'Halka arz'a talep her geçen gün artıyor. Öyle ki borsamızdaki yatırımcı sayısı kimi ülkelerin nüfusundan daha fazla hâle gelmiş durumda.
Aslında çok sayıda yeni yatırımcının borsaya giriş yapması, uzmanlar tarafından tedirginlikle karşılanıyor. Borsamızda halka arzların da büyük etkisiyle “bilinçsiz” yeni yatırımcı dolmuş durumda. Bu yeni yatırımcılar manipülasyona açık olduklarından panik yapıp kolaylıkla zarar edebiliyorlar.
İnsanların borsayla ilgilenmesi, ev ekonomisine veya geleceğine yatırım yapması kulağa güzel gelse de bir kısmı için hayal kırıklığına dönüşebiliyor.
Yılbaşından beri en az katılımın olduğu 5 halka arz:
Hisse | İlk İşlem Tarihi |
Katılımcı Sayısı |
Halka Arz |
Kazanç Oranı |
Net Kâr (TL) |
---|---|---|---|---|---|
Oncosem Onkolojik Sistemler |
4.01.23 | 36.044 | 1155 TL | %849 | 9.807 TL |
Katılımevim Tasarruf Finansman | 12.06.23 | 474.210 | 953,53 TL | %257 | 2.455 TL |
Forte Bilgi İletişim Teknolojileri | 14.06.23 | 660.379 | 448,44 TL | %485 | 2.176 TL |
Maçkolik İnternet Hizmetleri | 26.01.23 | 678.726 | 195 TL | %160 | 313 TL |
Tapdi Oksijen Özel Sağlık | 11.01.23 | 743.501 | 398,19 TL | %638 | 2.542 TL |
Not: Mobil tarayıcıdan görüntülüyorsanız, tabloların devamı için sola kaydırabilirsiniz
Bir de en fazla katılımın olduğu 5 halka arz ne kadar kazandırmış ona bir bakalım:
Hisse | İlk İşlem Tarihi |
Katılımcı Sayısı |
Halka Arz |
Kazanç Oranı |
Net Kâr (TL) |
---|---|---|---|---|---|
TAB Gıda | 26.10.23 | 4.949.462 | 1170 TL | %26,53 | 314 TL |
Borlease Otomotiv | 19.10.23 | 4.222.601 | 253 TL | %24 | 61 TL |
Reeder Teknoloji | 21.09.23 | 4.208.278 | 428 TL | %117 | 360 TL |
Vera Konsept GYO | 27.10.23 | 3.878.278 | 158 TL | %25,71 | 41 TL |
ebebek Mağazacılık | 07.09.23 | 3.804.835 | 279 TL | %24 | 68 TL |
Haziran ayına kadar 4.5 milyon yatırımcı bulunurken halka arzlara ise ortalama 700 bin ila 1.5 milyon arasında katılım sağlanıyordu. Ağustos ayından itibaren yatırımcı sayısı önce 5 milyon, sonra 5.5 milyon ve eylül sonuna doğru 6 milyon sınırını aştı. Bu artış hızında halka arzların gerçekleşme sıklığının yanında halka arzların ne şekilde dağıtıldığı da etkiliydi.
[GIPHY:QhgODU297QT4t7GJ8l][/GIPHY]
Yılbaşında bazı halka arzlar "oransal dağıtım" yöntemiyle dağıtılırken bu halka arzlara tabiri caizse küçük yatırımcı dediğimiz insanların katılması daha zor oluyordu, katılsalar dahi çok az lot aldıklarından neredeyse kazanç elde edemiyorlardı.
Örnek vermek gerekirse, ASTOR Enerji halka arzının sonucunda 119 adet hisse (1424 TL) alabilen yatırımcının, halka arz edilirken tam olarak 90.000 TL'lik lot talep etmesi gerekiyordu. Bu sayede oransal dağıtım planının sonucunda 119 adet hisse almaya hak kazandı. Ancak 4 bin TL'lik arz talebi yapan bir başka küçük yatırımcı ise sadece 2 adet hisse alabilirdi.
Hâl böyle olunca küçük yatırımcılar bireysel ve tamamı eşit yöntemlerinin olduğu halka arzlara yöneldi. Çünkü bu dağıtım yönteminde hemen hemen herkes eşitti. Bu sayede daha az maliyet ile talep edip maksimum adet hisse alınabiliyordu.
Biz de içeriğimizde istatistikleri hesaplarken ortalamayı bozmayacak şekilde ve "adil" bir yaklaşım ile ele aldık:
- Halka arz sonuçlarında alınan lot sayısı hesaplanırken bireysel yatırımcıya düşen maksimum lot sayısı varsayıldı (yani yatırımcı başına düşen maksimum hisse adedi).
- Oransal dağıtımlar verilere dahil edilmedi ve tüm verilerde sadece eşit dağıtım yöntemi kullanılan halka arzlar hesaplandı (11 ay içinde sadece 4 halka arz, oransal dağıtım yöntemiyle halka arz edildi).
- Halka arzların hesaplanma tarihleri borsada ilk işlem tarihlerine göre hesaplandı.
Daha sırada "halka arz olmayı" bekleyen 50'den fazla şirketin olduğunu belirtelim. İşte o şirketlerden bazıları:
- Multinet Kurumsal Hizmetler
- Zorlu Yenilenebilir Enerji
- Mogan Enerji Yatırım Holding
- Agrotech Yüksek Teknoloji ve Yatırım
- (Penti) Penca Tekstil
- Gama Recycle Sürdürülebilir Teknolojiler
Yılbaşından beri aylara göre halka arz olan şirket sayısı:
Ocak | Mart | Nisan | Mayıs | Haziran | Temmuz | Ağustos | Eylül | Ekim |
5 | 3 | 5 | 5 | 4 | 4 | 7 | 6 | 6 |
SPK (Sermaye Piyasası Kurulu) tabloda yer almayan şubat ayında ise hiçbir halka arza onay vermedi. Pandemi döneminde halka arzlara kısa bir ara verildiği söylenebilir, bu dönemde ise halka arz olmayı bekleyenler normalleşme dönemiyle yavaş yavaş başvuruda bulundular ve geldiğimiz bu dönemde ise SPK bazen haftalık tek bir bülteninde 3 halka arza dahi aynı anda onay verebilecek duruma geldi.
Halka arzlara olan talebin bu kadar büyüdüğünü gören bazı şirketler ise fon bulabilmek için başvuruda bulunmaya başladılar. Sırada bekleyen şirketler bir yandan çoğalırken halka arzların furyasının nasıl devam edeceğini de önümüzdeki günlerde göreceğiz.
20 Temmuz – 20 Ekim tarihleri arasında toplamda 22 farklı halka arz gerçekleşti. Bunların tümüne katılsaydınız, bu sürecin sonunda günümüzdeki net kazancınız 8.300 TL olurdu.
[GIPHY:m3ZjQqEmTThVxBidAv][/GIPHY]
20 Temmuz Atakey halka arzından itibaren günümüze kadar olan 3 aylık dilimde en son arz edilen TAB Gıda'ya kadar tüm arzların toplam maliyeti ise 9.780 TL olacaktı.
Bu maliyetin 3 ay içindeki tüm arzlara dağılışı ise ortalama 3.300 TL ediyor. Yani 3 ay boyunca her ay 3.300 TL kadar halka arz yatırımı yaparak 3 ayın sonundaki net kazancınız güncel değerlere göre 8.300 TL, toplam portföy değeri ise 18.080 TL’ye ulaşıyor.
Sonuç: Yılbaşından beri "eşit dağıtım" yöntemiyle gerçekleşen tüm halka arzlara katılan bir kişi tam olarak 40.780 TL net kazanç elde etti.
İçeriğimizin başında, adil olması için "oransal dağıtım" şekliyle halka arz olanları neden dahil etmediğimizi açıklamıştık. Buna göre eşit dağıtımla gerçekleşen tüm halka arzlara giriş yapan ve elinde günümüze kadar tutan bir yatırımcı, 3 Ekim Cuma kapanış fiyatlarına göre 24.670 TL maliyetle net olarak 40.780 TL kazanç elde etti.
Bu yaklaşık 25 bin TL'lik maliyetin tek seferde olmadığını, 11 ay içinde yavaş yavaş harcandığını düşündüğümüzde halka arzın hiç de fena olmayan bir getirisi olduğunu söylemek yanlış olmaz herhâlde.
Hele hele günümüzde borsanın bu denli düştüğü, savaş ve belirsizliklerin olduğu döneme rağmen. Öyle ki sadece 1 ay önce bu halka arzların net kazancı yaklaşık olarak 60 bin lira civarıydı.
[GIPHY:taiK2xA5S51ADltqJk][/GIPHY]
Kimisi için az bir miktar olsa da bu yaklaşık 25.000 TL'lik maliyetin tek seferde harcanmadığı ve yavaş yavaş harcandığı gerçeğini unutmamak gerekiyor. Öyle ki günümüz şartlarında mevduat faizlerinin %40'ı bulduğu bu dönemde, 25.000 TL'nin 10 aylık mevduat getirisi bankadan bankaya değişse de ortalama olarak 30.000 ila 33.000 TL ediyor.
Daha önemlisi de bu 10 aylık sürecin başında 25.000 TL'yi mevduatımıza ekleyip vade sonuna kadar (300 gün) bekletmemiz gerekiyordu. Halka arza baktığımızda ise yaklaşık 25.000 TL maliyetin yavaş yavaş 10 ay içinde bazı aylar 3.000 TL, bazı aylar ise 5.000 TL civarı parça parça maliyetler şeklinde yayıldığını söyleyebiliriz.
Not: Bu içerik "yatırım tavsiyesi değildir."