Son dönemlerde sıkça duyduğumuz IPTV, hayatımıza giren diğer platformlara nazaran daha belirsiz ve bilinmeyen bir kavram. Bu yüzden de yasallığı çok sorgulanıyor. Biz de bu içeriğimizde IPTV hakkında bilmeniz gereken her şeye detaylıca değiniyoruz.
IPTV nedir?
IPTV (internet protokolü televizyonu) adından da anlaşılacağı üzere televizyon programcılığının internet protokolü kullanılarak iletilmesidir. Daha anlaşılabilir şekilde IPTV’yi şifreli veya şifresiz kanalların, IP paketlerine dönüştürülerek internet erişim teknolojileri üzerinden son kullanıcıya yayınlanması şeklinde açıklayabiliriz. Yani IPTV, dizileri ve filmleri uydudan iletmek yerine internet bağlantınız üzerinden gönderir.
İlk yayını ABD kanalı ABC’nin World News Now programı olan IPTV, Amerika ve Avrupa ülkelerinde 2000’li yılların başlarında kullanılmaya başlanmıştır. IPTV’nin çalışmaları Türk Telekom tarafından ülkemizde 2008 yılında başlamıştır. 2 yıllık bir geliştirme sürecinden sonra ise Tivibu adıyla kullanıcıların kullanımını sunulmuştur.IPTV nasıl çalışır?
IPTV (Internet Protocol TV) adından da anlaşılacağı üzere temelleri, internet üzerinden veri aktarmaya dayalıdır. Ülkemizde geniş bir kullanıcı kitlesine sahip olan Tivibu ve TV+ gibi yayın platformlarını örnek olarak göstereceğimiz IPTV, kısaca video ve ses verisi internet üzerinden temin etmektedir.
IPTV, kendine göre farklı açılardan artılara sahip olan uydu yayınlarına nazaran, fiyatı ve kullanılabilirliği açısından farklı özelliklere sahip olduğunu söyleyebiliriz. Yayıncı firmanın oluşturduğu ve içinde yayın verilerinin olduğu paketlerin, genelde sabit hatlar kullanılarak evlerimize ulaştırıldığını ekleyerek uydu ve anten teknolojisinin, IPTV'ye oranla daha analog kaldığını ve erişilebilirlik açısından eski bir teknoloji olduğunu da belirtelim.
En genel şekilde, televizyon üzerinden izlediğimiz programlar radyo dalgalarına dönüştürülerek yayınlanır ve hava yoluyla evdeki çatı antenlerine gönderilir. Anten bu dalgaları tekrar elektrik sinyallerine dönüştürür. Televizyon setiniz ise ses ve görüntü üretmek amacıyla bu yayın sinyallerini çözer. Peki, IP TV nasıl çalışır? IP TV’nin çalışma mantığı oldukça basittir.
Televizyon kanalları tarafından yayılan sinyaller, çeşitli işlemlerden geçirilerek dijitale dönüştürülür. Bu dijital veriler, yayın sağlanabilmesi için çeşitli dağıtıcılar yardımıyla internet hatları üzerinden IP TV’ye ulaştırılırlar. Ancak internet bağlantısı üzerinden alınacak verilerin televizyona aktarılabilmesi için IPTV destekli uydu alıcınız, Smart TV özellikli televizyonunuz ya da IPTV destekli kutunuzun olması gereklidir.
Hangi IPTV hizmetleri yasal, hangileri değil?
Başlı başına IP TV kullanmak bir suç teşkil etmiyor ancak IPTV kullanarak illegal yayın yapmak ve bu yayınları izlemek suç teşkil ediyor. Yani, bu sorunun cevabını vermek için öncelikle bakılması gereken şey IP TV’nin hangi yayınları içerdiğidir. Örneğin IP TV’den yayıncının rızası dâhilinde herkese açık şifresiz kanalları izliyorsunuz bu bir şu teşkil etmez.
Ülkemizde Türk Telekom’un hizmetini vermekte olduğu Tivibu veya Turkcell’in sunmuş olduğu TV + yasal olan IP TV’lere güzel ve yasal örneklerdir. Yukarıda bahsettiğimiz gibi kanal yayın yapan televizyon sektörü haricinde Netflix, Max, Prime Video gibi çevrimiçi yayın platformları da bir bakımdan yasal IP TV kategorisine girmiş durumda.
IPTV izleyenlere hangi cezalar veriliyor?
Tüketici olarak bizlere illegal bir IPTV yayını izlemenin nasıl bir bedeli olacağını daha detaylı inceleyelim. Eğer yasal yollardan IP TV izleyen bir tüketiciyseniz sizin için bir ceza uygulanması söz konusu bile olamaz. Ancak illegal olarak IP TV izliyorsanız işler burada değişiyor. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’na göre karşılıksız yararlanma suçu olarak tanımlanan bu eylem ise şöyle açıklanıyor:
“Telefon hatları ile frekanslarından veya elektromanyetik dalgalarla yapılan şifreli veya şifresiz yayınlardan sahibinin veya zilyedinin rızası olmadan yararlanan kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.”
Yani özetleyecek olursak yasal olmayan yollardan IP TV izliyor iseniz 6 aydan 2 yıla kadar çıkan hapis veya para cezası ile cezalandırılabilirsiniz.
IPTV yayını yapanlara hangi cezalar veriliyor?
Yasal olmayan yollarla IPTV yayını yapan kişi ve kurumlar, son tüketicinin aldığı cezadan çok daha büyük cezalara çarptırılıyorlar. Karşılıksız yararlanma suçundan dolayı 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezasına çarptırılmakla kalmıyor, mevzuata aykırı pazarlama nedeninden dolayı yüz binlerce TL'ye kadar çıkan para ve yayın durdurma cezası veriliyor. Tam miktar konusunda bir bilgi yok ancak duruma göre çok ciddi seviyelere çıkabildiğini belirtelim.
Yasa dışı IPTV yayınları nasıl tepsit edilebilir?
- Telif hakkı ihlali şikâyetleri
- Yayınların izlenip incelenmesi
- IP adresi ve sunucuların tespit edilmesi
İllegal IPTV yayınlarının tespit edilmesi için birkaç yol var. Ancak Türkiye'de yer alan yayınların büyük çoğunluğu yurt dışı sunucu kaynaklı olduğu için tespit daha da zorlaşıyor. Bunun için yetkililerin o ülke ile erişim için iletişime geçmesi gerekiyor. Sonrasında ise yasal bir süreç gerek. Bu şekilde hem yayınlar hem de izleyenlere ulaşılma ihtimali var.
Reklam Kurulunun bahsi geçen konulardaki çalışmalarına hız kesmeden devam ettiğini belirterek, bu tarz yasal olmayan uygulamaları kullanmamanızı şiddetle tavsiye ediyoruz. Kesinlikle yasa dışı işlere bulaşıp kendinizi riske atmayın.