Uçağa bindiniz, herkes koltuklarına yerleşti ve aynı şey için bekliyor: Kalkış. Ancak uçak, bir türlü kalkışa geçmiyor. Pistte öylece duruyorsunuz. Sebebini merak ettiğimiz bu durum, güvenlikle ilgili aslında.
Güneşliklerinizi açıp koltuklarınızı dik konuma getirip emniyet kemerlerinizi bağladıysanız hazırlanın. Uçakların, pist boşken dakikalarca bekleme yapmasının nedenine doğru bir yolculuğa çıkıyoruz.
Uçakların kalkışta kullandığı güçler tehlikeye yol açabilir.
[GIPHY:OV1GQfEyOiJHnfKeoz][/GIPHY]
Uçaklar kalkış yaparken iki farklı güç kullanır. İlki “jetwash” denilen bir güçtür ve o kadar kuvvetli ve tehlikelidir ki bırakın bir insanı, bir kamyoneti bile savurabilir. Diğer bir güç ise uçağın kalkışını sağlayan rüzgârların ortaya çıkardığı “kanat ucu girdapları”dır.
Kanat ucu girdapları, uçak kalktıktan sonra 2-3 dakika havada kalır ve yapay bir türbülans oluşturur. Bu süreçte uçağın çevresinden başka bir uçak geçerse kaza yaşanması çok yüksek ihtimaldir.
İşte tam da bu nedenlerden, uçakların kalkışı arasında en az 3 dakika olmalıdır. Aksi takdirde diğer uçaklardaki pilotlar, kontrolünü kaybedebilir ve uçak, havada taklalar bile atabilir.
Federal Havacılık İdaresi, kazaların önüne geçmek için belirli standartlar geliştirdi.
Kanat ucu girdapları, uçağın ağırlığına göre değişebileceği için uçaklar; hafif, orta ve ağır olarak ayrıldı. Örneğin “ağır” kategorisindeki bir uçağın ardından kalkışa geçmek için en az 2 dakika beklemek gerekiyor.
Aynı şekilde, inişteki takip mesafelerinin de belirlenmesi lazım. Mesela “ağır” bir uçağın ardından “hafif” kategorisindeki bir uçak inecekse aralarında en az 14 kilometre olmalı. “Orta” ağırlıktaki uçağın ardından inişe geçecekse minimum 7 kilometre olmak zorunda.
Uçakların pistte beklemesi, bir hava trafik kontrol prosedürüdür.
Havaalanındaki ve havadaki trafiği düzenleyen hava trafik kontrolörleri, uçakların güvenli bir şekilde havalandığından emin olmak için pistte bekleme sürelerini ayarlar ve takip mesafelerini belirler.
Pistteki uçaklara hava trafik kontrolörleri tarafından “Sıraya gir ve bekle.” komutu verilir ve bahsettiğimiz bekleme başlar çünkü bir önceki uçak henüz pistte olabilir ya da ürettiği akımların etkisi geçmemiş olabilir.
Sıraya girip bekleme komutundan sonra birkaç dakikalık beklemenin ardından, kalkış için de komut verilir ve uçuş başlar. İşte uçaklardaki bekleme prosedürü bu şekildedir ve tamamıyla güvenlik amaçlı yapılır.
Uçaklarla ilgili diğer içeriklerimize göz atmak isterseniz: