Denizcilikle uğraşan modern insanlar 40.000 yıl önce Endonezya'daki Java adasına ayak bastığında, yaşamla iç içe yağmur ormanıyla kaplı bir araziyle karşılaştılar. Ancak adaya yerleşmek isteyen ilk insanlar değildiler. Uzak ataları Homo erectus, Java'nın anakaraya bağlı olduğu zamanlarda yaklaşık 1,5 milyon yıl orada yaşamıştı.
Yeni tarihlenen fosiller, aynı zamanda oldukça uzun ömürlü bir insan türü olduklarına işaret ediyor. Almanya Jena'daki Max Planck İnsan Tarihi Bilimi Enstitüsü'de arkeolog olan Patrick Roberts, "Homo erectus'un Güneydoğu Asya'da bulunduğu dönem, kendi türümüzün gezegende olduğu sürenin neredeyse üç katı." diyor.
Homo erectus, ilk insan türlerinden biriydi. Yaklaşık 1.9 milyon yıl önce Afrika’da evrimleşmesinin ardından 1.6 milyon yıl önce Java'ya geçerek açık ormanlık alandaki araziye yerleştiler. Daha sonra deniz seviyeleri yükseldi ve bu eski insanları adada izole etti. Bu arada, Afrika ve anakara Asya'daki H. erectus yaklaşık 500.000 yıl önce ortadan kayboldu.
Araştırmacılar, bölgedeki hayvan fosillerine ve etraflarındaki tortullara yeni bir yöntem de dahil olmak üzere 5 tür radyometrik tarihleme uyguladılar. Rapora göre ekip, kemiklerin 117.000 ila 108.000 yıl önce gömüldüğü sonucuna vardı.
Iowa Üniversitesi'nden Paleoantropoloji araştırmacısı Russell Ciochon'a göre daha sıcak ve yağışlı bir iklime sahip olan Java’nın açık ormanlık alanlarını yaklaşık 100.000 yıl önce yoğun yağmur ormanlarına dönüştü ve H. erectus'un böylesine bir dönüşüm yaşayan zorlu ortamda hayatta kalmak için mücadele ettiğini ileri sürdü. Ciochon, "Modern insanlar yaklaşık 40.000 yıl önce Java'ya geldiğinde , H. erectus'un soyu muhtemelen tükenmişti" diyor.
Birçok araştırmacı, Homo erectus'un Güneydoğu Asya'da en az iki ek türe bölündüğünü düşünüyor. Filipinler'deki Luzon adasında bulunan Homo luzonensis ve bazı noktalarda Neandertallere yakın olan Denisova'larla bir araya gelmiş olabilirler.
