Dünya üzerinde yapay zeka kavramı henüz yokken Alan Turing isimli bir bilim insanı, "Makineler düşünebilir mi?" sorusunu sormuş ve hatta bugün de kendi adıyla anılan testin temellerini atmıştı. Yaşarken çok büyük sorunlarla karşılaşan bilim insanına adeta iade-i itibarda bulunan Birleşik Krallık, 50 sterlinlik banknota Turing'i koymaya karar vermişti.
Başrolünde Benedict Cumberbatch'in yer aldığı bir filme de konu olan Turing, bir bilgisayar bilimci ve kod kırıcı idi. Turing'in dehası sayesinde İngiltere ve müttefikleri, Nazilerin Enigma adı verilen kodlama sistemini çözebilmiş ve savaşta çok önemli bir istihbarat üstünlük elde etmişti.
23 Haziran'da kullanıma çıkacak
Yeni 50 sterlinlik banknot 23 Haziran'da kullanıma çıkacak. Özellikle bilimle ilgilenenler için banknotun üzerinde yer alan göndermeler ise bir hayli ilginç. Banknotun üzerinde 2. Dünya Savaşı sırasında şifre çözmekte kullanılan bombe adlı cihazın teknik çizimi, Turing'in doğum günü olan 23 Haziran 1912'nin ikili kodla işlenmiş bir hali, bir mikroçipe benzeyen yeşil ve altın renkli bir güvenlik folyosu, bir tablo ve Turing'in en meşhur formüllerinden biri yer alıyor.
Ayrıca paranın ön yüzünde Otomatik Hesaplama Makinesi (ACE) adlı cihazın da bir fotoğrafı yer alıyor. Banknot üzerinde yer alan tablo ve rakamlar da Turing'in 1936 tarihli “On Computable Numbers, with an application to the Entscheidungsproblem,” adlı makalesinden alınma. Turing Makinesi fikri o çalışmada ortaya çıkmıştı.
Her ne kadar savaşta müttefik kuvvetlere büyük katkı sağlamış olsa da Turing daha sonra eşcinsel olduğu için mahkemeye çıktı. Mahkemede eşcinsel olduğunu kabul eden Turing'e kimyasal hadım cezası verildi. 1967'ye kadar Birleşik Krallık ve Galler'de eşcinsellik bir suçtu.
Birleşik Krallık günah çıkartıyor
Birleşik Krallık böylece 41 yaşında siyanürlü elma yedikten sonra hayatını kaybeden Turing'in hayatı boyunca yaşadığı sıkıntılardan sonra bir nevi iade-i itibar işlemi de gerçekleştiriyor. Tarihçiler günümüzde bile Turing'in ölümünün cinayet mi yoksa kaza mı olduğunu tartışıyor.
Öte yandan ülkemizde bilim insanlarının resmi uzun zamandır paraların üzerinde yer alıyor. 10 TL'lik banknotun arka yüzünde Arf Sabiti, Arf Halkaları ve Arf Kapanışları gibi terimlere adını vermiş olan, TÜBİTAK'ın ilk bilim kurulu başkanı olan Cahit Arf yer alıyor.
