Bugün 7’den 70’e herkes; Facebook, Twitter, YouTube, Instagram gibi sosyal medya platformlarını biliyor. Milyarlarca insan, bu platformları kullanarak haber alıyor, paylaşım yapıyor, farklı kişilerle iletişim kuruyor.
İnternetin var olduğu ilk zamanlarda da çeşitli sosyal ağlar vardı. Kimisi günümüz devleriyle rekabete yenik düştü kimisiyse artık daha ufak kitlerle yoluna devam etmeye çalıştı. İşte çeşitli sebeplerle hayatlarına son verilen sosyal ağlar.
Friendster (2002-2015)
Friendster’ın kurucusu Jonathan Abrams, aslında Friendster’ı bir çöpçatanlık sitesi olarak tasarlamış ve ilk üç ayında üç milyon kullanıcı sayısına ulaşmayı başarmıştı. Kendisinin bu başarısından sonra MySpace, Ringo.com ve Orkut gibi benzer yapılarda ağlar ortaya çıkmıştı.
2006 yılında fişinin çekildiği düşünülse de 2009 yılında yeniden tasarlanan Friendster, Malezyalı bir şirkete 40 milyon dolar karşılığında satılmıştı. 2011 yılında sitedeki tüm profiller silinmiş ve sosyal oyun platformu olarak yenilendikleri duyurulmuştu. 2015 yılında “mola verdiklerini” duyuran şirket, bir daha geri dönmedi.
Myspace (2003-günümüz)
Myspace bir zamanlar oldukça popüler bir siteydi ancak ardından Facebook geldi Myspace için işler pek de iyi gitmemeye başladı. ABD basınında Myspace için çıkan olumsuz haberler, sitenin işini daha zorlaştırdı.
2005 yılında 580 milyon dolara satın alınan Myspace, 2009 ve 2011 yıllarında bünyesinde çalışan personellerini işten çıkardı. 2011 yılında şirketin CEO’su Mike Jones, artık Facebook ile daha fazla rekabet edemeyeceklerini ve yollarına “sosyal eğlence” sitesi olarak devam edeceklerini söyledi. Şirket, Mart ayında 2016’dan önceki verilerin tamamının kaybolduğunu itiraf etti. LinkedIn’de yer alan bilgiye göre şirketin 2009’da 1.300 olan çalışan sayısı bugün 393.
Bebo (2005-2013)
Bebo, kuruluşundan 9 gün sonra bir milyon kullanıcısı sayısına ulaşmayı başarmış ancak fark yaratma konusunda başarısız olmuştu. Bu başarılı çıkışının ardından 2008 yılında AOL tarafından 850 milyon dolara satın alınan Bebo, 2010 yılında özel bir sermaye fonuna 10 milyon dolar karşılığında satılmıştı. 2013 yılında platformun kurucusu Michael Birch tarafından 1 milyon dolara tekrar satın alınan platformun yeniden çıkış yapması hedefleniyordu ancak bu gerçekleşmedi.
OpenSocial (2007-?)
2004 yılında kurulan Facebook’u tahtından etmek için yapılan denemelerden bir tanesi de OpenSocial idi. Bu platform; Google, Myspace ve Facebook ile mücadele vermekte zorlanan sosyal ağlar arasındaki bir “ittifak” tarafından tasarlanmıştı.
ConnectU (2002-2008)
Mark Zuckerberg’ün sınıf arkadaşları Cameron Winklevoss, Tyler Winklevoss ve Divya Narendra; Zuckerberg’ü kendi verilerini çalmakla suçladılar. İddialara göre kendisinden ConnectU’nun programlanmasını bitirmesini istediler ancak Zuckerberg, ConnectU’yu erteledi ve Facebook’u kurdu.
2007 yılında Facebook’a bir dizi suçtan dava açıldı. 2009 yılında Facebook, 65 milyon dolarlık bir ödeme yaptı ve pay verdi. Divya Narendra şu an TV’de Facebook’u savunuyor, Winklevoss kardeşler ise Bitcoin milyarderleri. İşin garip yanı da şu an hepsi Facebook’ta.
Tribe.net (2003-2008)
Zynga’nın kurucusu Mark Pincus tarafından desteklenen site, bir milyon üye barajını geçemedi ancak oldukça sadık bir kitleye erişmeyi başardı. Site, birçok kez uygunsuz ve pornografik içerikler konusuyla gündeme geldi. 2018 yılında Reddit’te yer alan bir komplo teori grubu, pedofili içerikli başlıkların yer aldığı ekran görüntülerini yayınladı.
Path (2010-2018)
2010 yılında David Morin, Shawn Fanning ve Dustin Mierau tarafından kurulan ağın en ilginç yönlerinden bir tanesi, arkadaş sayısının sadece 50 ile sınırlanmasıydı. İki senenin ardından bu sayı 150’ye yükseltildi. Uygulama, ilk üç haftasında 1,5 milyon indirilme sayısına ulaştı, üçüncü ayının sonunda uygulamanın kurucuları, Google’dan gelen 100 milyon dolarlık teklifi reddetti ve 2013 yılında değeri 500 milyon dolara ulaştı.
Şirket, yakaladığı bu havayı kullanıcılarının rehberlerindeki kişileri kaydettiklerini itiraf etmesi sonrası kaybetti ve 800 bin dolarlık bir ceza aldı. 2014 yılında arkadaş sınırı 500’e kadar çıkartıldı. 2015 yılında Koreli bir iletişim şirketi olan Daum Kakao, Path’i belirtilmeyen bir miktar karşılığında satın aldı. Platform 2018 yılında kapatıldı.
Yik Yak (2013-2017)
Üniversite öğrencileri için anonim bir mesajlaşma uygulaması olan Yik Yak; Tyler Droll ve Brooks ve Buffington tarafından yaratıldı. Uygulama, kullanıcılarına 8 km çapında herhangi bir isim kullanmadan yayın yapma imkânı sunuyordu ancak uygulama, bir anda tehditlerin yuvası hâline geldi. Uygulama üzerinden çeşitli bomba ihbarlarından ırkçı söylemlere ve hatta tecavüz tehditlerine kadar birçok şiddet yanlısı yayınlar yapıldı.
Uygulama, Eylül 2014 yılında 1,8 milyon indirme ile iOS platformunda aylık indirmeler konusunda ilk üç uygulama arasına girmeyi başardı. Birçok okul tarafından yasaklanan uygulama, çeşitli davalara da konu olduktan sonra 2017 yılında kapatıldı.
Ello (2014-günümüz)
Bu butik ağ, Facebook’un rahatsız edici hedeflemeli reklamlarının yoğunlaşmaya başladığı dönemde “Siz Ürün Değilsiniz” mottosuyla yola çıktı. Tabii yine de kabul etmeniz gereken şartlar sunuyorlardı. Facebook’un gerçek isim politikasının patlamak vermesi sonucu Ello’ya yönelen üyelerin sayısı oldukça artmaya başlamıştı.
Ello’nun kurucu ortaklarından bir tanesi, verdiği bir röportajda saatte 34 bin davetiye aldığını açıkladı. Davetiyeyle üyelik alan Ello, bir anda birçok insanın katılmak istediği bir platform hâline geldi. Platforma artık davetiyesiz de üye olabiliyorsunuz.
Orkut (2004-2014)
Google, sosyal ağ konusunda çok fazla deneme yaptı. Friendster’ı 30 milyon dolara alma girişiminde bulundu, Myspace’den kısa bir süre sonra da Orkut’u duyurdu. Orkut, ismini Google’ın yazılım mühendisi olan Orkut Büyükökten’den alıyordu. Orkut, özellikle Brezilya’da ve Hindistan’da oldukça popülerdi ve hatta Facebook’un henüz 4,2 milyon abonesi varken 27 milyon aboneye ulaşmıştı.
Orkut, 2011 yılında Brezilya’daki üye sayısında Facebook’un gerisine düştü. Büyükökten ise insanları yeni platformu olan Hello’ya taşınmaya davet etti.
Google+ (2011-2019)
Google’ın sosyal ağ konusundaki girişimlerinden en sonuncusu. En basit tanımıyla Google Plus, kullandığınız tüm Google servislerinin (YouTube, Gmail vb.) tek bir yerde toplanmış hâliydi ancak hiçbir zaman popüler olmayı başaramadı.
8 Ekim 2018’de Wall Street Journal’da Google Plus’ın yüz binlerce kullanıcı verisinin açığa çıktığı haberi yayınlandı. Google, bu servisinin fişinin Ağustos ayında çekileceğini duyurdu ancak 5,2 milyon hesabın verilerinin de çalınması sonrası Google, Nisan ayında verileri silmeye başladı.
Vine (2012-2016)
Vine, aslında bir sosyal ağ değildi daha çok kısa videoların paylaşıldığı bir mikroblog platformuydu tıpkı sahibi Twitter gibi. Kullanıcılarına video çekmeleri için sadece 6 saniye veren uygulama, bir anda oldukça popüler oldu ve yeni internet ünlülerinin doğmasına sebep oldu.
Uygulama mizahın yanında birçok ülkede aktivistler için oldukça kritik bir araç görevi de gördü. Platformun eski bir yöneticisi ise Vine’ın kapatılmasının temellerinin Instagram’a gelen video özelliği olduğunu söylemişti.
Tarihin başarısız sosyal medya platformlarını sizlerle paylaştığımız yazımızın sonuna geldik. Siz de yorumlar kısmından bu sosyal medya platformlarındaki deneyimlerinizi bizlerle paylaşabilirsiniz.