Yapay zeka, robotlar ve görüş ayrılıkları. Bunlara az sonra birlikte göz atacağız ama, önce bazı terimleri bilmemiz gerekiyor.
Endüstri 4.0 dediler geldik, nedir bu 4.0?
Endüstri 4.0, aslında bakarsanız sanayi devriminin dördüncü ayağı diyebiliriz. Büyük veri, bulut çözümleri, 3D baskı, akıllı robot otomasyon sistemleri, simülasyon, zenginleştirilmiş gerçeklik ve siber ağ güvenliğini ve hatta çok daha fazlasını içinde barındıran bir jenerasyon. 1712 yılında, yani 18. yy içerisinde ilk buhar makinesinin icadıyla sanayi devriminin ilk ayağını atmış olduk. 19. ve 20. yy içerisinde elektrik ve elektriğe dayalı seri üretim ile sanayi devriminin ikinci ayağı atılmış oldu.
1971 yılında ilk mikro bilgisayar olan Altair 8800 modeli ve 1976 yılında ilk kişisel bilgisayar olan Apple I modeli ile de, bilgisayarlı çağa geçildi ve bu dönem de üçüncü jenerasyonu oluşturmuş oldu. Şimdi ise otonom makineler ve sanal ortamlar, sanayinin temel taşları haline gelmeye başladı. Endüstri 4.0 çok geniş bir alana sahip. Artık havalimanları insansız hale geliyor, üretimde insanlar yerine makineler tercih ediliyor. Hatta Netflix'in film ve dizi tasarımları dahi, bir yapay zeka tarafından yapılmakta.
Peki Toplum 5.0 nedir?
Toplumlar ve topluluklar ilk başlarda avcı ve toplayıcı bir hayat biçimi sürdürdüler. Hayatlarını devam ettirmenin yolu, bunu yapmalarına bağlıydı çünkü teknoloji henüz başka şeylere imkan vermiyordu. Bir süre sonra mercimek, nohut, arpa, buğday gibi tarım ürünlerinin keşfi ile insanlar, tek geçim yollarının bu olmadığını anladılar. Bu toplumun ikinci jenerasyonunu oluşturuyor. Daha sonra endüstri dönemine geçiş yapıldı, hemen yukarıda bahsettiğimiz dönemler ile aslında birlikteler. Bu toplumun üçüncü jenerasyonuydu. Daha sonra bilgiye ve bilmeye yönelik, bilgisayar ve daha fazlasını içeren yeni bir döneme geçiş yapıldı.
Bilgi toplumu dediğimiz bu dönem, toplumun dördüncü jenerasyonuydu. Toplum 5.0 kısaca tanımlanması gerekirse insan odaklı insansız çözümler sunmayı amaç edinmiş ve teknolojik gücü doğru yönetebilecek düzey. Ancak tüm bu gelişmelerin kendi içinde çakıştığı bir nokta var. İnsansız çözümler, ileride büyük istihdam sorunlarına yol açabilir. Bu istihdam sorunu sadece beyaz yaka veya sadece mavi yaka gibi değil, tüm herkesi ilgilendirebilecek bir sorun.
Yapay zeka yararlı mı değil mi?
Kimse bilmiyor. Zaten bilmenin yolu da pek mümkün değil. Ancak bu konu içerisinde çok ünlü bilim adamlarının, şirket sahiplerinin birbirleri ile ters düştüğünü söylememiz mümkün. Mesela Tesla'nın CEO'su Elon Musk ve Google'ın CEO'su Larry Page, bu noktada her defasında birbirleriyle çelişen ve sık sık gündeme oturan kişiler.
Elon Musk, Google'ın büyük bir vaktini harcadığı yapay zeka projelerinde gerekli önlemleri almadığını söylüyor. Ayrıca Elon Musk, yapay zekanın insanlığın sonunu getirebileceğini de belirtiyor. Fizikçi Stephan Hawking tarafında ise, ölümünden sonra vasiyet olarak yayınlanmasını belirttiği bir kitap geçtiğimiz günlerde ailesi tarafından yayınlandı. Bu kitabın konusunda da yapay zeka bulunuyor. 'Büyük Sorulara Kısa Yanıtlar' adlı kitabı, yapay zekanın insanların sonunu getireceğini anlattığı son kitabı.
Ancak olumlu tarafları da var. İngiltere, geçtiğimiz sene içerisinde insansız hava araçlarıyla baştan sona insansız bir şekilde tarım yaptı ve hatta hasatı aldı. Tüm bunlar yapıldığı süre içerisinde hiçbir fiziki insan desteği alınmadı.
Yapay zeka ve robotlar ya insanlarla beraber yaşayacak ya da beraber yok olacaklar
Süper zekaya yönelik kaygıların birisi de Oxford Üniversitesi'nde bulunan akademisyenlerden birisi tarafından dile getirildi ve kitap halinde açıklandı. Bunun dışında istihdam konusunda da farklı görüşler bulunmakta. Bazı görüşler iş imkanlarının sıfırlanacağını söylerken, bazı görüşler yapay zekanın 1.8 milyon işi etkisiz hale getireceğini ancak buna rağmen 2.3 milyon yeni iş alanı çıkaracağını söyledi.