Makale, 4.3 milyar yıldan günümüze kadar var olduğu tahmin edilen kıtaların fiziksel davranışı konusunda önemli ipuçlarını ortaya koyuyor. Elde edilen sonuçlar, Anadolu platosunun yükselmesi ve volkanik faaliyetlerin nasıl gelişmiş olacağı konusunda da fikir sahibi olmamızı sağlıyor.
Üzerinde 5 yıl boyunca çalıştıkları projenin sonuçlarının yalnızca Türkiye ile sınırlı kalmayacağını, dünya genelinde de ses getireceğini belirten İTÜ Avrasya Yer Bilimleri Öğretim Üyesi Doç. Dr. Oğuz Hakan Göğüş, çalışmalarının Nature Communications dergisi yayın kurulu üyeleri tarafından yayımlanmaya değer görüldüğünü vurguladı.
Yaptıkları çalışmayla ilgili açıklamalarda bulunan Doç. Dr. Göğüş, şunları söyledi: “Yüksek performanslı bilgisayarlarla fiziksel modelleme tekniğini uyguladık ve yeryuvarının yaklaşık 120 km’lik en üst katmanı taşküre’nin (litosfer) milyonlarca fiziksel yıllık davranışını anlamaya çalıştık. Ortaya çıkardığımız yüzlerce modeli çok disiplinli çalışmalardan elde edilen verilerle karşılaştırdık. Genelde kıtaları denizin üzerinde yüzen buz kütlesine benzetiriz. Aynı buzdağının altındaki görünmeyen kütlenin kalınlaştıkça suyun üzerindeki kısmının da yüksek olabileceğini varsaydığımız gibi, yüksek dağların altında da derinlere doğru kalınlaşan bir kütle olduğunu kabul ederiz. Ancak elde ettiğimiz model sonuçları öyle gösteriyor ki kıtaların tabanları zamanla ısınıyor ve kırılmak yerine macun gibi derinlere (mantoya) doğru akmaya başlıyor. Yer içinin derinlerine bal gibi damlayan kıta parçası kopunca yüzeyde geriye kalan hafif kısmı yukarı zıplatıyor.”
Birkaç milyon yıl içerisinde yeryüzünün deniz seviyesinden 1 kilometre yükseğe kadar çıkabileceğini iddia eden Doç. Dr. Göğüş, bunun yer bilimcilerinin zaman ölçeği baz alındığında aslında çok hızlı bir süreç olduğunu belirtti. Tespit edilen bir başka konu da kıta kabuğu tabanının erimesiyle birlikte yüzeyde volkanik patlamaların olabileceği.
Araştırmanın en önemli kısmının Türkiye’nin de üzerinde bulunduğu Anadolu levhasının 10 milyon günümüze kadar nasıl değiştiğini açıklayabilmesi olduğunu söyleyen Dr. Göğüş, uygulanan modelin bu süreci anlamalarına çok yardımcı olduğunu belirtti.
