Bilim insanları zihnimizdeki iç sesin kaynağını anlamak için yıllardır süren önemli çalışmalar yapıyorlar. Psikolog Peter Mosely konuyla alakalı "Zihnimizdeki seslerin kaynağını belirleyebilmek ve sağlıklı bireylerdeki işleyiş sürecini açığa çıkarabilmek, kötü etkilere sahip iç seslerin ve diğer hayali seslerin kontrol altına alınabilmesinde önemli rol oynayacak." diyor.
Mosely ve parçası olduğu araştırma ekibi de, herhangi bir dış kaynak olmadan beynimizde nasıl kendi kendimize sesler duyabildiğimizi anlamaya odaklanmış durumda. Peki psikoloji tarihinde bu konudaki önceki araştırmalar neler söylüyor?
İlk araştırmalar 1930'lu yıllarda yürütülmüş. Rus psikolog Lev Vygotsky'ye göre iç sesimiz, konuşma yeteneğimizle birebir bağlantılı. Elektromiyografi ile yapılan gözlemler de, iç sesimiz esnasında gırtlağımızın faal halde olduğunu ortaya koymuş durumda.
Ancak iç sesle ilgili asıl aydınlatıcı araştırmalar, 1990'lardan sonra yapılmış durumda. Beynimizde bulunan ve konuşmadan sorumlu olan Broca alanı adlı bölge üzerinde yapılan araştırmalara göre, iç sesimiz aktif olduğu sırada bu bölge de etkin hale geliyor. Bu da demek oluyor ki, kendi kendimize iç sesimizle konuşurken hem gırtlağımız, hem de dış sesle konuşmaktan sorumlu olan Broca alanı aktif haldeler.
İlginç bir sonuçsa, gaipten sesler duymanın da aslında bir iç ses formu olduğu ve bizden kaynaklandığı bilgisi. Nitekim Broca alanı, bu tür sese dayalı yanılsamalarda da aktif halde. Sorun ise beynimizin bu tür durumlarda sesin kendimizden kaynaklandığını algılayamamasından kaynaklanıyor.
Konu üzerinde Finlandiya'da 2012'de yürütülen bir araştırmada, deneklere gaipten sesler duydukları anlarda duydukları şeyleri düşünmeleri söylenmiş. Daha sonra gaipten sesler duyulan anlardaki beyin aktiviteleriyle duydukları şeyleri içlerinden sesli düşündükleri sıradaki beyin aktiviteleri karşılaştırılmış. Broca alanı her iki durumda da aktif hale geçerken, beynin özfarkındalıktan sorumlu bölgesi, gaipten sesler duydukları anlarda çok daha az faaliyet göstermiş. Dolayısıyla denekler seslerin kendilerinden kaynaklanmadığını, farklı bir yerden geldiğini düşünmüş.
Özetle şimdilik iç sesimizin kaynağı, net olarak hala bulunabilmiş değil. Bu psikolojik gizem üzerinde araştırmalar hızla sürse de, sonuç alma konusunda çok somut adımlar atabilmiş değiliz. Yine de bu tür çalışmalar, net bir bilgiye ulaşmamız konusunda çok değerli veriler sunmaya devam edecek gibi duruyor...
