Tehlikeli ve güvenilir olması gibi bazı handikapları olsa da volkanlardan enerji üretmek tamamıyla imkânsız değil.
Fışkıran lavlar, yoğun ısı ve jeotermal aktiviteleri kullanan ülkeler de var. Peki ama bu tehlikeyi nasıl minimuma indiriyorlar? Gelecekte yaygın bir enerji kaynağı olabilir mi?
Volkanlardan elektrik üretimi nasıl olabilir?
Yer altındaki devasa enerji potansiyeli ile bildiğimiz volkanlar, dünya kabuğunun altındaki magma ile olağanüstü derecede yüksek ısıya sahipler.
Jeotermal enerji olarak bildiğimiz kavram ise yer altındaki sıcaklık farklarından faydalanarak elektrik üreten bir yöntem ve burada da kaynakların kullanılabilirliği öne çıkıyor.
Jeotermal enerji üretimi için altın madeni gibi olan volkanlar, yüksek sıcaklık ve su buharı oluşturmak için eşsiz birer kaynak. Buhar, yer üstüne çıkarken jeotermal santrallerde türbinleri döndürerek enerji üretebilir.
Jeotermal enerji tesisleri hâlihazırda dünyanın çeşitli yerlerinde -örneğin İzlanda, ABD ve Yeni Zelanda’da- kullanılıyor. Ancak burada kritik olan, magma katmanlarına güvenli bir şekilde ulaşmak ve oradaki enerjiyi kontrol altında tutmak.
Volkanlardan jeotermal enerji elde etme çalışmaları devam ediyor.
Bugün, İzlanda gibi jeotermal enerji üretiminde oldukça başarılı ülkelerde, volkanların bulunduğu yerlerde elektrik üretimi aktif olarak yapılıyor. İzlanda'nın başkenti Reykjavik ve çevresi, volkanların yakınında yer alıyor ve bu bölgede yerin altındaki sıcak su kaynakları bölgenin yüzde 25 enerjisini sağlıyor. Bu yöntem aynı zamanda karbon salınımını azaltarak çevre dostu bir enerji üretimi yaratıyor. Yani volkanların yakınındaki jeotermal alanları kullanarak enerji üretmek kesinlikle mümkün.
Bununla birlikte, volkanlardan doğrudan enerji üretmek için gereken teknolojik altyapı henüz yeterince gelişmiş değil. Volkanların aktif olduğu bölgelerde kurulan tesislerin dayanıklı olması gerekiyor; zira volkanik patlamalar hem yapısal risk hem de çevre kirliliği açısından büyük tehditler oluşturuyor. Bir de magma katmanlarına ulaşmak için yapılan sondaj çalışmaları oldukça maliyetli ve karmaşık bir süreç.
Avantajları ve zorlukları neler?
Volkanlardan enerji üretmek teorik olarak oldukça cazip olsa da pratikte birçok zorluğu beraberinde getiriyor. Öncelikle, volkanik bölgelerden elektrik elde etmek sürdürülebilir ve çevre dostu bir yöntem çünkü fosil yakıtların tersine karbondioksit salınımı oldukça düşük.
Volkanların sürekli hareketliliği, uzun vadede devamlı bir enerji kaynağı sunabilir ancak bu enerjiyi sürekli ve güvenli bir şekilde kullanmak için devasa yatırımlar ve gelişmiş teknoloji gerekli.
Bir diğer sorun da volkanların faaliyetlerinin önceden tam olarak tahmin edilememesi. Aktif bir volkanın yanında bir enerji tesisi kurmak, en ufak bir sarsıntıda bile güvenlik riski doğurabilir.
Ayrıca volkanik bölgelerdeki yüksek sıcaklık, teknolojik ekipmanlar için büyük bir stres kaynağı.
Gelecekte neler mümkün?
Volkanik bölgelerden enerji elde etme konusunda henüz yolun başında olsak da gelecekte bu alanda çığır açan yenilikler görebiliriz. Yeni teknolojiler, magmaya daha yakın noktalarda sondaj yapmayı ve sıcaklık farklarını daha verimli bir şekilde kullanmayı mümkün kılabilir. Volkanlardan elektrik üretimi konusunda daha fazla araştırma yapılması, dünya genelindeki fosil yakıt kullanımını azaltmak için çok önemli bir adım olabilir.
Bunları da inceleyebilirsiniz: