Balinalar, şimdiye kadar yaşamış en büyük hayvanlar. Mavi balinaların bazı türleri 29 metre uzunluğa ve 115 ton ağırlığa kadar ulaşabiliyor.
Başka hiçbir hayvan, bu seviyeye ulaşamadı; dinozorlar bile. Bu durumda akıllara şu geliyor: Balinaları bu kadar özel yapan şey ne?
Balinaların devasa boyutlarının en büyük sebebi, beslenme şekilleri.
İlk balina türleri, planktonlarla beslenmek için “filtre beslenme yöntemi” evrimleştirdi. Okyanusta sürüklenen küçük deniz canlılarını yiyorlardı. Daha sonra “rorqual” balinaları, saldırarak beslenme stratejisi geliştirdi. Böylece küçük balıkları yemeye başladılar.
Büyük ağızlarıyla (dolayısıyla büyük bedenler) saldırma stratejisi, küçük ağızla beslenmeye göre çok daha fazla yarar sağladı.
Bu beslenme şekli şu şekilde oluyor:
Ağızlarını devasa bir şekilde açıyorlar ve suyla birlikte kril adı verilen minik kabukluları da içeri alıyorlar. Daha sonra, ağızlarındaki suyu dışarı iterken kriller balinanın "balyen" adı verilen süzgeç benzeri yapılarına takılıyor. Bu balyenler, suyun dışarı çıkmasını sağlarken krilleri ağız içinde tutarak mavi balinanın besin elde etmesini sağlıyor.
Minimum enerji harcayarak maksimum kalori elde ediyorlar. Enerji harcamadan hızlı ve verimli beslenme, büyük vücut kütlesini destekliyor.
Soğuk su adaptasyonunun da etkisi var.
Balinaların devasa boyutları, soğuk okyanus sularında hayatta kalmalarını sağlayan bir adaptasyon. Blubber adı verilen kalın yağ tabakaları, vücut ısısını koruyarak soğuk sularda en az seviyede ısı kaybıyla yaşamalarını sağlıyor.
Böylece enerji tasarrufu yaparak yüksek verimlilikle beslenip uzun göç yolculuklarına enerji saklayabiliyorlar.
Çevresel koşullar elverişli.
Karasal hayvanlar yer çekimi kısıtlamalarına maruz kalırken balinalar, suyun kaldırma kuvvetinden yararlanarak büyük boyutlara ulaşabiliyor. Ayrıca yukarıda bahsettiğimiz üzere okyanuslarda yüksek yoğunlukta bulunan kril sürüleri gibi besin kaynakları sayesinde kolayca büyük miktarda besin tüketiyorlar. Bu bol besin kaynağı ve sınırsız alan sonucunda bu boyutlara şaşırmamak gerek.
“O zaman diğer deniz canlıları neden bu kadar büyümüyor?” diye soracak olursanız, balinaların balık değil memeli olduğunu hatırlatmak isteriz.
Balinalarla ilgili daha fazla içerik: