Borsadan Çıkamayan Erkekler, Alışveriş Sepetini Çılgınca Dolduran Kadınlar Buraya: Hormonlarınız Satın Alma Davranışlarınızı Etkiliyor!

Hiç düşündünüz mü, bir mağazaya her girdiğinizde ya da online alışveriş yaparken sepetinize bir şeyler eklerken arkasında ne tür bilimsel süreçler olabilir? Çoğumuz için alışveriş, sadece bir ihtiyaç veya zevk meselesi gibi görünse de aslında bu kararlarımızın arkasında hormonlarımız ciddi rol oynuyor.

Kadınların neden para patolojilerine erkeklerden daha yatkın olduğunu düşünürken aklınıza yumurtalık hormonları olduğunu da eklemelisiniz. Erkekler için ise öne çıkan tabii ki testosteron oluyor.

Âdeta bir dedektif gibi hormonlarımızın satın alma davranışlarımızı nasıl şekillendirdiğini gördükten sonra alışveriş dönümlerinizde âdet döngülerinize ya da testosteron seviyelerinize bir daha bakacaksınız.

Hormonlar, vücudumuzda çeşitli işlevleri yöneten kimyasal haberciler.

[GIPHY:04hml3EBBcbSIQ2h9m][/GIPHY]

Bu kimyasal maddeler, beynimizdeki ve vücudumuzdaki hücreler arasında iletişimi sağlıyor. Özellikle dopamin ve serotonin gibi hormonlar, mutluluk ve memnuniyet hissimizi kontrol ederken alışveriş yapma sürecinde de önemli rol oynuyorlar.

Ödül ve zevk hissi ile bağlantılı dopamin, yeni bir şey satın aldığımızda yükseliyor ve bize geçici bir mutluluk hissi veriyor. Bu da alışverişin bağımlılık yapıcı bir yönünü açıklar türden. Araştırmalar, özellikle indirim zamanlarında ve beklenmedik fırsatlar karşısında dopamin seviyemizin arttığını da gösteriyor.

Duygu durumumuzu düzenleyen serotonin ise öz güvenimizle de yakından ilgili. Serotonin seviyesi yüksek olan kişiler daha pozitif hissediyor ve alışveriş yaparken daha kararlı olabiliyor. Düşük serotonin seviyesine sahip kişiler ise genellikle kendilerini daha iyi hissettirecek şeyler satın alma eğiliminde.

Kadınların, âdet günlerine göre alışveriş tarzları değişiklik gösteriyor.

[GIPHY:hXhiPvoG5gjCrncSgl][/GIPHY]

1 ila 7. günler arasındaki yani âdetin başladığı dönemde hormon seviyeleri düşük seviyede oluyor ve bu da alışverişte durgunluk demek. Yani dürtüsel alışveriş yapma ihtimali düşükken daha pratik alışveriş dönemine işaret. Temizlik malzemeleri, ped, temel ihtiyaçlar gibi.

Östrojen seviyeleri, ovulasyon (yumurtlama) döneminde zirve yapıyor. Diğer kadınlara göre göreceli avantaj sağlayacak ürünler tercih ediliyor. Giysi, makyaj ve aksesuar gibi. Birçok kadın, bu dönemde olduğunun farkında olmadığından erkeklere daha fazla dikkat ettiklerinin de farkında olmuyor. Aslında bu da çiftleşme döneminde olmaktan kaynaklanıyor.

15 ila 20. günler arasında ise hamilelik beklentisi sebebiyle progesteron seviyeleri artıyor ve gerçekten hamile olunmasa bile ev eşyaları gibi yuva ile ilgili ürünleri almaya istek artıyor.

Âdet öncesi gerginlik (PMS) döneminde neler oluyor?

[GIPHY:209DhT4ENyxIm57kKX][/GIPHY]

21 ila 28. günler yani PMS (âdet öncesi gerginlik) döneminde eğer hamile değilseniz östrojen, başlangıç seviyesine düşüyor. PMS’nin alışverişi ve diğer şeyleri nasıl etkilediği, kişiden kişiye göre değişse de genellikle kadınlar alışverişe çıktıklarında, diğer kadınların ne giydiklerine ve kendilerinin bunlarla nasıl görüneceklerini düşünüyor.

[GIPHY:v1IajUkH7NSG1LxJRw][/GIPHY]

Bunun yanı sıra PMS döneminde kadınların duygusal durumları bildiğiniz üzere etkileniyor. Hormonal değişimler nedeniyle kendini duygusal ve hassas hisseden kadınlar da “duygusal alışveriş” yapıyor. Yani kendilerini daha iyi hissettirecek ürünler tercih ediyor. Konforlu giysiler, atıştırmalıklar bunlara örnek verilebilir. Amaç, anlık rahatlama arayışı.

Gelelim erkeklerin satın alma davranışlarına.

[GIPHY:VxVsmoAfY3AMbssCv9][/GIPHY]

Tarih boyunca koruyabilme veya sağlayabilme yeteneği, erkeklerin eş çekme yoluydu ancak günümüzde bunun kanıtı biraz daha gösterişli. Arabalar, lüks mallar veya mülkler düşünün. Testosteron da erkekleri pahalı şeylere iten hormon.

Erkeklerin genellikle sabah saatlerinde testosteron seviyeleri zirve yapıyor ancak 10.00’dan sonra düşmeye başlıyor. Zirve olduğu zamanlar ise erkeklerin alışveriş yapma eğiliminde olduğu saatler.

Yüksek testosteron etkisini yaşlı erkekler ile de kıyaslayabilirsiniz. Yaşlandıkça testosteron seviyesi düşer ve tam anlamıyla harcama yapmaktan çekinen, cebinde akrep olan erkeklere dönüşürler.

Testosteron artışları, finansal risk alma üzerinde de etkili.

Yapılan bir çalışmada testosteronu yüksek erkeklerin, riskli hisse senedine plaseboya göre daha büyük miktarlarda yatırım yaptığı görüldü. Bu etki, kısmen fiyat beklentilerindeki değişiklik yoluyla da etkili oldu. Aslında testosteron gelecekteki fiyat artışlarına ilişkin önemli ölçüde daha iyimser beklentilere yol açıyor.

Şimdi alışverişlerinizi, neler aldıklarınızı bir daha gözden geçirin ve gerçekten ihtiyacınız mı var yoksa hormonlarınız mı sizi yönlendiriyor konusunda kararınızı verin.

Kaynaklar: National Library of Medicine, Science Direct, National Library of Medicine, Fashion is Psychology

Alışverişlerinizi kolaylaştıracak diğer içeriklerimiz:

Âdet dönemi hakkında bilmedikleriniz: