NASA, 2024 yılında “Artemis” isimli Ay görevini gerçekleştireceğini duyurmuştu. Görevle birlikte ilk defa bir kadın astronot Ay’a ayak basacak. Ancak görevin gerçekleşmesine nispeten kısıtlı bir zaman kalsa da NASA, görevde kullanılacak uzay elbiselerini belirleyebilmiş değil. Astronotlar şu anda hâlâ 70’li yıllardan kalma Apollo görevlerinde kullanılan uzay elbiselerini kullanıyorlar.
Kuzey Dakota Üniversitesi’nde NASA tarafından finanse edilen bir uzay giysisi projesinin mühendislerinden ve yöneticilerinden biri olan Pablo de Leon, NASA’nın hala bir uzay elbisesinin olmamasını kararın ani bir şekilde verilmiş olmasına bağladı:
“Bir yanda, 2024 yılında Ay’a gitme görevi, diğer yanda 1977 yılından beri yeni bir uzay elbisesi geliştirmemiş olmamız var.”
Apollo görevlerinden bu yana herhangi bir elbisenin geliştirilmemiş olması, NASA’nın 2024 yılına kadar fazlasıyla çalışması gerektiği anlamına geliyor. Bazı uzmanlara göre ise 2024 yılına kadar istenilen şeyleri verebilecek bir elbisenin geliştirilmesi imkansız.
Uzmanlar yine de görevi zamanında yerine getirmek için ellerinden geleni yapıyorlar. Leon ve takımı tarafından on yıldır tasarlanan “NDX-2” uzay elbisesi prototipi, bir uzay kıyafetinin ne kadar karmaşık olabileceğini gösteriyor.
Leon, 2015’te NASA’nın bir açıklamasında bir uzay elbisesi tasarlamanın zorluklarını şöyle dile getirdi:
“Bir insanı herhangi bir şeyin içerisine koymak çok karmaşık. Bu yüzden gerçekten minyatür bir uzay aracı olan uzay elbisemiz olacak. Bu uzay elbisesi öyle tasarlanmalı ki, hem hareket kabiliyetine, hem rahatlığa hem de çalışmanıza izin vermeli. Gerçekten bir makineden daha fazlası.”
NASA uzay elbisesi mühendisi Lindsay Aitchison, verdiği bir röportajda Leon’un söyledikleriyle aynı noktalara vurgu yaptı:
“Elbise hakkında düşünülmemesini istiyoruz. Gömlekle çalışıyormuş gibi bir his vermesini istiyoruz.”
NASA, kendi bünyesinde de uzay elbisesi geliştirmek için çalışmalarını sürdürüyor. Geliştirdikleri “Z2” kıyafeti, başka gezegenlerin yüzeylerinde kullanılmak için geliştirilmiş bir prototip. Kıyafet 2015 yılında tanıtılmış olsa da, şuan ki durumu ve yapılan gelişmeler hakkında herhangi bir açıklama yapılmadı.
NASA’nın düşünmesi gereken şey elbiseleri yalnızca 2024’e yetiştirmek de değil. 2017 yılında yapılan bir denetim, Uluslararası Uzay İstasyonu’nda uzay yürüyüşleri için kullanılan kıyafetlerin sayısının gittikçe azaldığını ortaya çıkardı.
Bu kadar büyük problemlerin dışında bir de bütçe problemi var. NASA, Artemis görevi için 21 milyar dolar bütçe belirlemişti. Ancak Artemis görevinin ilk etapta gerektireceği harcamalar henüz hesaplanabilir nitelikte değil.
NASA Yöneticisi Jim Bridenstine, Kongre’de Artemis görevine ayrılan bütçenin bir sonraki yıl için 2019 seviyesinde sabitlenmemesi gerektiğini savundu. Açıklamasında böyle bir hareketin görevler için yıkıcı olacağını söyledi. Aynı zamanda Bridenstine, geçtiğimiz hafta bir panelde verdiği demeçte, şu anda bir iniş aracı geliştirmelerine yetecek bütçenin olmadığını da söyledi.
NASA’nın şu anda karşılaştığı sorunları göz önüne alırsanız, kıyafetlerin 2024 yılına yetişmeyeceği görüşüne katılır mıydınız? Sizce bu problemler yüzünden Artemis görevi ertelenebilir mi? Görüşlerinizi yorum yaparak belirtebilirsiniz.