Kimisi beğeniyor, kimisi ise beğenmiyor. Ama bu kesin ve net bir şekilde biliniyor ki, Hamburger dünya genelinde en çok tüketilen fast food çeşitlerinin başında geliyor. Hatta, ülkemizde bile oldukça fazla tüketiliyor ve çoğu zaman tercih edilen bir yiyecek olarak biliniyor. Bir AVM’ye gittiğinizde veya insanların sıklıkla tercih ettiği kalabalık bölgelerde Burger King gibi büyük hamburgercileri görmeniz mümkün. Peki günümüzde bu kadar popüler olan hamburger nasıl ortaya çıktı diye merak ediyorsanız, sizler için tüm detaylarıyla birlikte anlattık.
Hamburger, günümüzde olan popülerliğini uzun bir süredir koruyor. Hamburger’in tarihine baktığımızda ise, yüzyıllar öncesine dayanan koca bir tarih bizi karşılıyor. Bu tarihlerde Hamburger oldukça evrim geçirmiş, farklı isimler ile bilinmiş ve beğenilmişti. Günümüzde ise son halini aldı ve sevilerek tüketilmeye devam ediliyor. Dilerseniz lafı hiç uzatmadan hamburger ortaya nasıl çıktı, ilk hamburgeri kim yaptı gibi merak edilen soruları yanıtlayalım. Çayınızı veya kahvenizi elinize alın, uzun bir hamburger yolculuğuna çıkıyoruz.
Antik Roma’da başlayan yolculuk
Hamburger günümüze gelene kadar oldukça uzun yolculuklardan geçti. Bu yolculuğun ilk adım ise, M.S 1. yüzyıl döneminde Antik Roma’da gerçekleşti. Roma İmparatorluğu, o dönemlerde bu yiyeceğe hamburger değil, “Isica Omentata” adını veriyordu. Bu yiyecek, tıpkı hamburgerde olduğu gibi ana köfte ile birlikte baharatların, sosların birleşimi sayesinde ortaya çıkıyordu.
O dönemlerde bile günümüzdeki hamburger lezzeti oldukça fazla sevilerek tüketiliyordu. O dönemlerde yazılan ve Apicus adı verilen bir yemek kitabında Isica Omentata yemeğinin tarihi bulunuyordu.
Cengizhan döneminden bu yana evrilerek geldi
Fast Food, 12. yüzyıl dönemlerinde Cengizhan’ın ve ordusunun da favori yiyeceklerinden bir tanesiydi. Cengizhan ve ordusu, uzun süren yolculuklarında fast food yiyecekleri tercih ediyorlardı. Çünkü, yaptıkları yolculuk oldukça uzun sürüyordu ve o dönemlerde günümüz teknolojisi bulunmadığı için, atlar kullanılarak yolculuklar yapılıyordu. Bununla birlikte, sefere gidildiği için sürekli olarak atları durdurup, yemek yiyebilmek gibi bir imkanları yoktu. Yani, hareket ederken aynı zamanda yemek yiyebilmeleri lazımdı. Bunun için ise, atların eyerlerinde çiğ etler bulunduruluyordu.
Askerler, bu çiğ etleri çoğu zaman direkt olarak yiyebiliyordu. Bazı zamanlarda ise ekmek arasına koyup, tüketmek istiyorlardı. At sürekli hareket ettiğinde, etler az da olsa pişiyor ve yenilebilir hale geliyordu. Ayrıca, Tatarlar bu ete tuz, soğan ve biber ilave ederek tüketiyordu. Daha sonrasında bu yiyecek, Cengizhan’dan yıllar sonra Ruslar tarafından “Tatar Bifteği” olarak tanıtıldı.
Hamburgerin doğuşu
Gelelim Hamburger ismi nasıl meydana geldi konusuna. Hamburg’ta yaşayan bir aşçı, orta asya seyahati esnasında Tatar Bifteği ile karşılaşıyor. Bu bifteği tattıktan sonra oldukça beğeniyor ve tarifini alıp, Almanya’ya getiriyor. Bu sayede günümüzün popüler yiyeceği hamburgerin temellerini atmış oluyor. Bu aşçı bunu tıpkı tatar böreğinde olduğu gibi, çiğ olarak servis etmeye başladı. Ama elbette bu pek uzun sürmedi.
Hamburg bifteği, başka bir aşçı tarafından keşfedildi. Bu yiyeceği kendi eline aldı ve müşterilerine pişirerek sunaya başladı. İsmine ise, Hamburg şehrine ait olduğunu bildirmek için “Hamburger” adını verdi. Evet, hamburger adını aslında Almanya’da bulunan Hamburg şehrinden alıyor.
Londra’da “Hamburg Sosis” olarak bilindi
Londra’da bu yiyeceğin adı Hamburg Sosis olarak biliniyordu. Dana eti, süet, biber, karanfil, hindistan cevizi, sarımsak, sirke, tuz ve kırmızı şarap ile karıştırılan bu yiyecek, oldukça garip bir hal almış gibi duruyordu. Çünkü oldukça farklı malzemeler katılarak yeniden yorumlanmış, Londra’da tüketilmişti.
İlk fast food restaurantı
1921 yılında, hamburgerleri oldukça ucuz fiyatlara satan bir fast food restaurantı kuruldu. Bu restaurant, hamburgerleri yalnızca 5 cent gibi oldukça uygun fiyatla satıyordu. Bu restaurant, günümüzdeki Burger King’in temelleri de olabilir. O dönemlerde hamburger henüz yeni yeni sık tüketilmeye başlamışken, gerçekten oldukça akıllı bir girişimci böyle bir restaurant kurmayı akıl etmiş diyebiliriz.
Günümüzde en çok tüketilen ülke Amerika’ya yolculuk
Günümüzde en çok hamburger tüketilen ülkelerin başında Amerika geliyor. Amerika’da, yıllık ortalama 50 milyar adet hamburger tüketiliyor. Amerikalı insanlar, hamburger yemekten oldukça büyük bir keyif alıyorlar ve bunu da yıllık tüketimlerine baktığımızda net bir şekilde anlayabiliyoruz. 50 milyarlık tüketimi kişilere böldüğümüzde, bir kişinin haftada 3 hamburger tükettiğini ortaya çıkarıyoruz.
Gelelim Hamburger ile Amerika nasıl tanıştı sorusuna. Antik Roma’da başlayan yolculuk, 19. yüzyılın sonunda bir göç dalgası sonucunda Amerika ile tanıştı. 19. yüzyılın sonlarında, Almanya’dan Amerika’ya ciddi bir göç dalgası başladı. Bu göç dalgası ile birlikte, elbette Almanlar sevdikleri yiyeceği hamburgeri de Amerika’ya götürdüler. Amerikalılar, bu sayede ilk kez hamburger ile tanıştılar. Amerika’da o kadar çok beğenildi ki, Amerikan yemek kültürünün merkezini de Hamburger oluşturdu.
Sonuç: Dünya genelinde milyarlarca tüketilen bir fast food
Gelelim günümüze, hamburger dünya genelinde oldukça fazla tüketilmeye devam ediyor. Hız kesmeden tüketilen hamburger, yalnızca Amerika’da yılda 50 milyar tüketiliyor. 50 milyar, yalnızca bir ülkeye göre oldukça ciddi bir seviye olurken, buna tüm ülkeleri de eklediğimizde tahmin edemeyeceğimiz bir tüketim ortaya çıkıyor. Her ne kadar şu an Amerikan kültürü olarak bilinse bile, Hamburger aslında Almanya kökenli bir fast food çeşidi. Ama hamburger halini alana kadar, oldukça büyük yollardan geçmiş.
Atalarımız bile savaşlarda hamburger kullanmayı tercih etmişler. Yüzyıllardır sevilen bu tat, o dönemlerdeki savaşlarda askerlerin sevdiği yiyecek haline gelmiş gibi görünüyor.
Sizler için günümüzde en çok tercih edilen fast food çeşidi olan hamburger nasıl ortaya çıktı ve ilk hamburgeri kim yaptı gibi soruları yanıtladık. Hamburger, çoğu kaynakta Hamburg’tan çıkmış gibi görünse bile, aslında son halini Hamburg’ta aldı. Yoksa hamburgerin tarihi, oldukça eskiye dayanıyor. Sizler hamburger tüketiyor musunuz? Hamburger hakkında yorumlarınızı bizlerle paylaşmayı unutmayın.