Yapılan yeni bir araştırmaya göre günümüzde atmosferdeki karbondioksit seviyesi, geçmiş 3 milyon yıldan çok daha yüksek seviyede. Karbondioksit ve sera gazlarının artışı, sıcaklık seviyesini daha önce hiç görülmemiş bir seviyeye getirebilir.
Potsdam Enstitüsü’nden araştırmacı Matteo Willeit, 2,50 milyon yıl önce başlayan ve günümüzde de hâlâ devam eden Kuarterner dönem boyunca yaşanan iklim değişikliğini gözlemledikleri bir bilgisayar modellemesi kullandıklarını ve bu periyot boyunca Dünya’nın birçok değişiklik geçirdiğini ancak hiçbirinin şimdiki hızlı olmadığını söyledi.
İklimin 3 milyon yılı:
Kuarterner dönemin buzullaşma ile başladığını söyleyen Willeit, Grönland’dan kopan buz tabakalarının Kuzey Amerika ve Avrupa’nın kuzeyini kapladığını dile getiriyor. Ancak 1,25 milyon yıl ile 0,7 milyon yıl önceki zaman dilimi arasında buzullararası döngü uzadı. Bu, her 100 yılda bir yeniden meydana geliyor ve buna orta buzul çağı geçişi adı veriliyor. Willeit’e göre buradaki asıl soru, geçişin neden olduğu.
Willeit ve ekibi, bu sorunun cevabını bulabilmek için Kuarterner dönemin gelişmiş bir bilgisayar simülasyonunu kullandı. Bu tarz simülasyon modellerinin iyi sonuçlar verebilmesi için birçok parametre kullanılması gerekiyor ve ekibin elinde de atmosfer koşulları, okyanus koşulları, bitki örtüsü gibi birçok parametre bulunuyordu. Araştırmacılar bu parametreleri girdikten sonra orta buzul çağı geçişine neyin sebep olduğunu bulmaya çalıştı.
Nasıl değişimler yaşandı?
Ekip, bu araştırmanın sonunda 41 bin yıllık buzul döngüsünün 100 bin yıla çıkmasına sebep olan iki etken buldu. Bunlardan bir tanesi, atmosferde düşüşe geçen karbondioksit oranıydı İkincisi ise buzul tabakasının tortu tabakasına sürtünmesi.
Araştırmaya göre karbon, volkanlardan sızan sera gazlarının azalması ya da kayaların yıpranma oranındaki değişiklikler gibi dört farklı sebepten düşüş yaşayabilir. Kulağa ilginç gelen ikinci sebepte karbon denizin dibindeki tabakada kilitli kalıyor ve böylece atmosferde daha az karbon kamış oluyor.
O dönemki iklim ile farklılıklar:
Willeit’in söylediğine göre bu bulgular, koşulları anlama konusunda oldukça önemli ve günümüzdeki iklim değişikliği çerçevesinde de oldukça kullanışlı. Willeit ve ekibinin bulgularına göre Kuarterner dönemi boyunca milyonda 400’den daha aşağıda olan karbondioksit seviyesi, günümüzde milyonda 405’te ve giderek yükselen bir grafik çiziyor.
2,5 milyon yıl önce son Pliyosen döneminde küresel sıcaklık ortalaması, fosil yakıtların yaygın olarak kullanılmadığı dönemin ortalamasına göre 1,5 derece daha yüksekti ve bu da Kuarterner Dönemi boyunca gerçekleşen en yüksek sıcaklıktı. Ancak bu değişmek üzere, hava sıcaklığı daha şimdiden endüstri öncesi döneme göre 1,2 derece daha yüksek.
Paris Anlaşması'nda belirlenen limit 1,4 derece. Ancak bu ortalama tutturulamaz ve ortalama sıcaklık artışı 2 dereceye doğru ilerlerse bu jeolojik dönem boyunca görülecek en yüksek ortalama olacak.
Willeit yaptıkları araştırmayla ilgili olarak “Bizim çalışmamız, bunu bir perspektife oturtuyor. Şu da açıkça görülüyor ki çok uzun yıllar önceki iklimlere bakarsanız iklim değişikliği kapsamında insanlığın yaptığı şey geçmişe kıyasla oldukça büyük ve hızlı" ifadelerini kullandı.