Yaklaşık 2 hafta önce E-Devlet’te hizmet vermeye başlayan Alt-Üst Soy Bilgisi hizmeti, insanların 1800’lü yıllara kadar soy ağacını görmesini sağlıyor. Bu sayede dede ve ninelerimizin ne kadar garip isimlerde anıldığını öğrendik. E-Devlet sayesinde kolaylıkla araştırılabilen soy ağacı bazı insanlara yeterli gelse de, bazıları tarihini çok daha gerilerde araştırmak istiyor. Bu konuda bazı açıklamalar yapan Kayserili araştırmacı Hayri Şişlioğlu, soy ağacınızı daha eski tarihlere kadar bulmanız için birkaç formül verdi.
Kendi soy ağacını yaklaşık 10 yıldır araştırdığını açıklayan Şişlioğlu, kendi soyunu 1300’lü yıllara kadar bulmayı başarmış. Bu tecrübesini herkese aktarmaya çalışan Şişlioğlu, E-Devlet’in verdiği bilgilerden fazlasını isteyen insanlar için bazı açıklamalar yaptı:
“Türkiye'de ilk resmî nüfus sayımı 1904 yılında yapılmaya başladı. E-devlet’te bu tarih itibariyle hayatta olan büyüğünüz ne zaman dünyaya gelmişse o yıllara kadar gidebiliyorsunuz. Örneğin dedeniz 1904 yılında 80 yaşındaysa, e- devletteki nüfus kayıtlarında 1840'lı yıllara kadar ulaşabileceksiniz. Ancak insanlar istiyorlar ki bu yıllardan daha önceye de gidebilelim. Daha önceye gidebilirler, bunun için de tapu kayıtlarına girmeleri gerekiyor. Çünkü Osmanlı tapu kayıtları ortalama 1850'lerden itibaren tutulmuştur. Dolayısıyla bu vesileyle iki kuşak daha önceki büyüklerini ortaya koyma imkanları doğuyor. Bunun için de tapu kurumlarına müracaat edecekler.
1985 yılından itibaren Özal döneminde insanların devlet arşivlerinden araştırma yapmasına izin verilmiş; bu çerçevede dilekçe ile müracaat edildiğinde tapu kurumları da kendilerine yardımcı olabilecektir. Ondan daha gerisine gitmek isterlerse de, hemen hemen her şehrin eski mahkeme kayıtları yani şer'iyye sicilleri tutulmuş, bunları araştırmaları gerekiyor. Örneğin, Kayserininki yakın tarihe kadar Ankara Milli Kütüphane'de idi, daha sonra Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğüne geçti. Ben araştırmalarımı Milli Kütüphane'de yaptım. Eğer bir ipucu yakalanırsa çok daha geriye gitmek de mümkün olabilmektedir. Ancak bu yolda sabırlı olmaları gerektiğini bilmelidirler.”
Şişlioğlu’na göre soyağacınızı 1800’lü yılların ötesine geçirmek istiyorsanız, eski tapuları araştırmaya başlamanız gerekiyor. Bunu yapmak için uzun ve bir o kadar da yorucu bir yolculuğa çıkmanız gerekebilir.
