Füzyon enerjisi çalışmalarında sıkça kullanılan tokamak makinaları, iklim değişikliğinin etkilerini her geçen yıl daha da hissettiğimiz şu dönemde insanlık ve gezegen için müthiş bir önem taşıyor. Zira tokamak nükleer füzyon reaktörleri, karbondioksit salımı olmadan elektrik üretilmesine olanak sağlıyor. 1960’lı yıllarda Sovyetler Birliği tarafından icat edilen silindir şeklindeki bu makinalar, aradan geçen zamanda inanılmaz bir mesafe katetti.
Bugün, bilim dünyasının beklediği haber Fransa’dan geldi. Dünyanın en büyük tokamak nükleer füzyon reaktörüne ev sahipliği yapacak olan Uluslararası Termonükleer Deneysel Reaktör (ITER) Tokamak Binası’nın inşaatı tamamladı. Nükleer füzyon reaktörünün montaj aşamasına geçen mühendisler, projeyi en kısa sürede tamamlamayı umuyor.
İnşaatına 2010 yılında başlanan tesis, Güneş'in içinde gerçekleşen süper-sıcak yüksek hızlı reaksiyon türlerine ev sahipliği yapacak. 35 ülkeden binlerce bilim insanı ve mühendisi içeren ortak bir proje olan ITER, süper iletken mıknatıslar kullanılarak sıkıştırılan, hidrojen atomlarından oluşan dairesel plazma akışlarını barındıracak şekilde tasarlandı.
Günümüzdeki en büyük tokamaktan 10 kat daha kalın plazma akışına sahip olması beklenen ITER, insanlığın temiz ve sürdürülebilir enerji arayışına liderlik edecek. 1997 yılında Birleşik Krallık’taki Joint European Torus’un elde ettiği 16MW, bir tokamak reaktörünün şimdiye kadar verdiği en büyük güç olarak biliniyor.
ITER'in arkasındaki ekip, bu gücü 500MW’a çıkaracaklarından emin. Mühendisler şimdi, reaktörü oluşturan milyonlarca parçayı bir araya getirmeye başlayacaklar. Montaj safhasının beş yıl sürmesini bekleyen ekip, reaktörü 2025 yılında çalıştırmayı planlıyor.