte yapılan güncellemeler yalnızca bunlarla sınırlı değildi. Geçtiğimiz yıllarda cinsiyetçi olmakla suçlanıp tepki çeken dört tanımı da kaldırdı.
TDK’nin cinsiyetçi tanımları kaldırdığı kelimeler ve kaldırılan tanımlar:
- Müsait: Flört etmeye hazır olan, kolayca flört edebilen (kadın)
- Kirli: Aybaşı durumunda olan (kadın)
- Serbest: Ağırbaşlı olmayan, hoppa (kadın)
- Esnaf: Kötü yola sapmış olan kadın
Söz konusu kelime tanımları için geçtiğimiz yıllarda Change.org’ta imza kampanyaları başlatılmış, bu tanımlamaların kaldırılması talep edilmişti. Bu imza kampanyaları ve sosyal medyadaki tepkiler sonucunda yapılan değerlendirmeler öyle gözüküyor ki haklı bulundu ve TDK, tanımları Türkçe sözlükten kaldırdı.
TDK, söz konusu tanımlar için daha önce sert savunma yapmıştı:
7 Mayıs 2016 tarihli haberlerde TDK yetkililerinin tepkilere yönelik savunmasına yer verilmişti. Habertürk’e açıklamada bulunan (Orijinal bağlantı için buraya tıklayın.) TDK yetkilileri, şu ifadeleri kullanmıştı:
“Şu anda sözlükte 117 bin söz varlığı, 93 bin madde başı var. Bu kadar kelimeyi tanımlamak kolay iş değil. ‘Vay efendim sözlükte aşağılayıcı tanımlar var.’ Bu tanımlar, halk arasında var. Türkçe sözlüğü hazırlarken TDK masa başında oturup bir kelimeyi tanımlamıyor.”
Özellikle “kirli” sözcüğünün tanımı içinse şöyle denmişti:
“Sanılıyor ki TDK bu anlamları yükledi. Bu sözcük, halk arasında veya herhangi bir yazar tarafından kullanılmış. Biz de oradan almışız. Bu anlamda kullanılmış demişiz ve oraya eklemişiz. ‘Kirli’ sözlükten çıkarılmayacak. Kelimenin başına ‘mecaz’ kısaltması eklenecek.”