Bilim insanlarının araştırmalarında üstünde yoğunlaştığı alanlardan bir tanesi Alzheimer ve bunama. Bir bilim insanı tarafından “muhtemelen son beş yılda bunama alanında yayımlanmış en önemli makale” olarak nitelendirilen makalede, hastalığın tamamen farklı şekilde ortaya çıktığı söylendi.
Alzheimer konusundaki çalışmalarda, genel kanı üzerinden yola çıkılarak hastalığın altında yatan ana etmenlerin belirlenmesi için çaba gösteriliyordu. Bu çalışmalar ne yazık ki büyük oranda başarısızlık ile sonuçlandı. Alzheimer hastalığının patolojik işaretçisi olan zehirli madde birikmesi en temel sebep olarak görülüyordu ama yakın zamanda pek çok farklı tez ortaya çıktı.
Yeni araştırmada gözlemlenen Alzheimer hastalarının bunama yaşadığı ancak bunama yaşayan tüm hastaların Alzheimer’dan çektmediği ortaya çıktı. “Yakın zamanda Alzheimer hastalığında yapılan araştırma ve klinik çalışmalar bize iki şey öğretti: İlki, Alzheimer olduğu sanılan herkeste bu hastalık yok, bunamaya etki eden başka faktörler de var” diyen Ulusal Yaşlanma Enstitüsü’nden Nina Silverberg, farklı nedenlerin olableceğine dikkat çekti.
Yakın zamanda yayımlanan rapora göre araştırmacılar, yeni beyin hastalığına limbik-erkenbaskın yaş-kaynaklı TDP-43 ensefalopati ya da kısaca LATE olarak açıklandı (Ensefalopati genel olarak bazı sorunlar nedeniyle görülen nöropsikiyatrik bozuklukların adıdır). Bu hastalık Alzheimer benzeri etkilere sahip olarak gözükmesine rağmen beyindeki patolojik sinyaller çok daha farklı oluyor.
Araştırmanın yazarlarından Julie Schneider, hastalığa yeni bir isim verilmesi teklifinde bulunduklarını söyledi. LATE’in sebebi, beyindeki TDP-43 proteinlerinin tükenmesi olarak açıklandı. Daha önceki araştırmalarda da TDP-43’ün yapısındaki farklılaşmalar ve belli bir noktada yoğunlaşmaları nedeniyle bir kişinin hafıza ve bilişsel becerileri kayboluyor.
Araştırmada yer almayan Londra Üniversitesi’nden Robert Howard, daha önce bunamanın tahmin edildiği kadar hızlı ilerlemediğini söyledi. Howard, hastaların yüzde 20’sinde LATE görüldüğünü belirtti.
Nelson, LATE’in muhtemelen AD’den daha farklı bir tedavi gerektirdiğini söylerken, ilaçların klinik testlerde başarısız olmasını da bu faktöre bağladı. Bilim camiasının LATE konusunda fikir birliğine varmasının daha sonra yapılacak araştırmaların doğru hastalara doğru ilaçların verilmesinde rol oynayacağını söyleyen araştırmacı gelecekten umutlu.
Birleşik Krallık Bunama Araştırma Enstitüsü’nden Bart De Strooper, yeni araştırmanın bilim insanlarını sonuçlarını yeniden değerlendirmeye yönlendireceğini söylüyor.
Şimdi bilim insanlarının önünde uzun bir mücadele var ve bu süreçte, biyoişaretçilerle işaretlenen kimyasalları kullanarak çalışmaları ilerletecekler. Yeni araştırma Brain dergisinde yayımlandı.