Teknoloji her geçen gün gelişiyor. Her gün daha kaliteli, daha çok özelliğe sahip, daha şık elektrikli ya da elektronik cihazlara sahip oluyoruz. Yeni bir ürüne sahip olmak elbette güzel bir şey, fakat ‘eski’ cihazlarımızı ne yapıyoruz?
Gelişen teknoloji ve artan tüketim hızımız ile birlikte dünyanın yeni bir sorunu ortaya çıkmış oldu; e-atık. Her yıl milyarlarca euro harcanarak üretilen elektronik ürünler belirli bir süre kullanıldıktan sonra çöpe atılıyorlar.
Birleşmiş Milletler Üniversitesi, Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU) ve Uluslararası Katı Atık Birliği (ISWA) tarafından hazırlanan ‘Küresel E-atık İzleme’ raporuna göre her yıl elektronik cihazlarla birlikte on milyarlarca euroyu da çöpe atıyoruz.
Küresel e-atık İzleme raporuna göre yalnızca 2016 yılında 44.7 milyon ton ‘eski’ elektronik ürün çöpe atıldı. Çöpe giden bunca E-atık’ın içinde materyallerin geri dönüştürülmesi halinde dünya ekonomisine katkısı ise 55 milyar euro olacaktı.
Rapora göre en fazla E-atık üreten ülke 7 bin 211 kilotonla Çin oldu. Birleşik devletler ise 6 bin 295 kilotonla listede ikinci sırayı alıyor. Türkiye ise 177 ülkenin bulunduğu listede 623 kilotonla 17. sırada yer alıyor.
Dünya çapında kişi başına 6.1 kilogram e-atık düşüyor. Listenin zirvesinde bulunan Norveç kişi başına 28.5 kilogramla e-atık ile ortalamanın neredeyse 3.5 katı kişi başı e-atık üretimine sahip. Norveç’i 24.8 kilogramla İngiltere ve 23.9 kilogramla Danimarka takip ediyor.
Türkiye, kişi başına 7.9 kilogram E-atık üretimi ile dünya ülkeleri arasında 73. sıraya yerleştiriyor. Eğer ülke olarak 623 kiloton E-atığın tamamını geri dönüştürebilsek ekonomimize 767 milyon euro kazandırmış olacaktık.
Peki e-atıkları bu kadar değerli kılan nedir?
Uluslararası Telekomünikasyon Birliği’nin (ITU) tahminine göre elektronik atıkların içinde 60 farklı element bulunuyor. Bu elementlerin içinde altın, paladyum, bakır, demir ve gümüş bulunuyor, hem de tonlarca.
ITU’nun tahminine e-atıklar ile birlikte 500 ton altın (18.8 milyar euro), 12.2 milyon ton plastik (15 milyar euro), 2.2 milyon ton bakır (9.5 milyar euro), 2.5 milyon ton alüminyum (3.6 milyar euro), 16.3 milyon ton demir (3.6 milyar euro), 200 ton paladyum (3.4 milyar euro) ve 1600 ton gümüş (884 milyon euro) çöpe gidiyor.