Bilim dünyası, dinozorların neslinin 66 milyon yıl önce yok olmasıyla ilgili yeni çalışmalar yapmaya devam ediyorlar. Dinozorların yok oluşuyla ilgili çalışmalar şu anda Meksika’nın sınırları içinde yer alan Chicxulub kraterine neden olan meteorun etrafında odaklanmış durumda.
Chicxulub kraterinin nasıl ortaya çıktığını araştıran bilim insanları, kraterin oluşmasını sağlayan ve dinozorların soyunun tükenmesine neden olan meteorun, olabilecek en ölümcül açıyla Dünya’ya çarptığını belirlediler.
Imperial College London’dan bilim insanları, meteorun Dünya üzerindeki etkisini ortaya çıkarmak için bir simülasyon hazırladılar. Oluşturulan simülasyon, meteorun Dünya’ya yaklaşık 60 derecelik bir açıyla çarptığını gösteriyor. Meteorun bu çarpışma açısı iklim değişikliğine neden olan gazların atmosfere karışmasına neden olarak 66 milyon yıl önce Dünya’da yaşayan canlıların yüzde 75’inin yok olmasına neden oldu.
Chicxulub krateri incelenerek bir simülasyon oluşturuldu
Bilim insanları, dinozor neslinin yok olmasına neden olan meteor hakkındaki çalışmada Chicxulub kraterinden faydalanarak bir simülasyon oluşturdular. Kraterin üç boyutlu sayısal etki simülasyonları ve jeofizik verilerinden elde edilen modellerle oluşturulan simülasyon, Chicxulub’da hakkında ortaya çıkarılan ilk üç boyutlu simülasyon oldu.
Chicxulub kraterinin oluşmasını gösteren simülasyonu hazırlayan araştırma ekibinde yer alan Profesör Gareth Collins, “Dinozorlar için en kötü senaryo tam olarak gerçekleşti. Meteorun Dünya’ya çarpması inanılmaz miktarda iklim değiştiren gaz açığa çıkardı ve dinozorların yok olmasına neden olan olaylar zincirini başlattı” dedi. Collins, meteorun Dünya’ya çarpma açısının Dünya’da daha sonra meydana gelen olaylar zincirini daha da kötü hale getirdiğini de sözlerine ekledi.
Colins, simülasyona göre meteorun Dünya’ya 60 derecelik bir açıyla, kraterin kuzeydoğu yönünden çarptığını belirtti. Colins, meteorun Dünya’ya bu şekilde çarparak Chicxulub kraterini oluşturduğunu ifade etti.
Chicxulub kraterinin oluşumu
Imperial College London, Freiburg Üniversitesi ve Texas Üniversitesi’nden araştırma ekibi, meteorun yeryüzüne çarpma açısının ve yönünün ortaya çıkarılmasını sağlamak için jeofizik verileri kullanarak kraterin şeklini ve yeraltı yapısını incelediler.
Günümüzde Meksika’nın sınırları içinde yer alan Chicxulub kraterinin etrafında yüksek miktarda su, gözenekli karbonat ve evaporit kayaçları bulunuyor. Meteorun çarpışması nedeniyle ortaya çıkan yüksek miktardaki ısı, bu kayaçların ayrışarak gaz haline gelmesini ve atmosfere yüksek miktarda karbondioksit, sülfür ve su buharı yayılmasını sağladı.
Atmosfere yayılan gazlardan olan sülfür, hızla aerosoller oluşturduğu için Güneş’ten Dünya’ya gelen ışığın yeryüzüne ulaşmasını engelledi. Güneş ışığının yeryüzüne ulaşmaması bitkilerin fotosentez yapmamasına neden olurken, gezegendeki iklimin de hızla değişmesine neden oldu. Bu olaylar zinciri 66 milyon yıl önce Dünya’daki yaşamın yüzde 75’nin yok olmasıyla tamamlandı.
Meteor en ölümcül açıyla Dünya’ya çaptı
Meteorun çarpma açısını ve yönünü ortaya çıkarmak için en önemli analiz, kraterin merkezi, tepe halkasının merkezi ve kraterin yaklaşık 30 km altında bulunan manto kayalarının merkezi arasındaki ilişkinin incelenmesiydi.
Chicxulub kraterinde bu merkezler, güneybatı ve kuzeydoğu yönünde, krater merkezi tepe halkası ve manto kaldırma merkezi arasında hizalanmıştır. Araştırmacıların meteorun 60 derecelik bir açıyla Dünya’ya çarptığını belirleyen simülasyonda, bu hizalanmayı tam olarak yeniden gerçekleştirmeyi başardı.
Oluşturulan simülasyon kraterin oluşumunu benzeri görülmemiş bir şekilde simüle etti. Simülasyonun bu başarısı aynı zamanda Dünya’da bulunan devasa kraterlerin nasıl oluştuğuna dair yeni ipuçları sunmuş oldu.
Çalışmada yer alan araştırmacılardan Dr. Thomas Davison, “ Chicxulub gibi büyük kraterler birkaç dakika içinde oluşur ve kraterin altında muhteşem bir kaya birikmesi bulunuyor. Elde ettiğimiz bulgular bu alanda çalışmanın ilerlemesine yardımcı olabilir. Bundan sonra kraterin oluşmasına neden olan meteorun yapısını ortaya çıkarmak için elimizdeki verileri nasıl kullanacağımızı anlamaya çalışacağız” dedi.
Chicxulub kraterinin nasıl oluştuğunu gösteren simülasyonun videosu: