Hakkında bilgi sahibi olmadığımız biriyle karşılaştığımızda tabii olarak karşımızdaki kişinin dış görünüşüne bakarak onun hakkında fikir sahibi olmaya çalışırız. Pek çoğumuz iyi bir intiba bırakmanın temiz ve şık kıyafetlerden, iyi bir saç kesiminden ya da güzel bir kokudan geçtiğini düşünsek de Glasgow Üniversitesi tarafından yapılan yeni bir araştırma, yüz şeklimizin de insanların bizim hakkındaki fikirlerini etkileyebileceğini ortaya koyuyor.
Öncelikle araştırmanın Batı Avrupa'da ve yalnızca beyaz tenli insanlarla gerçekleştirildiğini belirtelim. Dolayısı ile sonuçların tüm ırklarda ve kültürlerde geçerli olduğunu söylemek mümkün değil. Yine de araştırmanın, hepimizin görece eşit derece "sade" gözüktüğü vesikalık fotoğraflarımızın bile sosyal statümüzü yansıtyor olabileceğini söylemesi dikkat çekici.
Ağız şeklimiz bile zengin mi fakir mi olduğumuzu gösteriyor olabilir
Araştırma, bir kişinin sosyal sınıfını neyin gösterdiği sorusuna odaklanıyor. Yani en kaba haliyle neye göre fakir ya da zengin gözüktüğünüzü açıklamaya çalışıyor. Katılımcılara göre daha geniş ve kısa, düz bir yüz, aşağı dönük bir ağız ve koyu, soğuk ten rengi, daha düşük sosyal sınıfla ilişkilendiriliyor. İşin kötü yanı bu nitelikler, daha yeteneksiz, daha soğuk ve daha güvenilmez kişilikle de eşleştiriliyor.
Bunun aksine daha dar ve uzun yüzler, yukarıda dönük bir ağız, daha açık ve sıcak ten rengi de yüksek sosyal statü ile ilişkilendiriliyor. Ayrıca bu yüz özelliklerine sahip kişilerin daha yetenekli, daha sıcak ve daha güvenilir kişiler olduğu düşünülüyor. Yani sadece insanların birkaç yüz özelliği bile onlar hakkında çok kritik ön yargılara sahip olmamıza neden oluyor.
Sıcak tenli mi soğuk tenli mi olduğunuz, işe alınıp alınmamanızı bile etkileyebilir
Peki bu araştırma neden önemli? Araştırmanın yazarı Dr. R. Thora Bjornsdottir, bu konuyu şu şekilde açıklıyor:
Bir iş görüşmesinde, bir mülakatta vb. yerlerde kişilerin yalnızca görünüşlerine bakılarak düşük ya da yüksek sosyal sınıftan olduğunun düşünülmesi, kişilere hayatlarında önemli avantajlar ve dezavantajlar sunabilir.
Haberimizin başında da aktardığımız gibi araştırma, dünyadaki tüm kültürleri incelemediğinden farklı kültürlerde farklı sonuçlarla karşılaşabileceğimizi belirtelim. Yine de insanların kaşımıza gözümüze bakarak yetenekli olup olmadığımız hakkında ön yargıya kapılabiliyor olması, ırkçılığın ten rengi ya da milliyetlerden fazlası olabileceğini düşündürüyor.