Kripto para piyasası, yatırımcılarına büyük kazanç fırsatları sağlamasının yanı sıra büyük kayıp riskleri de sunuyor. Kripto paralar, geçtiğimiz yıllardan bugüne kadar oldukça sert iniş çıkışlar göstererek bazı yatırımcılara zenginliğin kapısını aralarken bazı yatırımcılaraysa iflas bayrağını çektirmişti
Hisse senedi piyasalarında da iniş çıkışlar görülebilmekle birlikte bu durum kripto para borsalarında olduğu kadar sert değil. Bu durumun altında yatan temel sebepse volatilite.
Peki nedir bu “volatilite”?
Fiyatlarda görülen dalgalanma anlamına gelen volatilite terimi, finansal piyasalardaki fiyatların belirsizlik ve değişkenlik derecesini ifade eden bir kavramdır.
Bir varlığın ya da piyasanın volatilitesi, söz konusu varlığın veya piyasanın fiyatlarının ne kadar hızlı ve ne kadar geniş aralıklarda değiştiğini gösterir.
Kripto para piyasaları gibi yüksek volatiliteye sahip olan piyasalarda, fiyatların hızlı ve büyük ölçüde değiştiği görülür. Bu tarz piyasalarda hızlı fiyat hareketleri ve beklenmedik piyasa koşullarına şahit olunur.
Hisse senedi piyasaları kripto para piyasasına göre daha düşük volatiliteye sahip bir piyasadır. Bu sebeple daha sınırlı fiyat değişimleri görülür ve kripto para piyasasına kıyasla daha tahmin edilebilir bir ortama ev sahipliği yapar.
Kripto para piyasasının volatil olmasının sebeplerinden biri, yeni bir piyasa olması.
Öncelikle yeni ve olgunlaşmamış bir piyasa olması sebebiyle kripto paralarda daha hızlı fiyat değişimleri görülür. Çünkü piyasadaki deneyim düzeyi, hisse senedi piyasasına göre daha düşüktür.
Ayrıca tüm piyasalarda finansal varlıkların fiyatlarının oturması ve daha stabil hâle gelmesi zaman alan bir süreçtir. Yatırım dünyasında fiyat keşfi olarak adlandırılan bu süreçte, yatırımcıların kripto paraların uzun vadeli bir yatırım aracı olacağı konusunda hemfikir olması durumu gerçekleşene kadar kripto paralarda volatilitenin görülmesi mümkün.
Kripto para ve hisse senetlerinin en büyük farkı: Merkeziyetsizlik!
Merkeziyetsiz yapıları dolayısıyla kripto para piyasası hisse senedi piyasası gibi sıkı yasal düzenlemelere tabi değildir. Bu sebeple, düzenleme eksikliği ve belirsizlik fiyatlarda sert değişimler yaratabilmektedir.
Örneğin, Borsa İstanbul’da uygulanan taban ve tavan fiyat sistemi uygulaması vardır. Bu uygulama, işlem gören hisse senetlerinin gün içinde çıkabilecekleri fiyat seviyelerini +%10 ve -%10 oranlarında sınırlıyor. Bu sayede de yüksek volatilite ve risk engellenmiş oluyor.
Bu uygulama yalnızca Borsa İstanbul’a özgü. Yine de diğer borsalarda bu tarz bir sınırlama olmamasına rağmen bu borsalarda kripto para piyasasına göre daha az volatilite görülüyor. Bunun sebebiyse daha önce bahsettiğimiz gibi piyasanın olgunlaşmamış olması ve birazdan bahsedeceğimiz diğer sebepler.
Geniş piyasa endeksleri ve hisse senedi piyasaları için uygulanan “devre kesici”, piyasaları kontrol altında tutmak için uygulanan bir diğer uygulamadır. Devre kesici, fiyatların önceden belirlenen seviyelere ulaşması durumunda alım satım işlemlerini geçici olarak durdurur. Yani bir acil durum yöntemi olarak kullanılır ve piyasalarda yaşanacak herhangi bir panik durumunda yatırımcıları panik satışlarından korumayı amaçlar.
Özetle, kripto para piyasasında yasal düzenlemeler ve müdahaleci uygulamaların olmaması fiyatların daha özgürce dalgalanmasına sebep oluyor.
Ve tabii ki finansal piyasalar denildiğinde en temel sebep: Arz ve talep dengesi
Öncelikle, kripto para piyasası, hisse senedi piyasasına kıyasla daha küçük olduğundan dolayı piyasaya yapılan nispeten küçük bir yatırım bile fiyatları önemli ölçüde etkileyebilir.
Ek olarak, kripto para birimlerinin değeri, genellikle spekülasyon ve piyasa duyarlılığına dayandığından dolayı piyasada hızlı ve beklenmedik fiyat hareketleri görülür.
Daha önce de bahsettiğimiz gibi piyasanın henüz olgunlaşmamış olması piyasayı yatırımcıların duygu ve düşüncelerine karşı oldukça hassas hâle getirir. Bu sebeple, kripto para piyasası barındırdığı belirsizlik sebebiyle yatırımcıların beklentileri fiyatları büyük ölçüde şekillendirmektedir.
Son olarak, hisse senedi piyasalarından farklı olarak kripto para piyasalarında 7/24 işlem yapılabilmesi de fiyatlarda her an ani değişimler yaşanmasına olanak tanımaktadır.
Kripto paralarla ilgili ilginizi çekebilecek diğer içeriklerimiz: