1998 yılında fırlatılan ve yüzey 400 km civarı yükseğinde bulunan Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS), uzun yıllardır dünyanın dört bir yanından astronotu ağırlıyor ve birçok araştırmaya ev sahiplği yapıyordu. Ancak NASA, SpaceX ile birlikte çalışarak 2030-2031 arasında istasyonu düşürerek onu emekliye ayırmaya planlıyordu.
Bu yüzden de NASA’nın aradığı yeni istasyon için uzay şirketleri arasında büyük bir rekabet vardı. Vast isimli şirket de bunlar arasına katıldı. Kripto para dünyasında tanınan bir isim olan milyarder girişimci Jed McCaleb’in kuruculuğunu üstlendiği şirket, ISS’in yerini almasını istedikleri kendi uzay istasyonu planlarını duyurdu.
Haven-2 tüm dünyadan astronotların araştırmalar yapabileceği bir istasyon olacak
Vast’ın geliştirdiği istasyonun ismi Haven-2. Şirket tarafından yapılan açıklamalara göre bu tesis, ziyaretçilerinin mikro yer çekimi araştırmaları yapabileceği, alçak Dünya yörüngesine konumlanmış bir laboratuvar olarak hizmet verecek. Ayrıca NASA’nın uluslararası ortaklarının astronotları gönderebileceği de bir yer olacak. Yani tıpkı ISS gibi.
Şirket tarafından paylaşılan videodan Haven-2 istasyonunun nasıl görüneceğine dair bir fikir edinebiliyoruz. İstasyon, birbirine kenetlenebilen silindir şeklinde birden fazla modüle ihtiyaç duyuyor. Vast’in planı ilk modülünü 2028 gibi nispeten yakın bir zamanda göndermek. 2030-2031 civarında ise son modülünü ekleyerek istasyonu tamamlanmış hâle getirmeyi istiyor.
İstasyonun büyük bir çoğunluğu SpaceX’in Falcon 9 roketiyle fırlatılacak. Ancak büyük olan ana modülün ise Starship ile gönderilmesi hedefleniyor. Şirket, Haven-2’nin ne kadara patladığı konusunda bilgi paylaşmadı. Ancak ilk mürettebatlar gittiğinde 1 milyar dolar civarında yatırım yapmış olmayı beklediğini ifade etti.
ISS’in halefi için finalistler 2026’da belli olacak
Vast CEO’su Max Haot, bu iddialı zaman çizelgesi stratejisine yönelmelerinin nedenlerinin kazanmanın bir yolu olarak seçtiklerini belirtmiş. Haot ve Vast, 2026’da uzay istasyonu halefi için NASA tarafından belirlenecek finalistlerin arasına kalmayı ve 2 milyar dolara kadar fon sağlanabilecek iki şirket arasına katılmayı umuyorlar.
NASA’nın planı, ISS’i emekliye ayırdıktan sonra ticari şirketlere yönelmek. Şimdiye kadar Blue Origin, Axiom Space ve Starlab Space gibi firmalar NASA tarafından istasyon tasarımı hazırlamak için ödüllendirilmişti. Halefin kim veya kimler tarafından geliştirileceğini görmek için 2026’yı beklememiz gerek.
NASA, ISS'i nasıl yok edecek?