Vezüv Yanardağı, MS 79’da patladığında Pompei ve Herculaneum şehirlerine erimiş kaya, ponza ve sıcak kül püskürttü. Yanardağın patlaması o kadar kuvvetliydi ki 2.Dünya Savaşı’nda Hiroşima ve Nagazaki şehirlerine düşen atom bombalarının ortaya çıkardığı termal enerjinin 10.000 katı enerji ortaya çıktı.
Vezüv Yanardağı’nın patlaması sonucunda hayatını kaybeden kurbanların büyük bir çoğunluğu, ortaya çıkan boğucu gazdan ve yoğun kül bulutlarında boğularak hayatını kaybetti. 2001 yılında yapılan bir araştırma, insanların boğularak ölmenin yanında yaklaşık 300 santigrat dereceye varan sıcaklık nedeniyle de hayatını kaybettiğini ortaya çıkardı.
Napoli Üniversitesi’nde görevli arkeolog Pierpaolo Petrone ve ekibi, Herculaneum sakinlerinin akıbetini araştırmak için 2018 yılında bir çalışma gerçekleştirdi. Petrone ve meslektaşları, Herculaneum’un kıyı kesimlerinde bulunan evlerden çıkarılan yaklaşık 100 iskeleti inceledi. Yanardağ patladığında bölgeden kaçamayan insanlar, kıyıda bulunan evlere sığınmışlardı. Ancak bu evlere sığınmak da insanları yanardağ felaketinden koruyamadı.
Vezüv yanardağı, yüzyıllar önce iki şehri tam anlamıyla yok etmişti
Petrone ve ekibi, 100 iskelet üzerinde yaptıkları incelemede bazı kemiklerde metal kaynaklı olmayan kaynaklanmayan kırmızı ve siyah kalıntılar buldular. Araştırmacılar, Raman mikrospektroskopisinde insan vücut sıvılarını gösteren yüksek demir konsantrasyonu tespit etmelerine rağmen, bulguların kesin olarak insan kanından kaynaklandığını söyleyemediler.
Üzerinde çalışma yapılan kemiklerde aynı zamanda kırılmalar da gözlendi. Ani ve aşırı sıcaklık yükselmesi, kafataslarının çatlamasına ve patlamasına neden olmuştu. Araştırmacılar, yüksek sıcaklığın kurbanların beyin dokusunu ve vücut sıvılarını buharlaştırdığı sonucuna vardılar.
Pierpaolo Petrone ve ekibini yaptığı araştırma, Vezüv Yanardağı kurbanlarının ölümüne dair başka bulgular da ortaya çıkardı. Petrone ve ekibi, 1960 yılında Herculaneum kazılarında çıkarılan bir kafatasının analizini tamamladılar. İncelenen kurbanın vücudu, volkanik külün içine gömülmüş ahşap bir yatakta bulunmuştu. Kurbanın kafatasında hala beyin kalıntıları olduğuna dair kanıtlar elde edildi.
Herculaneum kalıntılarından çıkarılan kurbanın kafatasında bulunan beyin kalıntıları, yüksek sıcaklık nedeniyle sabunlaşmış olmalıydı. Ancak yapılan analizler, kurbanın beyninin sıcaklık nedeniyle cama dönüştüğünü ortaya çıkardı.
Yanardağ kurbanlarından birinin beyni, aşırı sıcaklık nedeniyle cama dönüşmüş
Yanardağın patlaması nedeniyle bir kurbanının beyin kalıntılarının cama dönüşmesi ile ilgili araştırmanın açıklandığı makale, New England Journal of Medicine’de yayınlandı. Makalenin yazarlarından Piero Pucci, yaptığı analizle kafatası içindeki camsı maddeyi analiz etti. Yapılan analizde, insan beynindeki trigliserit ile birlikte insan saçı bileşenleri ve yağ asiti izleri bulundu. Kafatasının bulunduğu bölgedeki kül ve odun kömüründe, analiz edilen maddeye rastlanmaması, maddenin büyük ihtimalle kurbanın beyninden oluştuğunu gösteriyor.
Piero Pucci, araştırma alanından elde edilen kömürleşmiş odundan çıkarılan kanıtlarla, yanardağ patlamasının ardından kurbanı öldüren sıcaklığın 520 santigrat derece olduğunu belirledi. Bu aşırı sıcaklıkla ilgili olarak makalede, “Bulgular, aşırı sıcaklığın vücut yağını tutuşturabildiğini ve yumuşak dokuyu buharlaştırabildiğini gösteriyor. Kurbanın kafatasında, insan beyninde bulunan proteinlerden ve insan saçı içinde bulunan yağ asitlerinden gelen camsı maddenin saptanması, vitrifiye edilmiş insan beyni dokusunun ısıl yolla korunduğunu gösterir” denildi.