Özellikle evinizde bir hayvan varsa sizden önceki hayatını hatırlayıp hatırlamadığını merak etmişsinizdir. Mesela onu sokaktan kurtardığınız zamandan öncesini, o zorlu günlerini hatırlıyor olabilir mi?
Çok eskiden olan olayları hatırlayabilmek için önce birkaç dakika öncesini hatırlayabilmek gerekir. Yani kısa süreli hafızaya ihtiyaç var.
Bunu hayvanlar üzerinde ölçmek isteyen bilim insanları, hayvanların daha önce gördükleri nesneleri doğru bir şekilde tanımladıkları için ödüllendirildikleri, onlara bakmadan engellerden kaçınmaları istendiği veya saklandığını gördükleri yiyecekleri ararken izlendiği deneyler tasarladılar. Bu yöntemler elbette hayvanların hatırlayabildiği her şeyi göstermiyor, bilişlerinin temellerini ortaya çıkarıyor.
Uzun zamandır toplanan verilere göre hayvanlar gerçekten de kısa süreli hafızaya sahip ve rüya görürken belirli olayları ve etkileşimleri uzun süreli hafızaya dönüştürüyorlar.
Eötvös Loránd Üniversitesinde köpek bilişi uzmanı olan Ádám Miklósi, "Rüya görme genellikle hafızanın yeniden düzenlenmesiyle bağlantılıdır." diyor.
Kedi ve köpek belleği birbirine benziyor.
Kedilere yapılan, daha önce beslendikleri kaplara geri dönüp dönmediklerine yönelik deneyler, anı hafızasına sahip olduklarını göstermişti. Köpeklerinkine benziyordu.
Yine de bu hatırlamanın, insanlardakinden daha farklı olma ihtimali var. Mesela hayvanların bir şeyi hatırlaması için bir nesneden tetiklenmeleri gerekiyor olabilir ancak biz, bir şeyden tetiklenmeden de geçmişe dönük anıları hatırlayabiliriz.
Araştırmalar sadece kedi ve köpeklerle sınırlı değil.
İnek ve koyun gibi çiftlik hayvanları dahil, pek çok hayvan daha önce gördüğü insanların yüzlerini hatırlayabiliyor. Kendi türlerinden olan arkadaşlarını da tanıyabiliyor.
Özellikle yunuslar ve filler, türdaşlarını hatırlama konusunda etkileyici bir beceriye sahip. 20 yıl boyunca ayrı kaldıktan sonra bir araya getirildiklerinde yakınlık ve tanıma belirtileri gösteriyorlar.
Sümüklü böceklerin yaklaşık 1 ay boyunca bilgi depoladığı da biliniyor. Acı tadı olan bir sıvıyı tattıkran sonra, 1 ay boyunca o sıvıdan uzak duruyorlar. Daha sonra bu bilgiyi unutuyorlar ve tekrar tadıyorlar.
Balıkların da birkaç saniyede her şeyi unuttuğuna dair efsaneler var ancak bu da doğru değil. Aylarca, hatta bazıları yıllarca bir şeyleri hatırlayabiliyor.
Özetle evet, hayvanlar geçmişi hatırlıyor ancak bu hatırlamanın tam olarak nasıl tetiklendiği henüz bilinmiyor. Daha fazla araştırmaya ihtiyacımız var.
Hayvanlar hakkında daha fazla içerik:
