İnsanlar, tarih boyunca bir yerden başka bir yere göç edip durdular. Kimi zaman su kaynakları kimi zaman da yaşama biçimleri göçlere neden olsa da son yıllarda göçler, yüzyıllar öncesine göre azalmış durumda.
Göçler konusunda araştırmalar yapan bilim insanları, bu konuda sayısız kitap ve makale yazdılar ancak bu konuyu görsel olarak anlatmanın daha etkili olacağını düşünenler de var. Aşağıdaki video, insanlığın son 200.000 boyunca yaptığı göçleri farklı bir dille anlatıyor.
İşte insanlığın 200.000 yıldır yaptığı göçleri anlatan animasyon:
Animasyonda dünyanın dört bir yanına dağılan sarı oklar, eskiden insanların modern araçlarla yolculuk ettiğini düşündürebilir ancak bu hareketler, iklim değişikliğinden kaynaklanan ve binlerce yıl sürmüş uzun bir süreç. Günümüzden asırlar öncesindeki bazı göç yollarını tarih kayıtlarından bulmak mümkün ancak izine rastlanamayan göçler de yaşanmış olabilir.
Peki eski göç rotaları nasıl tespit ediliyor?
Science Insider'a göre National Geographic'in Genografik Projesi'nde yer alan araştırmalarda olduğu gibi paleantropologların çalışmaları sayesinde atalarımızın hikâyesini toparlamaya başlayabiliriz.
National Geographic'in Genografik Projesi, bilim insanlarının ve dünyanın birçok yerindeki üniversitelerin ortak çalışmasıyla 2005'te başladı. Başlangıcından beri insanlığın göç rotalarını ortaya çıkarmak amacıyla 1 milyonun üzerinde insandan genetik veri toplandı.
Kar amacı gütmeyen bu proje için katılımcılar, National Geographic'in soy tespit kitleriyle kendi DNA'larını projeye gönderebiliyorlar. Bunun sonucunda katılımcılar, soy ağacı raporu ve kişiye özel göç haritasına sahip olabiliyorlar. Aynı zamanda kişilerin 'tarihi dehalara' soy bağlamında ne kadar yakın olduklarını öğrenebilme şansları da var.
Bazı bilim insanları, DNA'nın bu konuda bilgi sağlamayacağını düşünüyor:
Bu tip bir proje, National Geographic'in söylediği gibi insanlığın genetik tarihini değiştirebilir ancak konuya farklı yaklaşanlar da var. Muhabiri Angela Saini, bu konuya şüpheyle yaklaşıyor. NPR'ye verdiği röportajda "DNA testleri bu bilgileri sağlayamaz" iddiasında bulunan Saini, "Bunlar bizi, kimliğin kültürel değil biyolojik olduğuna inandırabilir" diye de ekledi. National Geographic ise genetiğin ırkla bağlantılı olduğunu doğrular biçimde, "Bilim sizi DNA'nızla tanımlar" açıklamasında bulundu.
Modern insanın sahip olduğu özellikler fenotip çeşitleriyle ilişkilendirilirken ırkın, daha çok kültürle birlikte var olmuş bir kavram olduğu ve bilimsel olmadığı görüşünü savunan Joseph L. Graves, "Genetik hakkında bildiğimiz her şey; bizi, farklılıklarımızdan çok benzerliğimiz olduğu doğrusuna ulaştırıyor. Daha fazla insan bunu kavramış olsaydı insanların belli ırklara mensup olduğu miti daha kolay çürütülürdü" diyerek herkesin 200.000 boyunca göç etmiş insanlığın bir parçası olduklarını ifade etti.
