Huawei kullanıcıları için son birkaç ay, şirketin Trump yönetimi tarafından kara listeye alınmasından dolayı bazı şüpheler duyuyorlar. Çin ile yükselen ticaret savaşının bir parçası olarak Çinli üreticiye gelen yasak, ABD şirketlerinin artık Huawei ile ticaret yapamayacağı anlamına geliyor. Dolayısıyla Google, Intel ve Microsoft gibi şirketler Huawei ile herhangi bir yazılım paylaşımı yapamayacak.
Ancak gelin görün ki ilk yasağın üzerinden uzun zaman geçmiş olmasına rağmen Huawei telefonları hala Android işletim sistemini sorunsuz bir şekilde kullanıyor. ABD Ticaret Bakanlığı’nın Mayıs ayında ABD’li şirketlere verdiği üç aylık süre 19 Ağustos’ta bitiyordu. Ancak bakanlık Pazartesi günü üç aylık ek süre getirdiğini açıkladı.
Ticaret Bakanı Wilbur Ross’un açıklaması ise “Tüketicileri Huawei ürünlerden uzaklaşmaya davet ederken, herhangi bir olumsuzluğu engellemek için daha fazla zaman gerektiğinin farkındayız.” şeklinde oldu.
ABD’li şirketlere getirilen ek süre, şirketlerin daha fazla zarar almamaları için getirilen bir önlem. Birçok ABD’li şirket iş gücü ve imkanlar daha ucuz olduğu için Çin’de faaliyet gösteriyor. Dolayısıyla bir şirketin Çin’den kopması hemen olabilecek bir iş değil.
Çin’in en büyük telekomünikasyon üreticisi, Çin ile ABD arasında sürmekte olan ticaret savaşının ortasında kaldı. Bunun bir nedeni ABD’nin, Huawei’nin telefonları ile ABD’ye ait verileri topladığını ve ülkenin güvenliğini tehlikeye attığını düşünmesi.
Çin yasalarına göre, Huawei’nin topladığı verilerin hükümet tarafından alınması tamamen yasal. Dolayısıyla ABD’nin korkusu bir anlamda doğru olabilir. Huawei ise muhtemelen ticaret savaşı daha başlamadan böyle bir hareketlenme olacağını biliyordu. Çünkü şirket yeniden yapılandırıldı, AR-GE çalışmalarını yeniden düzenledi ve alternatif pazar arayışına başladı.
Yasak Huawei’yi nasıl etkiledi?
Getirilen yasak Huawei açısından büyük zarara yol açtı. Kurucu Ren Zheng Fei Haziran ayında yaptığı açıklamada, şirketin uluslararası akıllı telefon sevkiyatlarının %40 oranında azaldığını açıkladı. Daha da kötüsü, Huawei denizaşırı satışlarda 60 milyonluk bir düşüş bekliyor.
Bu rakamlar Huawei’nin 5G planları için de olumsuz anlam taşıyor. Şirket, diğer markalara güven veremez ve onlardan fon alamazsa oldukça zor duruma düşecektir. Google ve diğer ABD partnerlikleri olmazsa kullanıcıların bir kısmı başka yerlere gitmeye başlayacaktır.
Ticaret Departmanı ABD’li şirketlere verdiği süreyi uzatmış olabilir. Ancak aynı zamanda ABD ile ticaretini durdurmak zorunda kalacak 40 Huawei bağlantılı şirketi daha kara listeye aldı. Bu hareketle Trump yönetiminin getirdiği yasak 100’ün üzerinde şirketi etkiler hale geldi.
Getirilen yasakla birlikte Huawei’nin çıkaracağı birkaç cihaz da ertelenmek zorunda kaldı. Yeni Matebook ve katlanabilir telefon bir parça da olsa ticaret yasağı sebebiyle ertelendi. Bu cihazlar Intel’in çipleri ve Google veya Microsoft'tan gelen yazılımlar gibi ABD’li bileşenleri kullanıyor.
Android alternatifi geliştirmek
Yaptırımlar, Huawei'yi sıfırdan başlamaya zorladı. Android işletim sistemi olmadan, uluslararası kalabalığa hitap etmek için yeni bir işletim sistemi üzerinde çalışmaya başladılar. İOS vs Android arasındaki tartışmalardan da anlayabileceğimiz gibi herhangi bir insanı yeni bir işletim sistemi kullanmaya davet etmek oldukça zor bir görevdir.
4000’den fazla Huawei geliştiricisi yeni işletim sisteminin uygulamaları üzerinde çalışıyor ve iOS ve Google’dan bağımsız yeni bir ekosistem geliştiriyor. Huawei’nin ana amacı ise Android benzeri bir işletim sistemi oluşturmak. Yani akıllı saatlerden telefonlara ya da tabletlere tüm cihazlarda kullanılabilecek bir işletim sistemi.
Ancak Huawei bile Android'in yerini almanın pek mümkün olmadığının farkında. Güzel bir arayüze ve şık animasyonlara sahip olabilir. Ancak Google PlayStore, YouTube ve Gmail gibi Google uygulamalarına erişememek çoğu kullanıcı için büyük bir kayıp olarak görülüyor. Ancak eğer Huawei hala sıfırdan başlamakta ısrarcıysa, muhtemelen çok büyük şeyler planlıyordur.
Huawei’nin bu planı ise oldukça fazla miktarda paraya mâl olacaktır. Ayrıca yeni işletim sistemleri uluslararası kullanılmaya başlamadan önce ülke içindeki pazara hakim olmalı.
Huawei’nin Avrupa’daki durumu
Huawei’nin ABD ile olan ilişkileri fazlasıyla gergin durumda olmasına karşın Avrupa ile ilişkileri seyrinde devam ediyor. Trump’ın Avrupa ülkelerinden Çinli teknoloji deviyle olan ilişkilerini kesmelerini istemesine rağmen bu ilişki kesilemez. Huawei’nin Avrupa’daki varlığı hissedilebilir düzeyde.
Yine de birçok Avrupa ülkesi; İngiltere, Fransa ve Almanya dahil, telekomünikasyon liderine katı kurallar getirdi. Öte yandan diğer ülkeler AB’nin ortak bir duruş sergileyip sergilemeyeceğinin netleşmesini beklerken Huawei’ye açılan savaşta pasif durumdalar.
Bu pasifliğin bir diğer sebebi de ülkelerin çoğundaki 4G ağlarında ve gelecek olan 5G teknolojisinde Huawei’nin bir anahtar görevi görüyor olması. Huawei’yi yeni bir tedarikçiyle değiştirmek oldukça pahalıya patlar. Ayrıca 5G teknolojisinde yaşanabilecek bir gecikme şirketlerin rekabet kabiliyetlerini büyük oranda kaybetmelerine yol açar.
Çin’in casusluğu konusunda ortada somut bir kanıtın bulunmaması, AB’nin Huawei’ye sert darbeler indirmesi için bir sebep vermiyor. Bu sayede Huawei Avrupa’dan elde ettiği işbirlikleri ve kaynakları ile önemli bir gelir ve istikrar kaynağına sahip oluyor.
