Tarihin önemli bir kısmı boyunca insanlar yılan zehrini şifa için kullandı, hatta bunu zaman zaman sembollere de aktardı. Zamanla bilim insanları, yılanlardan zehir almaya çalışmak yerine laboratuvar ortamında zehir üretmeyi tercih etti. Bu amaçla yapılan çalışmalar meyvesini veriyor.
Araştırmacılardan biri olan Hollanda’daki Utrecht Üniversitesi üyesi Hans Clevers, boyu 1 milimetre kadar olan hücre yığınlarının hem yılan zehrri elde etmek için bir kaynak olduğunu hem de yılan zehrini biyomedikal bileşenlere çevirmek için kullanılabileceklerini söylüyor.
Panzehir elde etme süreci kolaylaşacak
Clevers ve ekibi, yılan yumurtalarından ya da uyutulan evcil yılanlardan alınan zehir kesesi hücresi örnekleriyle çalışıyor. Şu ana kadar üretilen tüm yılan panzehirleri, gözetim altında tutulan yılanlardan elde edilen zehir örnekleriyle yapılıyor. Daha sonra bu zehir, düşük dozlarda atlara enjekte ediliyor ve atların ürettiği antikorlar alınarak panzehir üretilmiş oluyor.
Laboratuvarlarda yılan zehri üretilebilmesi sayesinde yılan çiftçiliği yapılmasına da gerek kalmayacak. Şu anda kullanılan yöntemlerde yalnızca birkaç yılan çeşidi çiftliklerde tutulabiliyor. Öte yandan 600 kadar yılan türünün zehirli olduğu tahmin ediliyor. Yani elimizde çok fazla panzehir çeşidi yok.
Uzun vadede hayvanların hastalık araştırmalarında kullanımı sona erecek
Çalışmanın istenilen şekilde ilerlemesi durumunda, uzun vadede hayvanların kullanıldığı sağlık çalışmalarının da önüne geçilmiş olacak. Doğrudan petri kaplarında bağışıklık sahibi hücreler üretilebilecek.
Yılanların zehir keseleri kullanılan çalışmalar, yeni ilaçların da ortaya çıkmasını sağlayabilir. Şu anda var olan ilaçların bir kısmı, yılan zehrinde bulunan bileşenlerin üzerine oluşturuluyor. Özellikle tansiyon ilaçlarında Brezilya çukur engereğinin zehrinden elde edilen bileşikler kullanılıyor.
Herhangi bir türün zehrinde 20 kadar biyolojik olarak etkili bileşen bulunuyor. Bu zehirler kalp ritmini değiştirerek, sinir sistemine etki ederek ya da kasları felç ederek çalışıyor. Clevers, farklı türlerden alınan zehir keselerini kullanarak büyük bir biyolojik banka oluşturmayı amaçladıklarını belirtiyor.