Gün geçmiyor ki bilim dünyası yeni bir keşifle karşımıza çıkmasın. İnsan vücudunu daha iyi tanımak, var olan hastalıklara daha kolay çözüm bulabilmek için en önemli faktör. Kimi hastalıklar sonradan gelişebilirken, kimi ciddi hastalıklar ise kalıtımsal olarak ebeveynlerden çocuklara aktarılabiliyor. Bu durumda da kişilerin gen haritalarını bilmek, kalıtım şemalarını çıkarabilmek önem arz ediyor.
Lise yıllarımızdan itibaren biyoloji derslerinde kalıtım konusu ile ilgili bilgiler ediniriz. DNA'mızdan aktarılan kalıtımsal hastalıklar olduğu gibi, bugüne kadar sadece annelerden gelen genlerle iletilen hastalıklar olduğu bilgisi de kabul görmüş bir bilimsel veri idi. Mitokondriyal DNA (mtDNA) adı verilen ve bu zamana kadar sadece annelerden çocuklarına aktarıldığına inanılan bu genler ile ilgili son yapılan araştırmalar neticesinde, bildiklerimizi değiştirecek sonuçlar ortaya çıktı.
Mitokondriyal DNA, bildiğimiz DNA'dan biraz farklı. Hücrelerin çekirdeklerinde değil, vücüdumuzun enerji kaynağı olan mitokondrilerin içinde yer alıyor. Bu genlerin sadece annelerden çocuklarına aktarıldığına olan inanç aynı zamanda uzun yıllardır bu DNA türünün "Havva Geni" olarak anılmasına da neden oluyordu. Hatta bazı kişiler bu gen haritasının izlerini takip ederek, ilk insanlığa kadar ulaşacak bilgiler edinebileceklerine inanıyorlardı.İşin ilginç tarafı, bugün sizler de hızlı bir Google araştırması yaparsanız, tam olarak mtDNA yazdığınızda karşınıza çıkacak olan tanım, "sadece annelerden çocuklarına aktarılan gendir" şeklinde olacaktır.
Geçtiğimiz günlerde yayınlanan bir bilimsel makale, Cincinnati çocuk hastanesinde yapılan bir araştırma sonucu, şimdiye kadar kabul görmüş gerçekliği değiştirecek gibi gözüküyor. 4 yaşında bir genetik hastalığı olduğu şüphesiyle hastaneye getirilen çocuk ile ilgili yapılan testler mitokondriyal semptomlar olduğunu söylüyor. Akabinde bu genlerin sadece annesinden gelme ihtimali olduğu için, testler bu yönde ilerliyor. Fakat görülüyor ki semptomlar anne tarafından değil, baba tarafından da geliyor. Daha sonra doktorlar, araştırmalarını genişletip 3 farklı aileyi daha test ediyorlar ve benzer sonuçlara rastlıyorlar.
Bazı bitkiler, algler, kuzular ve fareler mtDNA'larını baba tarafından alıyorlar fakat insanlar için bu durum farklıydı. Daha önce de birkaç defa bu durumdan şüphelenilmiş ve testler yapılmıştı fakat laboratuvarlarda veya testlerde oluşan yanlışlıklardan kaynaklı olduğu sonucuna varılmıştı. Aynı savlarla karşılaşmamak adına bu defa araştırmayı yapan doktorlar iki farklı yerde deneylerini tamamladılar.