Smithsonian Doğa Tarihi Müzesi’nde gösterilmeye devam eden “Animasyonlu Genom” isimli bir video, insan ve muz DNA’larının yüzde 41 oranında benzediğini gösteriyor. Müzede gösterilen bu video, 2013 yılında Ulusal İnsan Genomu Araştırma Enstitüsü’nde yapılan bir çalışmanın ürünü. Ulusal İnsan Genomu Araştırma Enstitüsü’nden bilim insanları, 2013’te yaptıklarını çalışmanın sonuçlarını bilinen yöntemlerle açıklamak yerine bu şekilde açıklamayı tercih ettiler.
İnsan ve muz DNA’larını karşılaştıran araştırmanın katılımcılarından olan Dr.Lawrence Brody, çalışma hakkında yıllar sonra açıklamalarda bulundu. Muz ve insan DNA’sı arasındaki benzerliği anlamak için ilk önce DNA ve protein arasındaki farkı anlamak önemlidir.
Dr. Lawrence Brody, bunu yapmanın kolay yolunun DNA’yı bir evin planına, proteini ise bir ev gibi düşünmek gerektiğini söyledi. Bu benzetmeden yola çıkarak insan DNA’sını bir çiftlik evinin planı olarak düşünürsek, muz DNA’sını barakaya benzetmek gerekir. Evet, her evde birbirine benzer şeyler vardır. Ama sonuçta ortada olan ürün birbirinden oldukça farklıdır.
Dr. Lawrence Blody ve ekibinin gerçekleştirdiği özel deneyde, bilim insanları ilk önce tipik bir muz genomundaki gen dizilerine baktılar. Brody, “Daha sonra bu DNA dizilerini, bu genlerden yapılacak tüm proteinlerin amino asit dizisini tahmin etmek için kullandık. Daha sonra tüm insan genleri için aynı işlemi yaptık” dedi.
Daha sonra, bilim insanları her muz genindeki protein dizisini insan geniyle karşılaştırdılar. Benzerlik derecesinin 0 ile 100 arasında derecelendirildiğini söyleyen Brody, program sırasında insan ve muz genleri arasında beklediklerinden daha fazla benzerlik yakaladıklarını söyledi.
Deneyler sırasında 4 milyondan fazla karşılaştırma yapıldı. Bu 4 milyon karşılaştırma sırasında insan ve muz DNA’ları arasından 7.000 eşleşme sağlandı. Daha sonra bu eşleşmelerin her biri için yüzde ile benzerlik puanları verildi. Daha sonra puanların ortalaması alındı. Dr.Lawrence Brody, “Ortalama puanlar bize yüzde 40’lık bir sonuç verdi. Bu, proteinler arasındaki ortalama benzerliktir” dedi.
Bu kadar fazla genin insan ve muz gibi iki farklı şey arasında birbirine benzemesi şok edici görünebilir. Ama şok edici olmaması gerekir. Brody, “Yaşamak için ne yaptığımızı ve muzun da ne yaptığını düşünürseniz, oksijen tüketmek gibi birçok ortak olarak şey olduğunu görürsünüz. Bu genlerin çoğu yaşam için temel olan genlerdir” açıklamasını yaptı.
Daha önce de söylendiği gibi genler, DNA’nın sadece yüzde 2’sini oluşturur. DNA’nın geri kalan yüzde 8’i ise genlerin düzenlenmesi işini yapar. Geri kalan yüzde 90’ı ise evrim boyunca kaybedilen bilinmeyen işlevlere sahip görünüyor.
Yüksek oranda DNA benzeşmesi yalnızca muzlarla insanlar arasında saptanmıyor. Aynı zamanda insan ile bir farenin DNA’sı ile yüzde 85, meyve sineğinin DNA’sı ile yüzde 61 benzerlik gösteriyor. Lawrence Brody, “Dikkat çekici olan şey, evrimsel zaman içinde birbirinden çok uzak olmasına rağmen, ortak bir ata genomunda bir imza bulabileceğimizdir. Bunlar korunur çünkü milyarlarca yıl önce yaşayan bir organizmanın genomu hücrelerin yaşamalarına ve üremelerine yardımcı olan genleri içerir. Aynı genler hem bizde hem de bitkilerde korunur” dedi.
