Yıllarca Elimizi Bile Sürmesek Neden Bisiklete Binmeyi Hiç Unutmuyoruz?

Hepimiz o klasik lafı duymuşuzdur: “Bir kez öğrendin mi, bisikleti binmeyi asla unutmazsın.” Peki, neden bu kadar eminiz?

Bisiklete binmeyi sürekli yapmaksak bile bir anda tekrar denediğimizde, sanki dün binmişiz gibi pedalları çevirmeye başlamamızın ardında işleyen mekanizmamız var.

Bağcık bağlamayı veya yürümeyi unutmadığınız gibi bisiklete binmeyi unutmamanızın da bazı sebepleri var.

Her şey beynimizin işleyişiyle alakalı.

Beynimizin hafıza sistemini iki ana kategoriye ayırabiliriz: açık hafıza ve işlemsel (motor) hafıza. Açık hafıza; öğrenilen bilgileri, olayları ve deneyimleri içeriyor.

Örtük yani işlemsel hafıza ise bisiklete binmek ya da piyano çalmak gibi fiziksel aktiviteleri yönetiyor. İşte tam da bu yüzden bir matematik formülünü yıllar sonra hatırlayamayız ama çocukken öğrendiğimiz bir bisiklet sürme hareketi beynimize âdeta kazınır.

Bunun nedeni, motor bilgilerinin beyindeki “beyincik” ve “bazal ganglion” adı altında saklanması.

Bu bölgedeki hareketlerin koordine edilmesini ve otomatikleşmesini sağlar. Bisiklete binmeyi öğrenirken bu bölgeyi aktif olarak devreye alır ve pedal hareketini, beyinde bir "motor yolu" hâline getirir.

Bir kez bu yol inşa edildi mi, beyniniz bu hareketleri otomatik olarak hatırlayacak kadar yetenekli. Böylece yıllar sonra tekrar bisiklete bindiğinizde, kas hafızanız devreye girer ve hiç ara vermemişsiniz gibi sürmeye devam edersiniz.

Kaslarımız da işin içinde.

[GIPHY:HJRJS0n8hjs6cTJp68][/GIPHY]

Bisiklete binerken pek çok kasınızı da eş zamanlı olarak kullanırsınız. İlk başta bu hareketler sizin için yeni ve zorlayıcı olabilir. Çünkü beyniniz bu karmaşık motor işlevlerini bir rutine oturtmaya çalışır.

Ancak yeterince tekrarladığınızda, beyin sinapslarınız arasında yeni ve güçlü sistemler kurulur. Bu da bisiklet binmeyi öğrendikten sonra sinapslar arasında daha hızlı ve rahat geçiş demek.

Belki de tüm bunlar sebebiyle bisiklete binmeyi unutmamak, çocukluğumuzdan kalan tatlı bir miras gibi. İşte bu yüzden de yıllar sonra bile bisiklete binseniz tedirgin olmanıza gerek yok, kaslarınız ve beyniniz sizin için bu beceriyi devam ettirecek. Siz sadece pedal çevirmeye devam edin.

Kaynaklar: Science ABC, Science Focus, Popular Science

Bunları da inceleyebilirsiniz: