HDR yani High Dynamic Range, Türkçe ismiyle yüksek dinamik aralık, artık her yerde görmeye başladığımız bir kısaltma. Neredeyse tüm akıllı telefonların kameralarında bir HDR modu bulunuyor ve özellikle son yıllarda çıkan yeni nesil televizyonlar HDR uyumlu olarak sunuluyor. Peki, HDR nedir?
HDR nedir sorusunu hem genel hem de detaylı olarak açıklamak mümkün. HDR nedir sorusuna yanıt olarak bir görüntü tekniğidir demek, televizyonlarda ve fotoğraflarda yansıttığı değişikliği tam olarak anlatmak için yeterli değil. Bu tekniği detaylandırmak için HDR nedir, ne işe yarar sorularını yanıtladık ve görüntülerde ne gibi değişimler yarattığını inceledik.
HDR nedir?
HDR yani High Dynamic Range, Türkçe ismiyle yüksek dinamik aralık, fotoğraflarda uygulanan bir pozlama tekniği, televizyonlarda ise bir yayın formatıdır. Bahsedilen yüksek dinamik aralık, bir görüntünün en parlak ve en karanlık noktaları arasındaki en doğru aralıktır. Bu aralık insan gözünün gördüğü en gerçek renklere ve derinliğe ulaşmayı hedefler. HDR’nin fotoğraf ve televizyonda farklı uygulama yöntemleri vardır.
HDR nasıl çalışır, ne işe yarar?
HDR modunda çekilen bir fotoğrafta, çekilen görüntünün en yüksek ve en düşük parlaklık noktaları saptanır ve sonuçta olması gereken, gerçek ışık ortaya çıkar. Aynı şekilde HDR uyumlu bir televizyon da sunduğu geniş parlaklık aralığı arasından en doğru parlaklığı seçerek görüntüdeki renklerin farklı tonlarını izleyiciye sunar.
Televizyonlar, bilgisayarlar, oyun konsollar için HDR nedir, ne anlama gelir?
Bir televizyon ya da monitörün HDR uyumlu olması demek, ekranda gördüğünüz görüntüde bulunan renklerin bindir tonunu görüyor olmanız demektir. Bu pek çok farklı renk tonu sayesinde, izlediğiniz görüntü bir derinlik ve derinlik sonucunda da bir gerçeklik kazanır.
HDR uyumlu bir televizyonda izlediğiniz bir doğa belgeselinde gördüğünüz ağacın yapraklarının her birinin ait olduğu genel yeşil rengin, gerçek hayatta olduğu gibi ufak renk farklarını yakalarsınız. Aynı şekilde, film izlerken karşınıza çıkan bombalanmış bir binada da gri ve siyah rengin farklı tonlarını görerek gerçekliği sağlayan derinlik algısını yakalamış olursunuz.
HDR uyumlu bir televizyonun en önemli özelliği sunduğu parlaklık aralığıdır. Klasik televizyonlar ya da monitörlerden daha yüksek ve düşük parlaklıklar sunabilen bir televizyon, görüntüdeki renklerin ve ışık değişimlerinin tamamını görmenizi sağlar.
Ekrandaki derinlik algısını görmek için yalnızca televizyonunuzun HDR uyumlu olması yetmez. İzlediğiniz filmin ya da oynadığınız oyunun da görüntü kalitesinin 4K ve üzeri bir kalitede olması gerekiyor. Bu sayede yönetmen ya da geliştiricinin sunduğu tüm renk paletini görme şansınız olur.
Netflix gibi yayın platformları 4K kalitesinde filmler sunuyor. Aynı zamanda HDMI 2.1 ve üzeri bir kabloyla bağlantı kurarsanız da HDR kalitesini yakalamanız mümkün. Yani kullandığınız cihaz kadar, izlediğiniz içeriğin de HDR kalitesine uyum sağlaması son derece önemli. Yakın zamanda tüm yayınların bu kalitede olacağı düşünülüyor.
Telefonlar ve diğer kameralar için HDR nedir, ne anlama gelir?
HDR’nin fotoğraflar için bir pozlama tekniği olduğunu söylemiştik. Otomatik HDR modu çıkmadan önce fotoğrafçılar, üç farklı pozlama ile aynı görüntünün üç farklı fotoğrafını çekerlerdi. En karanlık, normal ve en parlak olan bu fotoğraflar daha sonra birleştirilir ve bir HDR fotoğraf elde edilirdi.
Bir süredir tüm akıllı telefon kameralarında ve fotoğraf makinelerinde otomatik HDR modu var. Bu mod da klasik yöntemde olduğu gibi çalışıyor, tek fark fotoğraf çeken kişiyi uğraştırmadan, sahip olduğu yazılım sayesinde bu işlemi otomatik olarak yapıyor.
Hareketli bir nesnenin çekiminde HDR modunu kullanmak pek mümkün değil. Hatta sabit bir nesnenin fotoğrafını çekerken bile tripod kullanılması tavsiye ediliyor. Kamera sabit olursa değişen ışık HDR yazılımı tarafından daha kolay yakalanır ve böylece fotoğraf en doğru parlaklığa sahip olur.
Fotoğraf makinesi ya da akıllı telefon tarafından çekilen fotoğraf, genelde JPEG formatında sıkıştırılır ve bu da görüntünün bozulmasına neden olur. Bu yüzden HDR fotoğraflar RAW formatında, daha yüksek boyutlu bir dosya olarak sıkıştırılır. Çoğu akıllı telefon HDR modunda bir fotoğraf çektikten sonra JPEG ve RAW olarak iki dosya oluşturur veya JPEG dosyasını oluşturduğu an siler. Eğer iki dosyayı da saklamak istiyorsanız kamera ayarlarından bu seçeneği düzenlemelisiniz.
Hem iOS işletim sistemine hem de Android işletim sistemine sahip akıllı telefonlarınızda otomatik HDR modunu bulabilirsiniz. Bu modu otomatiğe almak yani telefon kamerasının algılamasına bırakmak en çok tercih edilen yöntem. Dilerseniz manuel olarak bu modu açarak ya da kapatarak da fotoğraf çekimi yapabilirsiniz.
HDR video çekmek de mümkün ama bu video fotoğrafta olduğu gibi üç farklı çekimin birleşmesiyle olmuyor. Kamera, yüksek dinamik aralığı tek pozlama ile yakalamaya çalışıyor ve bu genelde pek mümkün olmuyor. Gelişmiş bir HDR yazılımına ve yeni nesil kamera sensörlerine sahip RED gibi profesyonel sinema kameraları bunu yapabiliyor.
Sizin için HDR nedir, ne işe yarar ve nasıl çalışır gibi soruları yanıtladık ve bu teknik hakkında bilmeniz gereken detayları anlattık. Şu an için en gerçek görüntü kalitesini sunan HDR, giderek tüm cihazlarda ve yayınlarda yaygın hale geliyor.
