Kısa, eğlenceli, sürükleyici videolar, günümüzün popüler tüketim alışkanlıklarından biri hâline geldi.
Ancak bilimsel veriler, kaydır kaydır bitmeyen reels zamanlarımızın beynimize etkilerini tokat gibi yüzümüze çarpıyor!
Odak süremizin geldiği son nokta ne?
Ekranlardaki dikkat sürelerimiz üzerine belirli yıllarda araştırmalar yapılıyor. 2004’te yayımlanan bir çalışmada ortalama 150 saniye boyunca bir ekranda kalabiliyorduk.
Akıllı telefonlar, sosyal medya platformlarının hayatımıza girmesi ve yaygınlaşmasıyla bu rakamlarda ciddi düşüşler oldu. Geçtiğimiz yıllarda yayımlanan bir diğer çalışmada ise bu sürenin 47 saniyeye düştüğü görüldü. Aşırı belirgin bir fark değil mi?
Peki kısa videolar dikkat süremizi nasıl bu kadar etkiliyor?
[GIPHY:hs5uAAjc2tp8OBF4Hz][/GIPHY]
TikTok, Instagram Reels ve YouTube Shorts gibi platformlar, saniyeler içinde tüketilebilen içerikler sunarak beynimizin ödül mekanizmasını harekete geçiriyor.
İzlediğimiz her yeni bir video ile dopamin yani mutluluk hormonu tetiklenerek kısa süreli bir haz yaşıyoruz. Ancak bu sürekli uyarılmaya döndüğü zaman beynimiz, hızlı bilgi akışına alışıyor ve uzun süreli, dikkat gerektiren görevlerde performansımız düşüyor. Dopamin her zaman iyi bir şey olmuyor.
Anlamsızca kaydırmalar başlıyor, abur cubur yemek ve en çok sevdiğimiz şeyleri satın almak gibi etkileri de görülüyor.
Dijital demans ve unutkanlık başlıyor.
[GIPHY:lftd3HiuZU9N8VwHtq][/GIPHY]
Sürekli kısa ve hızlı içeriklere maruz kalınca beynimizin bilgi işleme kapasitesi de olumsuz etkileniyor. Özellikle genç yaşlarda unutkanlık ve odaklanma sorunları da beraberinde geliyor. Kısa ve uzun süreli hafıza üzerinde olumsuz etkileri üzerine yapılan araştırmalar mevcut.
Örneğin kısa video izleyen katılımcıların videoyu izlemeden hemen önce okudukları hikâyeden alıntıları hatırlamada zorluk çektiklerini buldular. Bu 10 dakikalık bir video için yapıldı ancak kısa videolar kategorisine girerek reels’lerin de aynı etkiyi yarattığı üzerinde duruluyor.
Bir başka araştırma ise videoları akşam izlemek üzerine. Yatmadan önce video izlemenin hafızaya olumsuz etkileri daha fazla.
Yaratıcılığımız da etkileniyor.
Eper yapay zekâya daha bağımlı hâle geldiyseniz ve yaratıcılığınızın etkilendiğini düşünüyorsanız belki de sebebi kısa videolardır.
Bir başka araştırma gösteriyor ki sosyal medyada çok fazla zaman geçirmek yaratıcı düşünme ve problem çözme yeteneklerimize de zarar veriyor. Hâl böyle olunca da çözümü yapay zekâda arıyoruz.
Dijital detoksun bir kere daha önemine dikkat çekiyoruz.
Gördüğünüz gibi sosyal medyadan öte de kısa videolar izlemek, beynimize sandığımızdan farklı etkiler bırakıyor. Kitap okumak, doğa yürüyüşü veya meditasyon gibi seçenekler ile hem kendinizi geliştirebilir hem de dijital detoks yapabilirsiniz.
Konuyla ilgiliyseniz bu içeriğimizi inceleyerek hayatınızda yeni bir başlangıç yapabilirsiniz.
Reels kaydırırken yeri geliyor eğleniyor, yeri geliyor bilgileniyoruz ancak gördüğünüz gibi bunun da fazlası zarar ve gerçek dünya ile dijital dünya arasında bir denge kurarak yaşam kalitemizi yükseltmeliyiz.
Siz günde kaç saatinizi bu tür videolara ayırıyorsunuz?
Bunları da inceleyebilirsiniz: