Hubble Uzay Teleskobu ile yapılan yeni bir keşif, kara deliklerin bambaşka bir fonksiyonunu ortaya çıkardı. Görünüşe göre çoğumuzun bildiğinin aksine kara delikler, gördüğü her şeyi içine çekip yok eden devasa canavarlar değillermiş.
Montana Eyalet Üniversitesi’ndeki bilim insanları, Nature dergisinde paylaştıkları makalede bir cüce galaksi olan Henize 2-10’da yeni bir yıldız oluştuğunu keşfettiklerini ve bu yıldızı, galaksinin merkezindeki kara deliğin oluşturduğunu söylüyorlar.
Yıldızların oluşumuyla ilgili yeni bir çığır açıldı
(Henize 2-10 galaksisi)
Bir kara deliğin yıldız oluşturması, yıldız oluşumuna dair bilinen birçok şeyi değiştirdi. Virginia Üniversitesi araştırma görevlisi ve bu araştırmanın baş görevlisi olan Amy Reines, “On yıl önce kariyerimi yıldız oluşumuna harcayacağımı düşünen bir yüksek lisans öğrencisi olarak Henize 2-10'dan gelen verilere baktım ve her şey değişti. En başından beri olağandışı ve özel bir şeyler olduğunu biliyordum” şeklinde duygularını ifade ediyor.
Yıldızların oluşumundaki bu büyük keşfin ardından araştırma görevlilerinin aklına uzun yıllardır cevaplanamayan bir soru tekrardan geldi: Kara delikler nasıl oluşuyorlar, nereden geliyorlar? Amy Reines konuyla alakalı "Cüce galaksiler, uzaydaki en büyük gizemlerden biri olan kara delik oluşumuna dair bize çok fazla şey öğretebilir” diyor.
Peki kara delik, yıldız oluşumunu nasıl tetikliyor?
(NASA tarafından paylaşılan video)
Her ne kadar kara deliklerin muazzam bir çekim kuvveti olsa da kara deliklere doğru düşen malzemeler bazen manyetik alanlar tarafından dışarı akan gaz akışlarına yönlendirilebiliyor. Daha büyük galaksilerin merkezlerinde yer alan büyük kütleli kara delikler, çıkan gazla yıldız oluşumuna izin vermeyecek kadar hızlılar.
Cüce galaksilerde ise durum bu araştırma ile öğrendiğimize göre biraz farklı. Cüce galaksilerin kara delikleri de yine cüce oluyor ve bu sayede daha yavaş enerji ve gaz akışı, bu yoğun gaz kozasının yeni yıldızlar oluşturabilecek kadar sıkışmasını sağlıyor. Bu nedenle cüce galaksiler ve onların kara delikleri, evrenin ilk zamanlarındaki oluşumları incelememizde insanlığa büyük fayda sağlayabilirler.
