Koronavirüs salgını birçok faaliyetin sekteye uğramasına neden oldu ve sekteye uğrayan faaliyetler arasında bilimsel çalışmalar da yer alıyor. Salgın nedeniyle CERN’le ortak çalışmalar yürütmek üzere Türkiye’de kurulacak parçacık fiziği laboratuvarının kurulumu da sekteye uğrayan faaliyetler arasında.
CERN’de görevli Dr. Bora Akgün'ün önderlik edeceği laboratuvar, koronavirüs salgınının ardından Türkiye’de kurulacak ve CERN ile ortak çalışmalara başlayacak. Laboratuvarın oluşturulmasına önderlik eden Dr. Akgün, bugün Independent Türkçe’ye kurulacak laboratuvarla ilgili açıklamalarda bulundu.
Boğaziçi Üniversitesi’nde kurulacak laboratuvarla ilgili açıklamalar yapan Dr. Bora Akgün, laboratuvarda yapılacak çalışmalarda yüksek hızlarda ve yüksek hassasiyetle çalışan bir veri akış sistemi kurulacağını söyledi.
Türkiye’de kurulacak laboratuvar, CERN’in devasa verilerini işleyecek sistem geliştirecek
CERN’deki görevi hala devam eden Dr. Akgün, CERN’in Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (BHC) ile protonları ve kurşun çekirdeklerini ışık hızına yakın hızlarda algıç merkezlerinde çarpıştırdığını, çarpışmalardan sonra ise çok küçük hacimlerde çok yüksek enerji miktarlarının ortaya çıktığını söyledi. Dr. Bora Akgün, bu yüksek enerjinin CERN laboratuvarlarında farklı kütlelere sahip parçacıkların gözlenmesine fırsat verdiğini söyledi.
Dr. Akgün, bu farklı kütlelere sahip parçacıkların gözleminin CMS (Compact Muon Solenoid) adı verilen atomların çarpışmasını ölçen cihaz sayesinde gözlendiğini söyledi. CMS’nin elektroniklerinin elektrik yükünü 1 ve 0’lar olarak sayısallaştırdığını belirtilen Dr. Bora Akgün, 27 km çevre uzunluğuna sahip BHC’de 40 milyon kere meydana gelen çarpışmalar sonucu ortaya çıkan parçacıkların algıçta bıraktığı milyonlarca sinyali sayısallaştırıp optik kablolarla verilerin işleneceği veri merkezine ulaştığını söyledi.
Dr.Bora Akgün, Boğaziçi Üniversitesi’nde kurulacak laboratuvarda bu devasa verileri işleyecek sistemlerin geliştirilmesinin hedeflendiğini söyledi. Kurulacak laboratuvarda geliştirilecek sistemin istenilen şekilde çalıştığının test edilmesinin önemli olduğunu söyleyen Dr. Akgün, bu çalışmaların CERN ile ortak yürütüleceğini de belirtti.