Yunus balıklarının ve balinaların toplu şekilde kıyıya vurdukları olayların kalıntıları, insanlığın yazılı tarihinden bile önceye dayanıyor. Yine de bu canlıların neden kıyıya vurarak intihar ettikleri konusunda kesin bir bilgimiz yok.
Geçmişteki araştırmalar, bazı balina türleri ve denizcilikte kullanılan sonar teknolojileri arasında bazı bağlantılar bulmayı başarmıştı ancak bu olayın neden gerçekleştiğine dair kesin bir bilgiye sahip değiliz. Bilim insanlarının yeni bir araştırmasına göre, Alzheimer bu durumun nedenlerinden biri olabilir.
Kıyıya vuran yunuslarda Alzheimer belirtileri:
Yunus balıklarının da dahil olduğu dişli balinalar grubu, insanlar ile oldukça benzer bazı özelliklere sahip. Örneğin bu canlıların da yaşam süresi, beklenen ömürlerinin sıklıkla üzerine çıkıyor. Bu da menopoz gibi olguların bu canlılarda da ortaya çıkabilmesine neden oluyor.
Bu durum, bilim insanlarının yunusları Alzheimer ile karşılaşıp karşılaşmadıkları konusunda harekete geçiren temel nokta olarak gösteriliyor. Zira insanların yaşlılıklarında en sık karşılaştıkları sorunların başında, Alzheimer kaynaklı olarak hafızanın bozulması, öğrenme güçlüğü, iletişim bozuklukarı geliyor. Benzer bir durum, yunuslar için de geçerli olabilir.
22 yunusun beyni incelendi:
Leiden Üniversitesi’nden biyolog Marissa Vacher önderliğindeki bir ekip, kıyıya vurmuş 22 yunusun beyinlerini, Alzheimer’ın biyokimyasal izlerinin olup olmadığını anlamak için inceledi. Böylece bu canlıların yaşam döngüsünde demansın mümkün olup olmadığını ortaya çıkarmayı amaçladılar.
Yapılan incelemeler sonucunda farklı yunus türlerinden üç örneğin beyinlerinde amiloid beta plakalarının yüksek olduğu, tau proteininden oluşan yığınların bulunduğu ve hiperfosforizasyon görüldüğü belirlendi. Hiperfosforizasyon, fosfatın bulabildiği tüm sinirlere bağlanmasıyla ortaya çıkıyor. İnsanlarda bu yapıların beyinde aynı anda görülmesi sadece Alzheimer’da oluyor. Üstelik, lezyonların görüldüğü bölgeler de Alzheimer’lı insanlarda lezyonların görüldüğü bölgelerle benzeşiyor.
Araştırmacılara göre beyni artık eskisi gibi çalışmayan liderler, sürülerini kıyılara götürüyor. Bilim insanları, çalışmalarında Alzheimer gibi rahatsızlıkların ilk belirtileri arasında zayıf yer yön duygusu, kafa karışıklığı ve zaman-mekan algısının bozulması yer alıyor.
Araştırma, European Journal of Neuroscience’da yayımlandı.
