Bilim dendiği zaman sadece nesnel olarak ölçülebilenleri merkeze alan doğa bilimleri yaklaşımı akıllara gelmiyor. Hayatın içinde olup bitenleri farklı yaklaşımlarla ele alan sosyal bilimler de bilim adına bizlere çok şey söylüyor. Bazıları sosyal bilimin bu çok yönlü tarafını suistimal edebiliyor ve eserlerinde rasyonel bir bakış açısı çizmek yerine öznel, aşırı subjektif bir tutum takınabiliyor.
Ancak şöyle bir durum var ki bilim dalınız ne olursa olsun tez yazarken bir metodoloji (yöntem) izlemeniz gerekir. Yani metodoloji, sizin tezinizde ortaya koyacağınız argümanları, hangi bilimsel metin hazırlama basamaklarına göre inşa edeceğinizi gösteriyor. Bazı tezler de ortaya koydukları argümanlarla sosyal medyada fazlasıyla dikkat çekmişti. Biz de medyanın diline düşen ilginç tezleri, ilginizi çekebileceğini düşünerek derlemek istedik…
1) ‘’19.yy’da Osmanlı'yı ziyaret eden yabancı yazarların eserlerinde Osmanlı halk hayatının derlenmesi” adlı, sadece içindekiler bölümünden oluşan o tez.
Bu tez bir doktora tezi ve tezi yazan kişi, Erzincan Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi’nde Yrd. Doç. unvanlı Meriç Aybar. Tezin eleştirilmesinin nedeni, sadece içindekiler bölümünden oluşuyor olması. Üstüne üstlük yazar, yararlandığı referansları, akademik kaynak gösterme kurallarına uygun biçimde belirtmemiş, referansları künye (yazar bilgisi) belirtmeden sadece sayfa numarası şeklinde vermişti. Olay, 2017 yılında sosyal medyada öyle bir patlak verdi ki bunun üzerine YÖK şu açıklamayı yaptı:
“YÖK, kurulduğundan bugüne kadar üniversitelerimizde yapılan hiçbir tezin akademik incelemesini yapmamış, kabul veya reddi sürecine müdahil olmamıştır. Bütün işlemler, akademik özgürlük ve ilgili mevzuat çerçevesinde sadece tezin sunulduğu üniversitelerin ilgili enstitülerince oluşturulan jüriler tarafından yapılmaktadır.”
Tabii olay sansasyon noktasına gelince tezin yazıldığı üniversite olan Atatürk Üniversitesi’nden de tekrardan bu konuyla ilgili, titizlikle inceleme yapacakları yönünde bir açıklama geldi. Tez danışmanı ve Meriç Aybar, tezin bitmiş halinin bu olmadığını, bunun düzeltme verilmiş hali olduğunu söyledi. Aybar, tezin orijinal halinin 200 sayfadan fazla olduğunu söylüyor. Tez ise artık YÖK Tez sisteminde görünmüyor. Oldukça ilginç, değil mi?
2) ‘’Astrolojik kişilik ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişki’’ adlı tez = İş yerlerinde sadık çalışan görmek isteyenler, kişileri burçlarına göre işe alsın.
Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi’nde hazırlanan ismi geçen yüksek lisans tezinin yazarı Canan Selvi, bu tezi yazarak astrolojik kişilik ve örgütsel bağlılık arasında bir ilişki olduğunu ortaya koymayı amaçlamış. Selvi, örgütsel bağlılığa önem veren örgütlerin su, toprak, hava ve ateş grubu burçlarından, örgütün bağlılık anlayışına uyan burçları işe alması gerektiği yönünde bir argüman sunuyor. Hatta bu argümanını desteklemek için gidip kurumlarda çalışanlara anket dağıtıyor ve bu anketlerdeki verilerin, sosyal bilimlerde kullanılan istatistiksel bir analiz programı olan SPSS ile çözümlemesini yapıyor. Selvi’ye göre örgütsel bağlılık için işverenler, su grubu (yengeç, balık, akrep) ve toprak grubu (boğa, başak, oğlak) burçlarını işe almalılar. Siz ne düşünüyorsunuz? Tezin tamamını buradan okuyabilirsiniz.
3) Gastronomi literatüründe, yemekleri ekmeğe sararak yeme mantığı üzerine yazılmış bir tez olmadığı için yazılan o tez: ’Gaziantep mutfağında dürüm kültürünün yeri’’
Gaziantep Üniversitesi, Gastronomi bölümünde yazılan bu yüksek lisans tezinin yazarı olan Esra Demircioğlu, tezin sonuç bölümünde, dürümün Gaziantep mutfağına özgü olmadığını ancak Gaziantep kültüründe önemli bir yer tuttuğunu ifade ediyor. Bu tez sosyal medyada oldukça dikkat çekmişti.
İşte Twitter gündeminde bu teze gelen birkaç ilginç tepki:
4) Sosyal medya kullanıcıları, Kurtlar Vadisi dizisi ile ilgili tez yazılmasını da ilgi çekici buldu. İşte yazılan o tezler…
15 Mart 2022 tarihinde bir kullanıcı YÖK tez sisteminde Kurtlar Vadisi ile ilgili 13 adet tez bulduğunun bilgisini verdiği şöyle bir tweet attı:
Kimi kullanıcılar, merak edip tezleri görmek isteyebilir, dileyenler 13 adet olan tezlere buradan ulaşabilir.
Editör Notu: Kurtlar Vadisi ile alakalı tezler başta olmak üzere bu içerikte örnek olarak gösterilen tüm tezler konu ve başlık olarak birçok kişi tarafından ilgi çekici bulunduğu için derlenmiştir. Bir tezin ilgi çekici bulunması o tezi kötü yapmaz. O nedenle, bu içeriği tezlere yönelik bir eleştiri olarak değil, ''aa böyle ilginç bir şey varmış'' perspektifinden yazılmış bir içerik olarak algılamakta fayda vardır.
Kaynaklar: YÖK ULUSAL TEZ MERKEZİ, Hürriyet, Gazete Vatan, Yuklis, Twitter
