NASA, Ay Tozunun Havada Durmasının Nedenini Çözdü

NASA, havasız ortamlarda meydana gelen süreçlerin anlaşılmasını sağlayacak bir keşif yaptı.

NASA’daki bilim insanları, Ay’ın üzerindeki toz partiküllerinin, rüzgar ya da akan su olmamasına rağmen neden yüzeyin birkaç santimetre yukarısında uçtuğunu çözdü. Bu keşif, bu toz partiküllerinin Ay üzerinde çok büyük mesafeler boyunca nasıl taşındığını açıklamakla kalmayabilir, ayrıca Satürn’ün halkaları gibi birçok havasız ortamda meydana gelen süreçleri de tanımlayabilir.

Bilim adamları, bu uçan toz partiküllerinden 50 yıldan uzun bir süredir haberdar ve ilk olarak 1960’larda Apollo astronotları ve NASA’nın Surveyor uzay aracı tarafından farkedilen Ay’daki tuhaf “ufuk parıltısı” olayını açıklamada kullanıldılar. Apollo, Ay’ın uzak tarafında yörüngeye oturduğunda; astronotlar, günbatımından sonra ufukta ışık parlamasının meydana getirdiği inanılmaz derecede parlak bir yay gördüler. 1994’te NASA’nın Clementine uzay aracı, bu müthiş olayın resmini çekmeyi başardı.


Clementine uzay aracının çektiği "ufuk parıltısı" (horizon glow) olayının görüntüsü

Aynı olay, daha sonra Satürn’ün halkaları üzerinde ve Eros adlı asteroidin üzerindeki kraterlerde görüldü. NASA, tüm bunların rüzgar veya akan su olmadan tozların büyük bölgeler boyunca taşınmasının örnekleri olduğunu söylüyor ve ekliyor:

“Bilim adamları, elektrostatik toz süreçlerinin bu uzay gözlemlerini açıklayabileceğine inandılar, fakat şimdiye kadar, bu açıklamaları destekleyecek çalışmalar yoktu.”

Toz partiküllerinin elektrostatik güçler tarafından havada tutulup tutulmadığını anlamak için bir deney yapıldı. Deney sonucunda, Ay tozunun garip özellikleri ve Güneş’ten gelen ultraviyole radyasyon veya plazmanın birleşmesi sonucunda, toz partiküllerinin havalanabildiği anlaşıldı.


NASA'nın yaptığı Ay tozu deneyi