Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), Türkiye’deki haberleşme sektöründeki hizmet standartlarını belirliyor. Bu konudaki yasal düzenlemeleri yapma, firmaların uyguladıkları tarifeler için alt ve üst fiyat standartlarını belirleme yetkisine resmi olarak sahip. Aynı zamanda tüm vatandaşlar, resmi olarak firmaların uyması gereken yönetmeliklere BTK’nin internet sitesinden ulaşabiliyorlar.
1 Ocak 2019 tarihinden itibaren yeni bir döneme girecek Türkiye haberleşme sektöründe, artık hız düşümüne neden olan tarifeler uygulanamayacak. Nüfusumuzun %91’inden fazlasının internete erişimi olduğu düşünüldüğünde, gerçekten sınırsız internetin artık resmen uygulamada olması sevindirici. Nitekim tüketici gözünden son derece üzücü olan şeyler de var. Türk Telekom’un 1 Ocak 2019 tarihi ve sonrasında abone olacak kullanıcılar için uygulayacağı AKK’siz tarife ve fiyatları gibi.
Limitsiz İnternet Çağı tarifeleri ve fiyatları
Türk Telekom, 1 Ocak 2019 tarihinden önce sözleşme imzalayan abonelerinin, fiyatta bir değişim olmadan AKK’siz hizmet almaya devam edeceğini söylüyor. Bu da 31 Aralık 2018 tarihinde abone olsanız dahi, size En geç 31 Aralık 2020 tarihine kadar eski fiyattan internet kullanma hakkı sunuyor. Şu an mevcut olan ya da 31 Aralık 2018 tarihine kadar sözleşme imzalayan herkes, en geç 1 Ocak 2020’de -eğer daha da yükselmezse- yeni fiyatlardan hizmet alacaklar. Kısaca, ortada eninde sonunda herkesi etkileyecek bir ücretlendirme politikası var.
- Peki ya diğer servis sağlayıcılar; fiyatları daha düşük olan, uzun süredir AKK olmadan hizmet verenler? Bu konuda da çok umutlu olmamak gerek. Zira pek çoğu Türk Telekom’dan altyapı kiralayarak hizmet veren bu şirketler aslında birer aracı konumundalar. Altyapı sahibi olarak fiyatları BTK’nın usullerine göre belirleyen Türk Telekom, o fiyatlara da zam yaparsa, alternatif şirketlerin fiyatları da yükselecektir (Bu konu üzerine de yakında bir araştırma yayınlayacağız).
Buraya kadar, bazı net bilgileri gözden geçirdik. Şimdi de BTK’nin 12 Kasım 2009 tarihli Resmi Gazete’de yayınlandıktan yürürlüğe giren Tarife Yönetmeliği’ne bakalım. Türk Telekom’un açıkladığı yeni dönemdeki “Limitsiz İnternet Çağı” tarifesindeki fiyatlar, önceki hizmet standartlarına ve ücret politikalarına göre büyük bir değişim geçirdiler.
BTK, neden Türk Telekom’un yeni dönem fiyatlarına neden müdahale etmeli?
5/11/2008 tarihli ve 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu baz alınarak hazırlanan Tarife Yönetmeliği, ülkemizdeki internet servis sağlayıcılarının daha adil hizmet vermeleri için var. Yönetmelikte yer alan maddeler, fıkralar, firmaların hizmet standartlarını ve fiyat politikalarını belirlerken dikkat etmesi gereken hususlar içeriyorlar. Şimdi gelin şu maddeleri gözden geçirelim:
- Yönetmeliğin 5. maddesinin 1. fıkrasının “a” bendine göre BTK, “Son kullanıcıların makul bir ücret karşılığında elektronik haberleşme hizmetlerinden yararlanmasını sağlayacak uygulamaların teşvik edilmesinden” sorumlu. Aynı madde ve aynı fıkranın “g” bendine göre BTK, “Tüketici menfaatlerinin gözetilmesi” görevini de üstleniyor.
- Yine 5. maddenin yine 1. fıkrasında yer alan “d” bendine göre BTK, “Tarifelerin; rekabetin engellenmesine, bozulmasına veya kısıtlanmasına neden olacak şekilde belirlenmemesi” esasını önemsiyor. İşte be detay, yeni fiyatlarla çok fazla tepki toplayan, -muhtemelen- müşterilerinin büyük çoğunluğunu kaybetmek üzere olan Türk Telekom’un, rekabette elini güçsüzleştirecek bir hamle yaptığını gösteriyor. Bir başka deyişle firma, bu maddeyi önemsemeyerek, alternatif hizmet sağlayıcılarının abone sayılarında patlama yaratabilir, dolayısıyla geri dönüşü olmayan zararlar yaşayabilir.
Tüketici gözünden tüm bu sürecin nasıl hissedileceğini şöyle açıklayalım:
Türk Telekom’un şu anda uygulamada olan Fibernet/Hipernet Limitsiz tarifesi, 24 ay süreli sözleşmeli fiyatı aylık 95,90 TL olarak faturalandırılıyor. Paket içerisinde; 50 Mbps’ye kadar indirme hızı, 200 GB AKK sınırlaması var. Bu pakete 31 Aralık 2018 günü abone olduğunuzu düşünelim.
Aynı üst indirme hızına sahip (50 Mbps’ye kadar) bir hizmet almak ister, 1 Ocak 2019’da abone olursanız, 24 ay süreli sözleşmeyle ödeyeceğiniz aylık tutar 249.90 TL’ye yükseliyor.
- 24 saatte ve belki de daha kısa süre içerisinde, arasındaki tek fark AKK sınırlamasının bulunmaması olan hizmetlerin arasında 154 TL’lik fiyat farkı oluşuyor. Başka bir açıdan hizmetin bedeli, yaklaşık 2,5 (tam olarak 2,6016684) kat artıyor.
Sonuç:
Gelinen noktada, Türk Telekom’un “Limitsiz İnternet Çağı” adındaki tarife ve fiyatlarının hem tüketiciler, hem de hizmet sağlayıcıları açısından olumlu sonuçlara neden olmayacağını görüyoruz. 1 günde, 2.5 kat fiyat artışı anlamına gelen değişimler, etkin bir piyasa gücüne sahip olan Türk Telekom’un aşırı fiyatlarla karşımıza gelmesi, herhangi bir tüketicinin menfaatine uygun değil.
Her ne kadar müşteri sayıları bu durumdan dolayı artacak olsa da alternatif hizmet sağlayıcılar da endişe içerisinde olabilirler. Türkiye’deki haberleşme sektörünü, eğer BTK gibi resmi kurumlarımız herhangi bir müdahalede bulunmazsa zor günler bekliyor.