Artık uzayın lideri özel şirketler oldu. NASA, ESA veya JAXA gibi köklü kurumlar, bilimsel ve teknik tecrübesiyle onlarca yıldır insanlığın ufkunu genişletiyorlar. Nitekim uzay yolculuklarını ve taşımacılığını ucuzlatanlar, SpaceX ve Blue Origin gibi şirketler olacak. Bu nedenle gelecekteki uzay görevlerinin önemli bir kısmı; artık devletlerin değil, özel şirketlerin kontrolünde gerçekleşecek.
Peki neler göreceğiz? Eğer gerçekten çalışırsak, bir gün ülkemizin yetiştirdiği bilim insanlarını, mühendisleri ya da yöneticileri hangi uzay görevlerinde görme imkanımız var mı? Öyle hemen karamsar olmayın. Türkiye’den çıkıp NASA ve SpaceX gibi şirketlerde ter döken, onlarca insan var. (Zamanında Apollo görevi için çalışan Arsev Erarslan gibi…)
Lafı daha fazla uzatmadan, önümüzdeki 10 yıl içerisinde gerçekleştirilmesi planlanan 15 uzay görevine gelin yakından bakalım.
2020: NASA tarafından düzenlenen Mars Rover görevi:
Mars’ta bulunan araçlar, yeryüzündeki teknolojilerimize göre epey geri kaldılar. NASA en son geçtiğimiz yıl Kızıl Gezegen’in depremlerini araştırmak amacıyla gezici olmayan Insight aracını göndermişti. 2020’de ise bu kez gelişmiş görüntüleme teknolojilerine sahip, tekerlekli bir robotik laboratuvar olan Mars Rover gönderilecek.
NASA fırlatma işlemleri için henüz net bir tarih vermese de 17 Temmuz ila 5 Ağustos arasındaki zaman diliminde, roketler havalanacak. 2021’in Şubat ayında Mars’a ulaşması beklenen araçla, insanlığın Mars yüzeyinde yeni bir gezgine sahip olması planlanıyor.
Mars Rover’ın görev süresi ise 687 Dünya günü olacak. Nitekim bu süre aracın sağlam olması durumunda NASA tarafından uzatılabiliyor. 2004 yılında sadece 90 günlük görev süresiyle gönderilen Opportunity aracı, 2018’e kadar görev yapmış, en son bir kum fırtınasında bağlantımız kopmuştu.
2021: Avrupa Uzay Ajansı ve Rus Uzay Ajansı tarafından yeniden düzenlenecek ExoMars
Elbette Mars için çalışan tek devlet örgütü NASA değil. Roscosmos (Rusya Uzay Ajansı) ve ESA (Avrupa Uzay Ajansı) da komşu gezegene ulaşmak istiyor. Üstelik ExoMars aracı, Mars’taki potansiyel yaşamın izlerini arayacak!
2016’da, görevin ilk aşaması olarak Mars yörüngesine TGO (Gaz İzi Yörünge Aracı) adında uydu gönderildi. Bu uydu, Mars yüzeyindeki metan gazı açısından yoğun bölgeleri taramaya başladı. Görevin ikinci aşaması ise 2021 yılında gönderilecek ExoMars aracıyla gerçekleştirilecek.
2021: Rusya’nın uzay turizmi projesi
Rus Uzay Ajansı, ExoMars ile aynı yıl içinde çok farklı bir projeye imza atmaya hazırlanıyor. 1998’de ABD’de kurulan Space Adventures isimli şirketle ortaklık kuran Ruslar, şimdilerde bilimsel araştırma merkezi olan Uluslararası Uzay İstasyonu’na gözlerini diktiler. İstasyonun takvim üzerindeki bilimsel görevi 2024’te son bulacak. Bu tarihe kadar Ruslar ve ABD’li özel bir şirket, istasyona turistik seferler düzenlemeye başlayacak.
Baya baya uzaya tatile gitmek mümkün oluyor. Uluslararası Uzay İstasyonu’na da aynı yıllarda yeni bir kardeş geliyor. Halihazırda Çin’in bu konudaki çalışmaları devam ediyor. Zaten artık insanlığı Dünya çevresinde bir istasyonda değil Ay’da ve Mars’ta araştırma yapma düşüncesi tatmin ediyor.
2021: Tarihin en gelişmiş gözlem aracı James Webb Uzay Teleskobu
NASA’nın geliştirdiği ve Hubble Uzay Teleskobu’nun yerine geçecek James Webb, bugüne kadar defalarca kez ertelendi. Teleskobun fırlatılması için ESA’ya ait uzay kargo taşımacılığı yapan Ariane 5 şirketinin roketleri kullanılacak.
James Webb Uzay Teleskobu, bugün gördüğümüz büyüleyici uzay fotoğraflarından daha fazlasını vadediyor. Heyecanla bekliyoruz!
2022: Hindistanlı astronotlar uzaya çıkıyor
Dünya’nın en ileri teknolojiye sahip uzay ajanslarından birisine sahip olan Hindistan, uzun süredir yapılan çalışmaların meyvesini 2022’de toplayacak. Hindistan Uzay Ajansı (ISRO), yetiştirdiği ilk astronot grubunu 2022’de 7 günlük süreyle uzaya göndermeyi planlıyor. Eğer her şey yolunda giderse, görevin 2021’de gerçekleştiğini de görebiliriz.
Hintli astronotların arasında bir kadın savaş pilotu da bulunacak.
2022: SpaceX, Mars’a madencilik yapmaya gidiyor
Mars’ın yeraltı kaynaklarını tanımak, olası bir medeniyet inşası sırasında tehlikelere önceden hakim olmak için de çalışanlar var. SpaceX, madencilik sistemleri ve yaşam destek altyapısı kurmak amacıyla 2022’de insansız araçlarını Mars’a gönderecek.
Bu araçlar Mars’a ulaştıktan 2 yıl sonra, onları kullanacak insanlar da Mars’a ulaşmış olacak. Bu konuya birazdan değineceğiz. Şimdi sıradan devam.
2022: Çin’in uzay istasyonu ve Ay üssü
2019’un Ocak ayında Ay’ın karanlık yüzü olarak bilinen ve Dünya’dan göremediğimiz tarafına ulaşan Çin, yeni bir istasyon kuracak. Bu istasyonun asıl amacı, Ay ile Dünya arasında daha sık seferler düzenlemeyi kolaylaştırmak olacak. Bir nevi Dünya’nın yerçekimsel etkisinden önemli ölçüde kurtulup, Ay’a düzenli seferler yapılacak. Aynı istasyondan Mars’a insansız araçlar gönderilebilecek. Bu istasyon hakkında Çin henüz detaylı bilgi paylaşmıyor. Yine de bu kadarı bile fazlasıyla heyecan verici görünüyor.
2023: Uzayda asayiş berkemal
Avrupa Uzay Ajansı, 2023’te Hera Görevi ile tarihte ilk kez ikili bir asteroit sistemine araç ulaştıracak. Bu araçlar, Didymos adı verilen iki küçük asteroit üzerinde oldukça önemli bir görev yapacaklar. Dünya’nın uzak yörüngesindeki küçük asteroitlerin üzerinden, Dünya’ya yaklaşmakta olan diğer asteroitler gözlemlenecek. Olası tehlikeler hesaplanacak.
Bu arada Didymos astroitlerinin her birisi Mısır’daki Gize Piramidi kadar büyük.
2023: 8 sanatçı ve 1 iş insanı Ay’da geziye gidiyor
SpaceX’in uzak uzay yolculukları için kullanmayı planladığı Starship isimli uzay aracı, 2023’te 9 insan yolcusuyla Ay’a ulaşacak. Bu 9 kişiden birisi, diğer 8 bileti satın alarak projeye destek veren Japon iş insanı Yusaku Maezawa. Diğer 8 yolcu ise 8 farklı sanat dalında faaliyet gösteren 8 sanatçı olacak.
Maezawa, bu yolculuk sırasında her 8 sanatçıdan elde ettikleri tecrübeleri sanat eserlerine dönüştürmesini bekliyor. 8 kişilik listenin yakında açıklanması bekleniyor.
2025: Japonlar Mars’ın uydularına gidiyor
JAXA (Japon Uzay Ajansı), geçtiğimiz yıl bir asteroidin yüzeyine inmeyi başardı. Şimdi ajansın hedefinde Mars’ın etrafında dolaşan Phobos uydusu var. Daha önce 2011’de Rus Uzay Ajansı’nın bir aracı olan Fobos-Grunt gönderilmek istenmiş, ancak görev başarısız olmuştu. Umutlar Çin’e taşındı, 2025’te tekrar yeşerecekler.
Eğer başarılı olursa, gönderilen uzay aracı 5 yıl sonra Dünya’ya dönüş yapacak.
Başarılı olursa, uzay aracı beş yıl sonra Dünya'ya geri dönecek, umarım Mars'ın aylarının asteroitlere yakalanıp yakalanmadığına ya da yıkıcı gezegen etkilerinin sonucuna ışık tutacaktır.
2025: Dünya’nın en büyük teleskobu açılıyor
En ilginç uzay projelerinden birisi, yeryüzünde gerçekleşecek. Şimdilik resmi adı The Extremely Large Telescope (Son Derece Büyük Teleskop) olan bu merkez, Şili'de bulunacak ve ufkumuzu açacak. Günümüzün en güçlü teleskoplarından 13 kat daha fazla ışık algılayabilen merkezin uzak gezegenleri görmek konusundaki becerileri çok merak ediliyor.
2025: Ay yörüngesine 4 mürettebatlı Derin Uzay İstasyonu gönderilecek
Size daha önce de artık Dünya yörüngesinde bir istasyon kurma fikrinin geride kaldığını söylemiştik. NASA ve diğer uluslararası ortakları, Ay’ın çevresinde dolaşacak bir istasyon inşa ediyorlar. 2020’den itibaren hız kazanacak projenin ilk büyük adımı 2025’te atılacak ve Ay yörüngesine istasyon gönderilecek.
Bu istasyon içerisinde aynı anda 4 astronot görev yapabilecek. Tıpkı UUİ’de olduğu gibi, bu istasyonda da araştırmalar yapılacak, derin uzay uzun süreler boyunca gözlemlenecek.
2026: Dev asteroit Psyche’ye yolculuk
Güneş Sistemi’ndeki en büyük 10 asteroitten birisi olan Psyche, 2022’de Dünya’dan gönderilecek bir araçla ziyaret edilecek. Aracın yolculuğu 4 yıl sürecek. 226 kilometrelik çağı olan dev cisim, büyük bir asteroit kuşağının parçası.
Söz konusu kuşak o kadar büyük ki Psyche tek başına toplam kütlenin yalnızca %1’ini karşılıyor. Yakından görmek oldukça heyecan verici olacak.
2029: Jupiter’i bu kez atmosferinden göreceğiz
Güneş Sistemi’nin en büyük gezegeni Jüpiter, bugüne kadar hep dışından gördüğümüz bir yer oldu. Büyük oranda gazdan oluştuğu tahmin edilen gezegeni atmosferinin içerisinden görmek için yeterli imkanımız bulunmuyor. Gezegenin bazı fırtınaları Dünya’dan daha büyük.
Fakat bir küçük araç, yeteri kadar teknik donanımla, gözümüzle göremediğimiz yerlere uzanabilir. Belli de olmaz, ancak denemeden asla bilemeyiz. ESA tarafından düzenlenecek Juice görevini heyecanla beklemekten başka çaremiz var. Belki çalışırsak, günün birinde biz de izlemekle yetinmeyiz.
10 yılın ardından: Mars, Mars, Mars!
NASA ve SpaceX, Kızıl Gezegen’de bir insan medeniyeti kurmaya fena halde takmış durumda. Dünya’ya olan benzerliği sayesinde, yeterli teknik donanımla Mars’ta yaşamanın mümkün olduğu biliniyor. Günün birinde, Mars’ta uyanmak isteyenleriniz varsa, bunun ne kadar önemli bir devrim olacağının farkındadır.
Bizler olanı biteni size aktarmak için her zaman olduğu gibi işimizin başında olacağız. Takipte kalın.