ABD’nin popüler medya sitelerinden The Drive, son aylarda çokça tartışılan bir meseleyi gündemine taşıdı. İddialarına göre ABD Savunma Bakanı James Mattis, Türkiye’nin anlaşma gereği F-35’leri teslim alsa bile asla kullanamayacağını meslekdaşlarına ilettiği söyleniyor. Hatta iddiaya göre Matis, bu durumu Türkiye’deki mevkidaşlarına da iletmiş durumda. Şu ana kadar bu konuda böyle bir resmi açıklama bulunmasa da söylenenler oldukça kafa karıştırıcı görünüyor.
Sputnik ve Sözcü tarafından aktarılan yazı, F-35’lerin hayati destek sistemi olan ALIS ile ilgili. Bu sistem uçakların parça sağlıkları ve yedek parça bilgilerini veren önemli bir desteğe sahip. Tahmin edeceğiniz üzere erişimi de dijital yollarla mümkün oluyor. Kısaca anlatılmak istenen şey, ABD’nin Türk yetkililere uçağı fiziksel olarak alsak bile kullanamayacağımızı söylemiş olmaları.
Yazıda ayrıca Türkiye’nin bu yazılımı alternatif yollarla kırarak F-35’leri havalandırabileceğinden, ancak ilerleyen süreçlerde yedek parça sıkıntısı yaşayacağı için uzun ömürlü olmayacaklarından bahsediliyor.
Lockheed Martin, Türkiye’nin de üretim ortaklarından birisi olan F-35’lerin resmi üreticisi. Firmaya göre uçakları havalandırmak için çelikten ve güçlü motorlardan daha fazlasına ihtiyaç var. ALIS sistemi ise bu boşluğu doldurmak için tasarlanan bir destek sistemi. Bir nevi uçakların bilişim omurgası olan ALIS, bir bilgisayar için internet bağlantısı kadar gerekli.
Geçtiğimiz haftalarda ABD senatosu tarafından Türkiye’ye yapılacak satışların askıya alınması kararı onaylanmıştı. Bunun nedeni olarak Türkiye’nin Rusya tarafından F-35’lere karşı geliştirilen S-400 hava savunma füzelerini satın alması gösterilmişti. Dolaylı yoldan her iki silahın tek bir ülkede bulunmasını NATO’ya karşı bir tehdit olarak algılayan ABD, Türkiye’nin S-400’den vazgeçmesi koşuluyla uçakları teslim edeceğini açıklamıştı.
Türk yetkililer, F-35’lerin bugün teslim edileceğini söylüyorlar.
