Meme Kanserini Erkenden Teşhis Edebilen Bir Alet Geliştiren Türk Bilim İnsanı Canan Dağdeviren: Henüz Türkiye’den Tebrik Almadım

Prof. Dr. Canan Dağdeviren ve ekibi, geçtiğimiz hafta kadınlarda meme kanserinin önceden tespit edilebilmesini sağlayacak yeni bir cihaz geliştirdiklerini duyurmuştu. Dağdeviren, henüz Türkiye'den bir tebrik almadığını söyledi.

Kadınlarda kansere bağlı ölümlerin ikinci en büyük sorumlusu olan meme kanseri, ardında Türk bir bilim insanının olduğu yeni cihaz sayesinde çok daha erken tespit edilebilecek, daha kolay takip edilecek.

Massaschusetts Teknoloji Enstitüsü’nden (MIT) Prof. Dr. Canan Dağdeviren ve ekibi, 6 yıldır geliştirdiği elektronik sütyen projesini tamamladı, ilk pilot çalışmada büyük başarı yakaladı. Sütyen, memenin ultrason görüntüsünü hiçbir ultrasona ihtiyaç duyulmadan çekmeye imkân tanıyor.

Dağdeviren, bu proje için henüz Türkiye'den bir tebrik almadığını söyledi

Meme kanserini erkenden teşhis edebilen elektronik sütyen projesinin ardında ANKA Haber Ajansı'na konuşan ünlü fizikçi Dr. Canan Dağdeviren, bu cihazın Türkiye Cumhuriyeti'nin 100. yılına denk gelmesinden dolayı ne kadar mutlu olduğunu ifade etti. Dağdeviren sözlerine "Bu aleti de tüm kadınlara, özellikle de Türkiye’de sesi kısılmaya çalışılan, eğitimden uzaklaştırılmaya çalışılan, kişisel tercihlerinden dolayı yargılanan, şiddet gören, şiddete maruz kalan tüm kadınlara armağan ediyorum. Ve onlar yalnız değiller, bunu hatırlatmak istiyorum. Her yıl 12 milyon kadının hayatını kurtarabilecek potansiyele sahip bir alet bu. O nedenle çok mutluyum” diye devam etti. 

Ünlü fizikçi, her 8 kadından 1’inin yaşam süreleri zarfında meme kanserine yakalandığını ve yakalanan kadınların yarısının durum fark edildiğinde artık çok geç olduğunu söyledi. Hayata tutunma olasılıklarının yüzde 22’lere kadar düştüğünü söyleyen Dağdeviren, bu teknoloji ile kansere yakalanma evresini erkenden teşhis edebileceklerini ve hayata tutunma oranını yüzde 98’lere kadar çıkarabileceklerini düşündüklerini söyledi. 

Canan Dağdeviren, tüm bunlara ek olarak Türkiye'deki üst düzey yetkililerden henüz bir tebrik almadığını da sözlerine ekledi. Dağdeviren, “Yakın zamanda umarım alabilirim diye düşünüyorum. Çünkü bu sadece benim değil buradaki arkadaşlarımı da motivasyon açısından yüreklendireceğini düşünüyorum." dedi.  

Meme kanserinin erken teşhisinde rol oynayabilecek elektronik sütyen:

Elektronik sütyen, ilk klinik çalışmasında 71 yaşındaki bir kadında meme kistlerini tespit etmeyi başardı. Gönüllü kişi halihazırda geçmişte meme sorunlarıyla karşılaşmış bir kişiydi. Çalışmada sütyenden önce standart ultrason taraması yapıldı.

Çalışmanın ikinci aşamasındaysa kadından “cUSBr-Patch” olarak adlandırılan sütyeni giymesi istendi. Kadının sol memesi altı farklı lokasyondan tarandı. Yalnızca 0,3 santimetre kadar küçük kistlerin bile tespit edilebildiği görüldü.

Kistin görüntülenebilmesinin yanı sıra bu görüntülemenin ‘nasıl’ı da büyük bir başarıya işaret etti. Ekip, cihazdan alınan görüntülerin geleneksel ultrasonla karşılaştırılabilir kalitede olduğunu, meme dokusunun da sekiz santimetre derinliğe kadar görüntülenebildiği açıklandı.

Çalışmanın Canan Dağdeviren için de manevi değeri var:

“Dokuz yıl önce Fatma Teyzem periyodik olarak kontrol altında olmasına rağmen meme kanserine yakalandı ve sadece 6 ay hayata tutunabildi. Bu çalışmayı, Fatma Teyzem son 12 gününü yaşarken hasta yatağında birlikte hayal edip tasarlamıştık ve artik hayalin ötesine geçip milyonlarca kadının hayatına dokunabilecek. Bu aleti tüm kadınlara ithaf ediyorum; yalnız değilsiniz.”