Yalnızlığımızın yoldaşı biricik dostlarımız olan kedilerin pek çok farklı türü vardır. Bu saf ırklardan bazıları binlerce yıldır aynı renk ve karakter özellikleriyle günümüze kadar gelmişlerdir. Ancak bir de tekir dediklerimiz var. Tekir kedi renkleri denilince eminiz hepinizin aklına farklı renkler ve renk karışımları gelecektir. Bu son derece normal çünkü kedi renkleri gerçekten çok çeşitli bir alan.
Pek çok kişi kedi renkleri ve karakterlerinin birbiriyle bağlantılı olduğunu düşünür. Bazı saf ırklar için bu doğru ama bu bağlantı aslında renkten değil, ırkın kendi özelliğinden gelmektedir. Kedi renkleri daha çok uzmanların bu canlıları sınıflandırmak için kullandığı bir tür kriter olarak kabul edilir. Gelin temel başlıklar üzerinden kedi renklerine yakından bakalım ve nasıl sınıflandırıldıklarını görelim.
Öncelikle, kedi renkleri neye göre belirlenir?
Kediler üzerinde yapılan genetik çalışmalar gösteriyor ki kedi renklerini belirleyen, ebeveynlerin sahip olduğu X kromozomu. Dişide iki tane X kromozomu olduğu için rengin anneden geçtiğini düşünebilirsiniz ama unutmayın, babada da bir tane X var. Kesin olmamakla birlikte kedi renginin zigot oluşumundan sonra yani 8 - 16 hücrelik dönemdeyken ortaya çıktığı düşünülüyor. Yani bir kedi anasına mı babasına mı çekecek büyük bir sürpriz.
Temel kedi renklerine göre sınıflandırmalar:
- Düz renkli
- Kahverengi ve beyaz - kahverengi
- Gri ve beyaz - gri
- Turuncu ve beyaz - turuncu
- Patiska
- Kaplumbağa kabuğu
- Torbi
- Noktalı
Düz renkli
Kuyruktan kulağa tüm kürkü ton farkları olsa bile aynı renkte olan kediler düz renkli ya da kendinden renkli olarak adlandırılır. Bu sınıfa ait en bilinen tür elbette kara kedilerdir. Pek çok saf ırk da düz renklidir. Bazen bu sınıfın üzerinde farklı renk benekler, noktalar ya da çizgiler olabilir ama genel tanımı etkilemez. Tüyleri her boyda olabilir.
Kahverengi ve beyaz - kahverengi
Genel olarak tekir kedilerde karşılaştığımız kahverengi ve beyaz - kahverengi renkteki kedilerin kürkü kahverengi, çizgileri ise beyaz olur. Bu çizgiler bazen çok soluk olabileceği gibi bazen tüm rengi değiştirecek kadar da koyu olabilir. Tüyleri her boyda olabilir ama genelde kısadır.
Gri ve beyaz - gri
Genel olarak tekir kedilerde ama bazı saf ırklarda da karşımıza çıkabilen gri ve beyaz - gri renkteki kedilerin kürkü gri, çizgileri ise beyaz renkte olur. Çizgiler çoğu zaman soluk olur ancak bazen renginin anlaşılmayacağı kadar koyu olabilir. Tüyleri her boyda olabilir ama genelde orta uzunluktadır.
Turuncu ve beyaz - turuncu
Turuncu ve beyaz - turuncu renkli kediler kırmızı olarak da anılabilirler ve çoğu zaman karşımıza tekir kedilerde çıkarlar. İlginçtir, bazen bu renk sınıfında hiç beyaz olmaz ama turuncu tonları o kadar farklıdır ki turuncu gövde üzerinde kendini belli edecek çizgiler oluşturabilirler. Tüyleri her boyda olabilir ama genelde orta uzunluktadır.
Patiska
Kürkünün farklı noktalarında üç farklı renk bulunan kediler patiska renk sınıfında değerlendirirler. Genel olarak kahverengi, beyaz, turuncu ve siyah renkte benekleri vardır. Çoğu zaman tekir kedilerde karşılaşsak bile bazı saf ırk patiskalar da vardır. Tüyleri her boyda olabilir ama genelde uzundur.
Kaplumbağa kabuğu
‘Aman da çirkin misin sen!’ diye sevdiğimiz bütün kediler muhtemelen kaplumbağa kabuğu renk sınıfında değerlendirilebilir. Kürkünün ana rengi genelde koyu turuncu ya da siyahtır. Bu rengi kaplumbağa kabuğuna benzeten ise koyu kürkünün üstündeki çizgilerin ve beneklerinde koyu renkli olmasıdır. Tüyleri her boyda olabilir ama genelde orta uzunluktadır.
Torbi
Torbi renk sınıfı ilginçtir çünkü bu kediler hem patiska yani üç renkli hem de iki renkli olabilirler. Genelde açık tonlara sahip olan kürkleri kahverengi, turuncu ya da beyaz olur. Kürkün üzerinde nokta şeklinde değil, çizgi şeklinde açık tonlara sahip renkler bulunur. Tüyleri her boyda olabilir ama genelde uzundur.
Noktalı
Noktalı renk sınıfı kediler de ilginçtir çünkü ilk doğdukları zaman düz renkli olurlar. Genel olarak açık ton bir renge sahip olan kürklerinde büyüdükçe değişimler olur. Bu değişim kuyrukta, patilerde, yüzde ve kulaklarda olur. Yani noktalı renk sınıfındaki kedilerin kürkü açık renkli; kuyrukları, patileri, yüzleri ve kulakları ise koyu renkli olur. Tüyleri her boyda olabilir ama genelde uzundur.
Kedi renkleri ve karakterleri arasında bir bağlantı var mı?
Bugüne kadar yapılan araştırmalar bazı kedi ırklarının kendilerine özgü davranış modellerine sahip olduğunu gösteriyor ancak bu karakter yapılarının renkleri ile ilgisi yok. Eğer tüm beyaz kedilerin aynı davrandığını düşünüyorsanız onlar Ankara ya da Van kedisi olabilir. Benzer şekilde kahverengi çizgili kedilerin çok huysuz olduğunu düşünüyorsanız onların hepsi tekir olduğu için olabilir.
Şöyle bir durum da yok değil; oldukça tekir görünen patiska bir kedi sahiplendiniz ama o hiç de tekir gibi davranmıyor. Olabilir, belki o iki farklı saf ırkın çiftleşmesi ile doğmuştur ve genetik yapısı nedeniyle o iki ırkın kendine has özelliklerinin bir karışımını taşıyordur. Yine de o renk kedinin karakteri böyledir ya da değildir diyemeyiz.
Kedi renkleri ile göz renklerinin bir ilişkisi var mı?
Kedilerin göz renkleri, kürk renklerine göre daha az çeşide sahiptir. Kedilerin gözleri genel olarak turuncu, bakır, sarı, ela, yeşil, mavi - yeşil ve mavi renkte olur. Gözbebekleri ise her zaman siyahtır. Kesin olmamakla birlikte tıpkı kürk rengi gibi göz renginin de X kromozomu ile geçtiği düşünülüyor. Eğer kontrollü çiftleşme ile üretilen bir saf ırktan bahsetmiyorsak kedilerin göz rengi de tıpkı kürkü gibi zigot dönemde sürpriz bir şekilde oluşacaktır.
Temel sınıflandırma için kullanılan kedi renklerinden ve özelliklerinden bahsederek bu renklerin karakterleri ile bağı olup olmadığını anlattık. Yazımızı ufak bir hatırlatma ile noktalayalım; tüccarlara para kazandırmak yerine sokakta soğuk ve açlık yüzünden acı çeken köpek ve kedileri sahiplenin, önlerine iki kap mama koymak onların hayatını kurtarmıyor.
