Yazı Tiplerinin Kısa Tarihi: Örneğin Neden Helvetica?

Yazı tiplerinin kökeni çok eskilere dayanıyor. Matbaanın ilk bulunduğu zamanlarda ortaya çıkan fontların kısa tarihini sizleri için inceledik.

Binlerce farklı yazı tipi olmasına rağmen neden hala kullanılan belirli fontlar var? Özellikle editöryel yazı işlerinde çok dikkat edilmesi gereken yazı tiplerinin kökenine ineceğiz.

Yazı tipleri, bilgisayar gibi yakın tarihte bulunmamıştır. Bilgisayardan çok daha önce bulunan matbaa ile birlikte gelişen yazı tiplerinin ilk üyesi Roman’dır. Roman Roma’dan gelir ve dik ve karmaşık bir yazı tipine sahiptir. Johannes Gutenberg tarafından geliştirilen bu font, 1455 yılında ilk matbaa basımı kitaplarda kullanılmaya başladı.

Sonrasında 1525’li yıllarda Garamond yazı tipi çıktı. Roman’a göre biraz daha sade ve okunabilir bir dili olan Garamond’u günümüzde Harry Potter kitaplarında görebiliriz.

İtalya’nın Matbaaya Girişi

İlk matbaa bulunup yayınlandıktan sonra İtalyanlar da matbaacılık işine girme kararı aldı. Diğer fontların aksine daha eğik ve el yazısı görünümünde yazı fontunu benimseyen İtalyanlar, bunu yaparak tek bir kağıda daha fazla yazı sıkıştırmayı başardılar. Bu sayede kağıttan ve mürekkepten tasarruf eden İtalyanlar, günümüzde eğik yazı biçimlerinde kullanılan “İtalik” ismi oluşmasını bu şekilde sağlamışlardır.

Helvetica’nın Doğuşu

Günümüzde en çok kullanılan yazı tipi Helvetica’dır. İnternet sayfaları, televizyon reklamları, afişler ve çok daha fazlasında kullanılan Helvetica, 1954 yılında İsviçre’de bulundu. Tipografide okuma açısından en uygun özelliklere göre hazırlanmış Helvetica, tarih boyunca birçok kez kopyalandı. Helvetica’yı kopyalayan fontlar arasında en ünlüsü, herkesin yakından tanıdığı Arial’dir.

Fontların kısa tarihini anlatmaya çalıştık. Binlerce farklı yazı tipi var, ancak günümüzde bunlardan yalnızca birkaçı aktif olarak kullanılıyor.

Yazı tipleriyle alakalı Türkiye’nin en başarılı YouTuber’larından birisi olan Barış Özcan da bir içerik hazırlamış. Yazı fontlarının kullanım alanları ve tarihini inceleyen Barış Özcan’ın videosuna aşağıdan ulaşabilirsiniz. Bu arada yaz aylarında izleyecek videolar arıyorsanız sanat, tasarım ve teknoloji alanında içerikler üreten Barış Özcan’ı takip etmenizi öneriyoruz.