29 Nisan 2013. Askeri malzemeleri taşımak amacıyla Afganistan, Camp Bastion’dan Dubai, Al Maktoum Havalimanı’na gitmek için havalanan National Airlines’ın 102 sefer sayılı uçuşu, tarihin en tuhaf kazalarından birisiyle sonuçlandı.
Boeing 747, dünyanın en iri uçak modellerinden birisidir. 102 sefer sayılı uçuşu gerçekleştiren uçak da bir Boeing 747'ydi:
Camp Bastion’dan havalandıktan sonra hiçbir sorun yaşamayan N949CA tescilli Boeing 747 kargo uçağı, yakıt ikmali için -planlandığı üzere- Afganistan, Bagram Airfield’a inişini gerçekleştirdi.
Yakıt alımını tamamladıktan sonra 03 numaralı piste ilerleyen N949CA, saat 15.30’u gösterdiğinde başarılı bir kalkış gerçekleştirdi. Kalkışını takip eden saniyelerde uçak 370 metre yüksekliğe ulaşmıştı.
Bir anda, hiç beklenmedik bir şekilde, kargo uçağının burnu yukarıya doğru yükseldi. Sonra...
Pilotlar uçağın kontrolünü kaybettiler zira N949CA’nın burnu o kadar yükselmişti ki uçak, neredeyse yere dik şekilde yukarıya doğru ilerliyorudu. Aniden İtiş gücünü kaybeden Boeing 747 kargo uçağı, serbest düşüşe geçti ve yere çakıldı.
Kazada, hepsi ABD vatandaşı olmak üzere; 4’ü pilot, iki teknisyen ve bir kargo yükleyici hayatını kaybetti.
Peki bu kazaya sebep olan şey neydi?
Ulusal Ulaştırma Güvenliği Kurulu (NTSB), Afganistan Sivil Havacılık İdaresi ve Boeing tarafından yapılan incelemeler sonucunda, uçağın kargo kısmında bulunan bazı yüklerin bağlantılarının koptuğu tespit edildi.
Uçağa kargo olarak yüklenen zırhlı araçlar. (Temsili.)
Normalde sıkı bir şekilde olduğu yerde durması gereken zırhlı araçlar ve iki adet mayın tarama araçına bağlı halatlar; Afganistan, Bagram Airfield’da gerçekleştirilen yakıt ikmali sonrası yapılan kalkış esnasında kopmuştu. Toplam ağırlıkları tam 80 ton olan bu araçlar, kargo uçağının kuyruk kısmına doğru hızla ilerlemişlerdi. Uçağın burnunu yukarıya doğru kaldıran şey, araçların aniden arkaya doğru kayan yüküydü.
Bagram Airfield'daki kaza alanına ait gerçek görüntü.
Yük dengesini bozmakla kalmayıp arka hidroliklere de zarar vererek ve kullanılmaz hâle getiren 80 tonluk yük, uçağın olduğu yerde -aynı elinizden bir kağıdı yere bırakır gibi- serbest düşüşe geçmesine (Buna Stall durumu denir.), 03 numaralı pistin sonuna çakılarak 7 mürettebatın hayatını kaybetmesine sebep oldu.
Kazadan sonra kargo uçaklarının taşıdıkları ağır yüklere ilişkin bazı prosedürler gözden geçirildi.