Arıların, bitkilerin çiçeklenmesinde rol aldığı çok uzun zamandır biliniyor. Yapılan yeni bir çalışma ise arıların yalnızca çiçeklenmeye değil, çiçeklenmenin süresine de etki ettiğini ortaya çıkardı. İsviçre’den bilim insanlarının yaptığı çalışma, arıların bitkilerin normalden bir ay önceye kadar çiçeklenmesini sağladığını belirledi.
Arılar, normalde yeni çiçek açan bitkilerin polenlerinden beslenmek için ilkbaharın erken döneminde yuvalarından ayrılırlar. Bazı arılar ise diğer arılardan çok daha erken dönemde yuvalarından ayrılırlar. Bu erkenci arılar, bitkilerin çiçeksiz olduğu bu dönemde polenlerden yoksun kalırlar ve açlıktan ölürler.
Bitkiler, arılar yüzünden olması gerekenden daha erken çiçek açabiliyor
Yapılan araştırma, bitkiler çiçek açmadan yuvadan ayrılan bazı arıların bu duruma çözüm bulduğunu gösteriyor. İsviçre’deki ETH Zürih’den Consuelo De Moraes ve meslektaşları, işçi yaban arılarının bitkilerinin yapraklarında küçük delikler açarak bitkilerin normalden daha erken çiçek açmasına neden olduğunu keşfettiler.
Araştırmacılar, bir dizi laboratuvar ve açık hava deneyinden sonra yaban arılarının yiyeceksiz kaldıklarında domates bitkilerinin ve siyah hardal bitkilerinin yapraklarında delik açma olasılıklarının yüksek olduğunu buldular. Arıların domates bitkisinin yaprağında açtığı delikler bitkinin 30 gün önce çiçeklenmesine neden olurken, siyah hardal bitkisinde yapraklarında açılan delikler bitkinin 16 gün önce çiçeklenmesini sağladı.
Arıların bitkilere nasıl erken çiçek açtırdığı henüz kesinleşmedi
Bilim insanları, bitkinin yaprağında arıların meydana getirdiği bu hasarın çiçeklenmeyi nasıl teşvik ettiğini henüz bulamadılar. Daha önce yapılan çalışmalar yoğun ışık ve kuraklık gibi stres faktörlerinin bitkilerin erken çiçeklenmesine neden olduğunu belirlemişti. Ancak arıların etkisiyle erken çiçeklenme ilk defa görülüyor.
Araştırmacılar, bitki yapraklarını delerek erken çiçeklenmeyi tetiklemeye çalıştıklarında başarısız oldular. Bu durum arıların bitkileri çiçek açmaya teşvik edebilmek için tükürüklerinde bulunan bir kimyasalı kullandığına işaret ediyor. Ancak kimyasalın ne olduğu ve süreci nasıl etkilediği ancak yapılacak yeni çalışmalarla ortaya çıkarılabilir.
"Bitkilere erken çiçek açtırma özelliği, arıların iklim değişikliğine uyum sağlamalarına yardımcı olabilir"
Arılar hakkında yapılan çalışmaya katılan bilim insanlarından Mark Mescher, yaban arılarının çiçeklenme zamanlarını manipüle edebilmelerinin iklim değişikliğine uyum sağlamalarına yardımcı olabileceğini söyledi.
ETH Zürih’ten araştırmacı Mesher, iklim değişikliğinin bahar koşullarını daha öngörülemez hale getirdiğini, bu durum arılar ve çiçeklerin arasındaki ilişkinin zamanlamasını bozabileceğini açıkladı. Mescher, yaban arılarının yuvalarından erken ayrılması sonucunda bitkilere erken çiçek açtırması, arıların hayatta kalmasını sağlayabileceğini söyledi.